Instytucja izb lekarskich funkcjonowała w Polsce przed rokiem 1918 na terenie zaboru austriackiego i pruskiego. Rozwijała się stopniowo, napotykając liczne trudności. Po uzyskaniu niepodległości, po kilku latach aktywności organizacyjnej oraz politycznej środowiska lekarskiego, w 1921 r. w II RP w drodze ustawy zostały powołane izby lekarskie, a w roku 1938 również izby lekarsko-dentystyczne.

Samorząd lekarski był rozwiązywany dwukrotnie: po raz pierwszy przez okupantów niemieckich w 1940 r., po raz drugi – przez administrację komunistyczną w 1950 r. Chociaż towarzyszące temu okoliczności różniły się diametralnie, to w obu przypadkach wspólne były korzenie tych decyzji. Idea samorządności nie mieściła się w żadnym z tych systemów społecznych, dlatego starano się ją zniszczyć.

Zawód lekarza i lekarza dentysty już w roku 1989, a więc jeszcze w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, ponownie uzyskał uprawnienia stworzenia swojej korporacji jako zawodu zaufania publicznego na podstawie ustawy z 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U. Nr 30, poz. 158 z późn. zm.). Tym samym po 40 latach niebytu został reaktywowany samorząd zawodowy zrzeszający wszystkich lekarzy i lekarzy dentystów, wykonujących zawód na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.