9 kwietnia 2007

Zmiany w ustawie o izbach lekarskich

Ministerstwo Zdrowia kończy konsultacje społeczne dotyczące projektu nowelizacji ustawy o izbach lekarskich.

Od reaktywowania ustawą z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich działalności samorządu lekarskiego minęło 18 lat. Projektowana ustawa będzie dziewiątą nowelizacją „ustawy matki”, co w polskich warunkach jest oznaką rzadko spotykanej stabilności prawa. Tym razem przyniesie jednak sporą liczbę znaczących zmian: dla jednych będących skutkiem nagonki medialnej na środowisko lekarskie, dla innych zaś nieuchronną konsekwencją zmian w całym systemie prawnym.
Nowe przepisy zawierają bardzo szeroką definicję pokrzywdzonego oraz stanowią, że jest on stroną w postępowaniu, ze wszystkimi wynikającymi z tego uprawnieniami. Konieczność dokonania nowelizacji wynika m.in. ze zmian w procedurze karnej, na której oparte jest postępowanie odpowiedzialności zawodowej. Utrzymanie ogólnej zasady zgodności trybu postępowania prowadzonego przez organy odpowiedzialności zawodowej z procedurą karną spowodowało konieczność zapewnienia stronom postępowania lepszej ochrony ich praw.
Obecnie obowiązujące przepisy ograniczają prawa pokrzywdzonego do złożenia skargi i występowania w pierwszej instancji w roli świadka. Zmiany dokonywane w Kodeksie postępowania karnego zmierzają do rozszerzenia uprawnień pokrzywdzonych w każdym rodzaju postępowania. Z tym wiąże się również wprowadzenie jawności postępowania przed sądami lekarskimi. Obecnie postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy jest jawne tylko dla członków samorządu lekarskiego. Autorzy zmian – jak wynika z uzasadnienia – mają nadzieję, że ograniczy to częste zarzuty kwestionujące obiektywność postępowania. Wprowadzenie nowej strony, czyli pokrzywdzonego i jego pełnomocników, może skomplikować postępowanie. Stąd pomysł powołania sędziów sądu powszechnego jako przewodniczących składów orzekających w Naczelnym Sądzie Lekarskim.
Projekt wprowadza rozszerzenie katalogu kar za przewinienia zawodowe. Do orzekanych dotychczas kar: upomnienia, nagany, zawieszenia i pozbawienia prawa wykonywania zawodu – dołączono karę pieniężną oraz kary ograniczające zakres wykonywanych przez ukaranego lekarza czynności administracyjnych (zakaz pełnienia funkcji kierowniczych) lub czynności zawodowych. Dodatkową karą może być zarządzenie przez sąd publikacji orzeczenia w biuletynie okręgowej izby lekarskiej, której ukarany jest członkiem.
Projekt ministerialny przewiduje również możliwość odwołania od orzeczeń sądów lekarskich do sądu okręgowego – wydziału karnego (obecnie orzeczenia wydane przez Naczelny Sąd Lekarski są ostateczne).
W efekcie zmian dotyczących organizacji samorządu lekarskiego wszelkie funkcje w samorządzie będą mogły pełnić tylko osoby niekarane, zaś w przypadku organów odpowiedzialności zawodowej – dodatkowo mające doświadczenie w wykonywaniu zawodu
i niepełniące żadnych innych funkcji w organach samorządu.
Projekt stanowi, iż obszar działania poszczególnych okręgowych izb lekarskich pokrywać się będzie z podziałem administracyjnym na województwa. Dziś w kraju działają 22 OIL, których obszar działania obejmuje najczęściej kilka województw. Zmieni się też sposób finansowania samorządu. Środki na pokrycie kosztów określonych w ustawie czynności, przejętych od organów administracji państwowej, będą przekazywane z budżetu państwa jedynie na rzecz Naczelnej oraz Wojskowej Izby Lekarskiej. Zgodnie z projektem, okręgowe izby lekarskie będą otrzymywać środki na ww. cele z budżetów właściwych wojewodów.
Minister będzie mógł zaskarżyć do Naczelnego Sądu Administracyjnego sprzeczną z prawem uchwałę Krajowego Zjazdu Lekarzy, organu okręgowej izby lekarskiej lub Naczelnej Izby Lekarskiej pod zarzutem niezgodności z prawem. Zmiana sądu właściwego do rozpatrywania ww. spraw z Sądu Najwyższego na Naczelny Sąd Administracyjny wynika z faktu, iż ustawa przyznaje ministrowi właściwemu ds. zdrowia uprawnienia jedynie do kwestionowania uchwał pod kątem ich legalności. Jednocześnie nowelizacja przyznaje ministrowi prawo do zaskarżania uchwał Krajowego Zjazdu Lekarzy, którego uchwały nie podlegały dotychczas takiej kontroli.

BOJ

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza