Gdy unit nie jest już opcją

Dane GUS z 2022 r. dowodzą, że 37,6 proc. lekarzy dentystów pracujących bezpośrednio z pacjentem ma 50–69 lat. Co jednak będzie, gdy wystąpi konieczność zakończenia pracy w gabinecie na długo przed osiągnięciem wieku emerytalnego? Czynniki wynikające z charakterystyki pracy, ale też niezwiązane z wykonywanym zawodem mogą stać się przyczyną czasowej lub całkowitej niezdolności do pracy, a także niepełnosprawności.

Ustawiczny rozwój zawodowy lekarzy to gwarancja jakości opieki medycznej. Nabywanie wiedzy (nie tylko medycznej, lecz również z zakresu prawa, marketingu i zarządzania), stosowanie sprzętu i nowych rozwiązań dotyczących przeprowadzania zabiegów, przeszkalanie w tym zakresie członków personelu medycznego w gabinecie, rozwój kompetencji miękkich – to tylko część zagadnień, które lekarz dentysta musi łączyć w procesie doskonalenia zawodowego. Posiadanie tak szerokiego zakresu umiejętności wydaje się stawiać lekarza dentystę, który traci możliwość wykonywania pracy zabiegowej, w dobrej pozycji do poszukiwania nowych perspektyw zawodowych. W 2023 r. lekarze dentyści uzyskali prawo do uczestniczenia w szkoleniach specjalizacyjnych z zakresu psychoterapii. Innym rozwiązaniem jest działalność dydaktyczna i naukowa. Jednakże dla wielu lekarzy dentystów niemożność pracy z pacjentami przy unicie nadal oznacza koniec drogi zawodowej związanej z medycyną. Powszechne zainteresowanie ubezpieczeniami odzwierciedla, jak poważnym i rzeczywistym problemem w tej grupie zawodowej jest perspektywa całkowitej niezdolności do pracy.

Pozostanie w medycynie może wymagać od lekarzy dentystów z niepełnosprawnościami obrania nowego kierunku działań. Aktualnie lekarze dentyści w Polsce wybierają spośród ośmiu specjalizacji. Wśród nich znajdują się zdrowie publiczne i epidemiologia, które umożliwiają pracę niezabiegową. W niektórych krajach przewiduje się możliwość rozwoju lekarzy dentystów w nawet kilkunastu specjalizacjach. Mikrobiologia, mikrobiologia jamy ustnej oraz radiologia stomatologiczna – to specjalizacje uznane za ścieżki zawodowe lekarzy dentystów przez kilkadziesiąt państw.

W Polsce specjalizacja z mikrobiologii lekarskiej dostępna jest wyłącznie dla absolwentów kierunku lekarskiego. Rozważano umożliwienie lekarzom dentystom wyboru tej specjalizacji lub stworzenie specjalizacji z mikrobiologii jamy ustnej, jednak bez efektu. Innym dyskutowanym pomysłem było utworzenie specjalizacji z radiologii stomatologicznej.

Elementy mikrobiologii i radiologii stomatologicznej stanowią nieodzowny fragment pracy lekarza dentysty. Możliwość kształcenia się w tych kierunkach w ramach szkolenia specjalizacyjnego wydaje się naturalnym i oczekiwanym następstwem rozwoju tych dziedzin w kontekście stomatologii. Lekarzom dentystom z niepełnosprawnościami nowe specjalizacje zapewniałyby kontynuowanie pracy w medycynie z wykorzystaniem posiadanej wiedzy i doświadczenia.

Kluczowe jest, aby środowisko medyczne i decydenci dostrzegali konieczność rozszerzania wachlarza propozycji rozwoju zawodowego dla lekarzy dentystów, co pozwoli na pełniejsze wykorzystywanie potencjału tej grupy zawodowej, z uwzględnieniem lekarzy dentystów z niepełnosprawnościami. Rozwój radiologii stomatologicznej oraz mikrobiologii, a jednocześnie powiązanie tych dziedzin ze stomatologią wydają się być przesłankami do utworzenia stosownych dróg szkolenia specjalizacyjnego. Poszukiwanie przez lekarzy dentystów możliwości wykorzystania posiadanych kompetencji do działania na rzecz zdrowia pacjentów to tylko potwierdzenie, że wybór zawodu lekarza jest więcej niż wyborem zawodu, jest wyborem życia związanego z medycyną.