3 kwietnia 2005

ABC przedsiębiorczości – Biznesplan – cz. II

W „Pulsie” nr 2/2005 rozpocząłem prezentację struktury biznesplanu, stanowiącego jeden z dokumentów wymaganych przy ubieganiu się o wsparcie finansowe z funduszy strukturalnych w ramach SPO WKP. Pełny wzór biznesplanu znajdą Czytelnicy na stronie internetowej: Izby http://www.warszawa.oil.org.pl pod hasłem „dotacje unijne”.


Omówię tu poszczególne części tego obszernego dokumentu.
Część A zawiera informacje podstawowe dotyczące projektu. Ponieważ wszystkie wymagane dane z tej części przedstawiłem już w poprzednim odcinku, przejdę od razu do części B, stanowiącej opis dotychczasowej działalności wnioskodawcy.
Część B podzielono na 6 podgrup tematycznych. Całość pozwala kompleksowo rozpoznać pozycję rynkową wnioskodawcy. Pamiętajmy, że w gospodarce kapitalistycznej (jaką mamy w Polsce od 1989 r.) nie jest sztuką zaoferować usługę – sztuką jest ją sprzedać.
Najkrócej rzecz ujmując, w części B zawarte są pytania typowe dla analizy strategicznej w obszarze marketingowym. Pisząc biznesplan, szczególną uwagę należy zwrócić na dobrą „ekspozycję” oferowanego produktu. Produkt w biznes-planie jest, oczywiście, rozumiany szeroko. W określeniu tym zawiera się także usługa.
Ważne jest wskazanie rynku docelowego, zdefiniowanego na podstawie przeprowadzonej wcześniej segmentacji rynku. Trzeba zatem precyzyjnie określić, kto będzie odbiorcą produktu. Od autorów biznesplanów oczekuje się również rzetelnej oceny sytuacji po stronie podażowej. Słusznie bowiem wychodzi się z przekonania, że wnioskodawcy nie mają pozycji monopolistycznej. Potwierdzeniem tego jest nazwa programu – wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw. Dlatego niezwykle istotnym fragmentem opisu w części B jest ukazanie oferty wnioskodawcy na tle konkurencji (analiza typu „alter ego”).
Z analizą jakościową wnioskodawcy wiąże się pytanie o posiadane certyfikaty i nagrody przyznane przedsiębiorcy.
W „wyścigu” o dotacje unijne w lepszej sytuacji będą przedsiębiorstwa mające np. certyfikat ISO.
Jakość oferowanych produktów i usług w dużym stopniu determinują dostawcy. Ich charakterystykę zawiera podgrupa B.5, w której wnioskodawca pytany jest nie tylko o to, kto jest dostawcą, ale także o to, jakie są alternatywne źródła zaopatrzenia oraz zalety i wady poszczególnych dostawców. Przy odpowiedzi na powyższe pytania u przedsiębiorców musi się pojawić refleksja, w jakim zakresie dotychczas prowadzona przez nich polityka zaopatrzeniowa jest racjonalna ekonomicznie.
Ostatnia podgrupa pytań zawartych w części B dotyczy potrzeb inwestycyjnych. Jej treść ukierunkowana jest na weryfikację zgłoszonych zadań inwestycyjnych w zestawieniu z potrzebami wynikającymi z uwarunkowań rynkowych. To właśnie dzięki inwestycjom powinien zostać osiągnięty cel wnioskodawcy ubiegającego się o wsparcie – poprawa konkurencyjności przedsiębiorstwa i wzrost jego efektywności ekonomicznej.
Część C biznesplanu, dotycząca opisu projektu, zawiera analizę przedsiębiorstwa według kryterium zasobowego. Informacje dotyczą zasobów rzeczowych, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu innowacyjnego (wsparta finansowo inwestycja powinna mieć charakter innowacyjny), zasobów ludzkich i finansowych. Szczególnie interesujący wydaje się wątek finansowy ujęty w podgrupie C.8 – źródła finansowania projektu. Należy pamiętać, że wnioskodawcy ubiegają się o wsparcie finansowe, a nie o pełne sfinansowanie planowanego przedsięwzięcia. Wśród wielu pytań jest również to, które niejednemu wyda się najtrudniejsze – o środki własne wnioskodawcy, które zamierza on zaangażować w projekt.
Część D biznesplanu, odwołująca się do przyszłości, to plan marketingowy, w którym m.in. należy opisać miejsce przedsiębiorstwa na rynku po realizacji projektu. Wbrew pozorom jest to poważny problem. Nie tylko dlatego, że – jak mawiał Graucho Marx – „przewidywanie jest trudne, szczególnie na temat przyszłości”, ale też dlatego, że treść tej części może być potraktowana przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości jako zobowiązanie, które zostanie zweryfikowane przy monitorowaniu przedsiębiorców korzystających ze wsparcia.
Część E polega na sporządzeniu prognozy sprzedaży z tytułu realizacji projektu w okresie sześcioletnim, przy czym pierwszy rok oznacza zakończenie inwestycji. Prognozę należy przedstawić w taki sposób, aby można było zorientować się w dynamice sprzedaży poszczególnych produktów lub usług.
Część F, dotycząca sytuacji finansowej wnioskodawcy oraz jej prognozy, może przysporzyć wnioskującym najwięcej trudności. Przed opracowaniem tego fragmentu biznesplanu należy pamiętać, aby:
u sporządzić sprawozdania finansowe (bilans, rachunek zysków i strat, przepływy środków pieniężnych) obejmujące dwa poprzednie lata obrachunkowe i okres bieżący oraz przygotować prognozę na okres realizacji projektu oraz pięciu lat od momentu jego zakończenia,
u prognozy opierać na realnych założeniach i dostosować je do specyfiki danego przedsiębiorstwa oraz branży, w której ono funkcjonuje.
Po zakończeniu prac nad prognozą bilansu, rachunku zysków i strat oraz przepływów środków pieniężnych pozostaje już tylko sporządzenie uproszczonej analizy wskaźnikowej, obejmującej wskaźniki płynności, sprawności działania, zadłużenia i rentowności.
Szczęśliwie, Czytelnicy felietonów poświęconych badaniu kondycji finansowej szpitali (por. „Puls” nr 7-8, 9, 11/2004; 1/2005) zostali wyposażeni w wiedzę, przydatną przy opracowywaniu części F.
Wszystkim lekarzom zainteresowanym uzyskaniem wsparcia finansowego z funduszy unijnych życzę powodzenia, choć mam świadomość, że będą to pieniądze ciężko wypracowane. Ü

Andrzej LUDWICKI

Archiwum