Lekarze o dorobku uznanym na całym świecie byli gośćmi IX Kongresu Polonii Medycznej i II Światowego Zjazdu Lekarzy Polskich. Z ich udziałem odbyła się sesja poświęcona medycynie translacyjnej, podczas której opowiadali o swoich doświadczeniach i badaniach, w jakie obecnie są zaangażowani.
– Musimy przeformułować myślenie o zjawiskach biologicznych – mówił do uczestników tej sesji prof. Mieczysław Chorąży z gliwickiego Centrum Onkologii, jeden z pionierów badań nad mutagenezą środowiskową oraz epidemiologią molekularną.
Przypomniał, że w XX wieku naukowcy analizowali objawy choroby, szukali patologii w narządzie czy organie i próbowali je leczyć.
– Wiedza biologiczna obecnie stała się bardzo genocentryczna. Jednak prowadzi to do uproszczonego myślenia: „mutacja genu „X” powoduje uszkodzenie białka „Y” albo jego utratę, to zaś prowadzi do choroby „C”. Tymczasem związek między genotypem a fenotypem jest o wiele bardziej złożony – mówił.
Jego zdaniem rodzi się teraz nauka nowa, która będzie zajmowała się olbrzymią złożonością organizmów żywych, która będzie brała pod uwagę nie tylko skomplikowany charakter zależności i połączeń w tych organizmach, ale i dynamikę tych zależności i połączeń.
– Złożoność nie jest statycznym, prostym sumowaniem poszczególnych części, a wraz ze wzrostem złożoności powstają nowe właściwości. Poznanie tych procesów to wyzwanie współczesnej nauki – powiedział prof. Chorąży.
Prof. Maria Siemionow z Illinois University w Chicago opowiadała o badaniach, jakie prowadziła i prowadzi wraz ze swoim zespołem. Jest najbardziej znana z tego, że kierowała zespołem, który dokonał pierwszego w świecie przeszczepienia 80 proc. twarzy.
– To, czym się zajmujemy, to transplantacje kompozytów tkankowych – powiedziała.
Przed przeszczepieniem twarzy zespół przeszczepił krtań (mężczyźnie, który przez 20 lat nie mówił, po kilkunastu miesiącach od przeszczepienia śpiewa w chórze, zaś dawca krtani był chórzystą), ścianę brzucha, rękę.
– Przymierzamy się teraz do przeszczepienia oka – powiedziała.
Zespół prof. Siemionow bada też możliwości rezygnacji z immunosupresji lub ograniczenia jej stosowania po przeszczepieniach. Okazuje się, że w krwi obwodowej szczura, któremu przeszczepiono kompozyty tkankowe, pojawiają się komórki dawcy. Szczurowi, któremu przeszczepiono łapę i kawałek skóry, immunosupresję podawano przez siedem dni, po czym zaprzestano, zaś szczur żył bez leków immunosupresyjnych przez 720 kolejnych dni.
Prof. Waldemar Priebe z Departamentu Leków Eksperymentalnych w Centrum Rakowym MD Anderson Uniwersytetu w Houston w Stanach Zjednoczonych opowiadał uczestnikom sesji o próbach znalezienia leków na nowotwory najtrudniejsze: mózgu i trzustki.
– Inspirowaliśmy się chorobami, które są najtrudniejsze do leczenia – powiedział.
Dodał, że wysiłek zespołu koncentruje się na znalezieniu możliwości pokonania bariery krew-mózg.
Poinformował, że w trakcie badań klinicznych I fazy znajduje się obecnie cząsteczka WP744, którą zespół ma nadzieję leczyć glejaki. – Okazało się, że wnika do komórki nowotworowej. U jednego pacjenta z glejakiem IV stopnia po sześciu kursach chemioterapii guz znikł – powiedział.
Nie wszyscy pacjenci w badaniach mieli takie szczęście – połowa z nich nie odnotowała poprawy, ale – jak powiedział prof. Priebe, wyniki i tak są obiecujące.
Jego zespół pracuje ponadto nad lekami modyfikującymi czynniki transkrypcji w raku trzustki.
O próbach pokonania bariery krew-mózg mówił także prof. Krzysztof Bankiewicz z University of California.
– 25 lat pracy mojego zespołu to próby znalezienia sposobu podawania leków bezpośrednio do mózgu – powiedział.
Jak pokazał, jego zespół odniósł spore sukcesy w tej dziedzinie, konstruując m.in. specjalne kaniule.
Prof. Zbigniew Wszołek z Mayo Clinic na Florydzie, współodkrywca genów odpowiedzialnych za rodzinny charakter choroby Parkinsona, podkreślał, że żadne odkrycia naukowe nie są możliwe bez międzynarodowej współpracy.
Justyna Wojteczek
Tagi: IX Kongres Polonii Medycznej, Krzysztof Bankiewicz, Maria Siemionow, Mieczysław Chorąży, Waldemar Priebe, Zbigniew Wszołek
