Przez login.gov
Nie masz konta? Zarejestruj się
fot. National Cancer Institute / Unsplash
Rak płuca pozostaje główną przyczyną zgonów onkologicznych na świecie. W ostatnich latach dokonał się istotny postęp w leczeniu dzięki immunoterapii oraz terapiom celowanym, co zasadniczo zmieniło postępowanie w codziennej praktyce klinicznej.
TEKST: Paweł Nastałek – specjalista chorób wewnętrznych i chorób płuc
W modelu opieki coraz większą rolę odgrywają zespoły Lung Cancer Unit, zapewniające szybszą diagnostykę, lepszy dostęp do terapii i opiekę zgodną z wytycznymi.
Diagnostyka raka płuca klasycznie opiera się na badaniach obrazowych (TK, PET) oraz pobraniu materiału, aktualnie, nie tylko do oceny histopatologicznej czy cytologicznej, lecz także molekularnej. Powszechne zastosowanie, obok klasycznie wykonywanej bronchofiberoskopii, mają techniki takie jak EBUS (ultrasonografia wewnątrz-oskrzelowa klasyczna bądź z zastosowaniem sond radialnych), endoskopowa kriobiopsja płuca, wspierane bronchonawigacją umożliwiającą małoinwazyjną diagnostykę trudno dostępnych zmian guzkowych płuc oraz precyzyjne określenie stopnia zaawansowania nowotworu determinującego wybór terapii. Standardem jest obecnie kompleksowa ocena biomarkerów (EGFR, ALK, ROS1, BRAF, MET, RET, NTRK, PD-L1) pozwalająca na kwalifikację do terapii celowanych lub immunoterapii.
Leczenie w ujęciu klasycznym – chirurgia, radioterapia i chemioterapia – nadal pozostaje podstawą postępowania we wcześniejszych stadiach nowotworu. Jednak w zaawansowanych postaciach NSCLC i SCLC, z którymi w praktyce klinicznej spotykamy się najczęściej, dominującą rolę przejmują terapie celowane w grupach z mutacjami predykcyjnymi oraz immunoterapia. Wyniki prowadzonych badań klinicznych (np. ADAURA, CheckMate 227, IMpower13) jednoznacznie potwierdziły przewagę nowych metod leczenia nad klasycznymi strategiami zarówno w monoterapii, jak i w połączeniu z chemioterapią w aspekcie istotnego wydłużenia czasu przeżycia. Wytyczne ESMO i NCCN rekomendują personalizację leczenia na podstawie profilu molekularnego i klinicznego chorego. Niewątpliwymi wyzwaniami w praktyce klinicznej są przypadki nowotworów bez obecności czynników predykcyjnych, oporność na leczenie czy działania niepożądane immunoterapii. Przyszłość terapii to dalszy rozwój terapii celowanych na kanwie identyfikacji nowych mutacji genetycznych. Nie do przecenienia pozostaje jednak nadal rola wszelkich działań profilaktycznych, w tym przede wszystkim edukacja w zakresie szkodliwości palenia tytoniu oraz badania przesiewowe w grupach ryzyka.
