Jest o czym rozmawiać: trzy debaty o przyszłości stomatologii

Zdrowie jamy ustnej a stan zdrowia ogólnego – czas na poważne decyzje

Pierwsza z debat – „Zdrowie jamy ustnej a stan ogólny zdrowia – perspektywy finansowania chorób z obrazem w jamie ustnej” – unaoczniła, jak bardzo niedoceniane są problemy zdrowia jamy ustnej w systemie ochrony zdrowia. Udział w rozmowie wzięli m.in. prof. Rafał Krenke, rektor WUM, prof. Agnieszka Mielczarek, dziekan Wydziału Lekarsko- SPRAWY LEKARZY DENTYSTÓW MSS -Stomatologicznego WUM, konsultant krajowy ds. stomatologii zachowawczej z endodoncją, Artur Drobniak, prezes ORL w Warszawie, Anna Lella, prezes ORL Warmińsko-Mazurskiej, oraz Miłosz Anczakowski – wiceprezes Narodowego Funduszu Zdrowia.

Prof. Krenke zwrócił uwagę na brak postępu w zakresie edukacji zdrowotnej w szkołach – przez najbliższy rok nie należy się spodziewać żadnych istotnych zmian systemowych. Mimo to apelował o podejmowanie wszelkich możliwych lokalnych działań edukacyjnych.

Prof. Mielczarek wskazała na poważne luki w dostępności opieki stomatologicznej, zwłaszcza dla osób starszych. Podkreśliła również, że brak wynagrodzenia dla dentystów za działania profilaktyczne i edukacyjne sprawia, że są one coraz rzadziej realizowane.

Anna Lella pozytywnie oceniła oddolne i stopniowe zmiany, wskazując na realny wpływ Światowego Dnia Zdrowia Jamy Ustnej na wzrost świadomości pacjentów. Podkreśliła również rosnące znaczenie interdyscyplinarności oraz wykorzystania nowoczesnych technologii w profilaktyce.

Z kolei Artur Drobniak zwrócił uwagę na konieczność promowania mody na zdrowy styl życia i dzietność – jako warunku rozwoju społeczeństwa zdolnego do korzystania z postępów medycyny.

Miłosz Anczakowski z NFZ przypomniał, że praca na rzecz zdrowia publicznego to proces, który wymaga cierpliwości, konsekwencji i współpracy między wszystkimi uczestnikami systemu. Kluczowa jest profilaktyka – zarówno z punktu widzenia zdrowia pacjenta, jak i ekonomii systemu ochrony zdrowia.

Rozmówcy jednomyślnie uznali, że należy jak najszybciej przywrócić program ogólnopolskiego monitoringu zdrowia jamy ustnej, zwiększyć finansowanie działań profilaktycznych i zadbać o uwzględnienie demografii w planowaniu polityki zdrowotnej. Wybrzmiała również potrzeba traktowania zdrowia jamy ustnej jako integralnej części zdrowia ogólnego, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w krajowych strategiach zdrowotnych.

Edukacja lekarzy dentystów

Druga debata pt. „Studia, staż, specjalizacja – kształcenie i rozwój lekarzy dentystów” wywołała najwięcej emocji. Wzięli w niej udział przedstawiciele uczelni, samorządu zawodowego oraz młodego pokolenia lekarzy.

Prof. Dorota Olczak-Kowalczyk, prorektor ds. personalnych i organizacyjnych WUM, konsultant krajowy w dziedzinie pedodoncji, prezes PTSD, wskazała na kryzys miejsc specjalizacyjnych. Praktykujący lekarze niechętnie otwierają swoje gabinety na młodych, przez co zdecydowana większość miejsc szkoleniowych skupiona jest na uczelniach. Dodatkowo system przydziału miejsc jest sztywny i nieprzystosowany do życiowych realiów, takich jak urlopy macierzyńskie czy zmiana miejsca zamieszkania.

Propozycją poprawy sytuacji było wprowadzenie wspólnego pierwszego roku specjalizacji – umożliwiającego młodym lekarzom lepsze rozeznanie i ewentualną zmianę ścieżki bez konieczności zaczynania od zera. Paweł Barucha, wiceprezes NRL, przewodniczący Komisji Stomatologicznej NRL, ostro skrytykował obecne rozwiązania administracyjne jako zupełnie oderwane od realiów. W jego ocenie system kształcenia wymaga natychmiastowego dostosowania do rzeczywistych potrzeb środowiska.

Głos zabrał również Jędrzej Karpisz, reprezentant młodych lekarzy dentystów, członek Komisji ds. Lekarzy Dentystów ORL w Warszawie. Choć chwalił poziom teoretyczny edukacji, to mocno podkreślał brak nauki kompetencji miękkich oraz praktycznego przygotowania do pracy z pacjentem.

Dariusz Paluszek, wiceprezes ORL w Warszawie, pytany o zalety systemu, stwierdził szczerze, że plusów nie widzi zbyt wiele, co spotkało się z uznaniem publiczności. Jego zdaniem brakuje rzetelnych danych o realnych potrzebach kadrowych, a stomatologia została niemal całkowicie wypchnięta do sektora prywatnego, w którym młodzi lekarze muszą radzić sobie sami – bez etatów, siatki płac czy instytucjonalnego wsparcia.

Dariusz Samborski, członek prezydium NRL, wiceprezes Lubelskiej Izby Lekarskiej, zakończył debatę w nieco bardziej optymistycznym tonie – przypominając, że wiele problemów można rozwiązać prostymi decyzjami, jeśli tylko znajdzie się wola administracyjna. Apelował o elastyczność w przydzielaniu miejsc specjalizacyjnych, rozszerzenie sieci placówek szkoleniowych i przywrócenie idei relacji mistrz–uczeń jako podstawy praktycznego kształcenia.

Technologie w stomatologii – innowacja i odpowiedzialność

Trzeci panel dyskusyjny poświęcony był nowym technologiom w stomatologii. Eksperci – m.in. prof. Teresa Sierpińska, konsultant krajowy w dziedzinie protetyki stomatologicznej, prezydent Europejskiego Towarzystwa Protetycznego, prof. Monika Łukomska-Sierpińska, prodziekan ds. nauki i kształcenia Oddziału Stomatologicznego Wydziału Lekarskiego, UM w Łodzi, prezes Sekcji Protetyki Stomatologicznej PTS, prof. Kazimierz Szopiński, prezes Polskiego Towarzystwa Radiologii Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej, Michał Gontkiewicz, członek prezydium ORL w Warszawie, oraz Tadeusz Telech z firmy Vatech – analizowali potencjał nowoczesnych rozwiązań, takich jak cyfrowa diagnostyka, sztuczna inteligencja, technologie CAD/CAM, druk 3D i robotyka.

Zgromadzeni zgodzili się, że nowe technologie rewolucjonizują sposób pracy stomatologów – przyspieszając procesy diagnostyczne, poprawiając precyzję leczenia i zwiększając komfort pacjentów. Jednocześnie podkreślono, że tempo wprowadzania innowacji niesie ze sobą ryzyko pogłębiania nierówności – zarówno geograficznych, jak i ekonomicznych.

– Technologia nie może zastąpić relacji lekarz–pacjent – przestrzegali prelegenci. Wskazali na potrzebę zachowania równowagi między cyfryzacją a humanizmem medycyny. Innowacje muszą być wdrażane z rozwagą, przy jednoczesnym inwestowaniu w szkolenia, aby były dostępne i skuteczne.

Debata zakończyła się przesłaniem, że przyszłość stomatologii to mądra integracja technologii z indywidualnym podejściem do pacjenta. Tylko wtedy możliwe będzie pełne wykorzystanie potencjału innowacji – bez utraty wartości, które stanowią fundament zawodu lekarza.