Agenci AI umówią na szczepienie, zadzwonią po operacji, a nawet ją zaplanują

Agenci AI (ang.: agentic AI) to systemy sztucznej inteligencji, które samodzielnie planują, podejmują decyzje i realizują działania, aby osiągnąć określony cel. W przeciwieństwie do klasycznych narzędzi sztucznej inteligencji i algorytmów, które działają na wyraźne polecenie człowieka, agenci AI mają zdolność do samodzielnego wykonywania zadań. Różnica w stosunku do znanych rozwiązań AI polega na tym, że agent nie ma z góry napisanego scenariusza – musi go stworzyć samodzielnie, analizując dostępne informacje.

Agenci AI od żmudnych zadań

W 2024 r. OpenAI – czyli twórca ChatGPT – zaprezentował, jak takie systemy będą działać. Otóż agent AI otrzymał polecenie zamówienia truskawek z dostawą. System sam zadzwonił do sklepu, wynegocjował ceny i złożył zamówienie, posługując się naturalnym głosem, trudnym do odróżnienia od głosu człowieka. To nie wszystko: agent może szybko przeanalizować stronę internetową dostawcy, aby sprawdzić wszystkie opcje, porównać ceny i na koniec zapłacić za zakupy, o ile uzyska dostęp do karty kredytowej właściciela. W skrócie to taki wszystkowiedzący asystent o zdolnościach analizowania informacji, jakich nie ma człowiek.

Agenci AI to kolejny etap rozwoju tzw. dużych modeli językowych (Large Language Models, LLMs), z których możemy korzystać od końca 2022 r., kiedy swoją premierę miał ChatGPT. Technologia opiera się na tzw. dużych modelach działań (Large Action Models, LAM), co pozwala im realizować zadania w świecie rzeczywistym, np.: wyszukiwać i zamawiać produkty w imieniu człowieka, umówić wizytę u fryzjera czy zorganizować podróż i zarezerwować bilety oraz hotel. „Agentyczna AI” otwiera zupełnie nowe pole możliwości w medycynie, potrafi koordynować złożone procesy opieki nad pacjentem, na które obecnie brakuje czasu i zasobów.

Koordynatorzy i organizatorzy opieki oraz prywatni doradcy zdrowia

W medycynie agenci AI znajdą zastosowanie wszędzie tam, gdzie trzeba przeanalizować duże zbiory danych i organizować procesy. Prof. Stéphanie Allassonnière z Uniwersytetu Paris Cité we Francji, ekspert od sztucznej inteligencji w medycynie, jest przekonana, że agentyczna AI wejdzie do medycyny już za rok–dwa lata. Sama technologia jest gotowa i już teraz może być stosowana do koordynacji przebiegu operacji chirurgicznych albo personalizacji opieki nad pacjentem. Jednak aby placówki medyczne mogły stosować agentów AI, muszą spełnić jeden podstawowy warunek: posiadać wysokiej jakości dane, bo to na ich podstawie agenci AI podejmują decyzje. Jeśli będą niekompletne i błędne, takie będzie także działanie agenta.

Najszybciej agenci AI znajdą zastosowanie w prostych zadaniach administracyjnych – będą umawiać wizyty, oddzwaniać do pacjentów, jeśli ich wizyta będzie musiała być przesunięta, albo przypominać o badaniach profilaktycznych. Prosty przykład: zbliża się sezon szczepień przeciw grypie. Agent AI wyselekcjonuje pacjentów z grup ryzyka, zadzwoni do każdego z nich, wyjaśni, dlaczego zalecane jest wykonanie szczepienia, odpowie na pytania, umówi termin zgodnie z preferencjami pacjenta i wyśle potwierdzenie mailem albo SMS. Żadna placówka nie ma na to czasu, a agent ma go nieskończenie dużo i może dzwonić do setek pacjentów jednocześnie.

Jednak możliwości tej technologii są o wiele większe niż tylko rola telefonistki. Wyszkoleni agenci AI mogą np. analizować dane pacjentów, proponować ścieżki diagnostyczne oraz sugerować terapie. Zwłaszcza w opiece nad osobami przewlekle chorymi, gdzie ogromnym wyzwaniem jest planowanie kolejnych konsultacji i badań w wielu ośrodkach, a więc koordynowanie ścieżki pacjenta. AI może również koordynować opiekę, umawiać wizyty u specjalistów, przypominać o nich pacjentowi, planować je w kalendarzu, a nawet zamówić taksówkę, aby pacjent mógł na czas dotrzeć do gabinetu lekarskiego.

W przyszłości każdy z nas będzie miał swojego asystenta AI od zdrowia, który przypomni o szczepieniu albo badaniu profilaktycznym i umówi go, dopasuje dietę do stylu życia i zrobi zdrowe zakupy albo ostrzeże o ryzyku związanym z chorobami przewlekłymi i zaproponuje odpowiednie kroki profilaktyczne.

„Agentyczna AI” może być odpowiedzią na braki kadrowe, obciążenia administracyjne i rosnące koszty opieki zdrowotnej. Nic dziwnego, że według ekspertów presja na wprowadzenie agentów AI może być tak silna, że technologia wejdzie do szpitali jeszcze przed jej pełnym uregulowaniem. Zwłaszcza że będzie tania i coraz doskonalsza.

Człowiek zawsze na końcu pętli decyzyjnej

Podobnie jak każdy nowy lek czy urządzenie medyczne, agenci AI wymagają rygorystycznej walidacji i certyfikacji, jeśli będą zaangażowani w czynności kliniczne. Ich działanie będzie musiało zostać najpierw sprawdzone w warunkach symulowanych, a dopiero potem w placówce zdrowia pod okiem informatyków i lekarzy. Dlatego o wiele szybciej można spodziewać się ich zastosowania w zadaniach organizacyjnych, gdzie takich wymagań nie ma, bo nie istnieje ryzyko dla zdrowia lub życia pacjenta – choć i tutaj granice są rozmyte, bo wspomniany bot umawiający szczepienia może halucynować i też wprowadzić w błąd. Pytań o to, kiedy agent AI jest już urządzeniem medycznym, a kiedy nie, będzie coraz więcej.

Co najważniejsze, agenci AI będą mogli funkcjonować wyłącznie pod nadzorem lekarza, a nie jako samodzielni AI lekarze. Jak wyraźnie podkreśla prof. Stéphanie Allassonnière, przejmą oni niektóre czynności, ale i tak to człowiek będzie zatwierdzał ostateczną decyzję AI. Nawet jeśli agent AI będzie posiadał certyfikat, trudno spodziewać się, że będzie bezbłędny. W razie problemów personel medyczny – kierując się własnym doświadczeniem – skoryguje działanie maszyny.

Poważnym wyzwaniem pozostaje zaufanie. Lekarze muszą mieć możliwość kontroli działań agenta i rozumieć ich logikę. Jeśli będą systematycznie popełniali błędy, pracownicy ochrony zdrowia szybko stracą do nich zaufanie i odstawią na bok. Kolejną kwestią jest prywatność danych. Aby agenci mogli działać skutecznie, muszą mieć dostęp do e-kartotek pacjentów i systemów administracyjnych, takich jak kalendarze wizyt, a nawet systemów ubezpieczycieli, aby umożliwić automatyczną sprawozdawczość. Nie można też pominąć ryzyka tzw. halucynacji AI, czyli błędnych odpowiedzi generowanych przez system. Aby je ograniczyć, placówka zdrowia musi posiadać wysokiej jakości dane treningowe oraz wypracować nowe mechanizmy zabezpieczeń w procedurach podejmowania decyzji.

Agenci AI nie zastąpią klinicznego myślenia, ale zmienią sposób pracy lekarzy – część rutynowych czynności przejmą maszyny, a rolą lekarza będzie nadzór, krytyczna ocena i podejmowanie decyzji wymagających doświadczenia i empatii. To trudniejsze, niż się wydaje, bo wymaga nowych kompetencji i odpowiedniego szkolenia personelu oraz – co może okazać się najcięższe – zmiany przyzwyczajeń.

Agenci AI to nowy rodzaj asystentów menedżerów, rejestratorek, lekarzy i pielęgniarek. Mogą pracować dzień i noc, nie męczą się, potrafią przeanalizować w mgnieniu oka dane, z którymi personel medyczny musiałby zapoznawać się tygodnie albo miesiące. Są w stanie przeczesać najnowsze badania kliniczne i publikacje naukowe, dzwonić regularnie do pacjenta po operacji, pytając o samopoczucie, i umówić badania kontrolne. Każdy z agentów będzie miał jedną rolę i będzie można z nim rozmawiać tak, jak z człowiekiem. Dziś wydaje się to mało realne, ale za kilka lat stanie się normą w placówkach zdrowia.