15 listopada 2015

Śródkostne implanty dentystyczne

Prof. dr hab. n. med. Andrzej Wojtowicz
kierownik Zakładu Chirurgii Stomatologicznej WUM, wojewódzki konsultant w dziedzinie chirurgii stomatologicznej

Lek. dent. Igor Kresa
Zakład Chirurgii Stomatologicznej WUM

Istnieje wiele przeciwwskazań do leczenia implantologicznego:
1. o charakterze psychologicznym – fobia pacjentów przed ciałem obcym, lęk przed ewentualnymi procesami zapalnymi. Zwykle odstępujemy wtedy od leczenia implantoprotetycznego w obawie przed roszczeniowością pacjentów. Istnieje także grupa osób, które odczuwają bóle fantomowe. Implanty nie są jednak unerwione tak jak zęby, nie ma więc innego wytłumaczenia odczuwanych przez nie dolegliwości;
2. w chorobach nowotworowych, szczególnie atakujących okolicę planowanego wszczepienia implantów, zwykle z powodu stosowanej chemioterapii i radioterapii obniżającej odporność organizmu;
3. u nałogowych palaczy (nikotyna wpływa na przepływ krwi w naczyniach tkanki kostnej, powodując powstawanie strefy niedokrwienia wokół implantów; ze statystyk wynika, że palenie do dziesięciu papierosów dziennie nie wpływa znamiennie na przetrwanie implantów), alkoholików, zażywających kokainę;

4. u pacjentów, którzy nie są w stanie utrzymać wysokiego poziomu higieny jamy ustnej lub mają źródła zakażeń bakteryjnych (osad, kamień, próchnica, zgorzel miazgi sąsiednich zębów, zapalenie ozębnej);
5. podczas leczenia wysokimi dawkami bisfosfonianów (hamują osteopenia, osteoporozę, przerzuty nowotworów do kości, jednak w dużych dawkach dożylnych mogą powodować martwicę szpiku i zapalenie kości szczęk);
6. w przypadku słabej jakościowo kości (potocznie: zrzeszotniałej), jej niewystarczającej wielkości lub wysokości w stosunku do jamy nosa, zatoki szczękowej i nerwu zębodołowego przebiegającego w żuchwie;
7. podczas leczenia lekami immunosupresyjnymi, immunomodulatorami, niektórymi lekami hormonalnymi, sterydami, w tym po przeszczepieniach narządowych;
8. w niestabilnej cukrzycy, zaburzającej procesy gojenia dziąseł i tkanki kostnej.
Wymienione przeciwwskazania i czynniki ryzyka sumują się, co oznacza, że osoba paląca papierosy, uzależniona od alkoholu, ze złym stanem uzębienia, nieutrzymująca higieny jamy ustnej jest niewłaściwym pacjentem do leczenia implantoprotetycznego.
Nie istnieją przeciwwskazania wiekowe, ale młodzież powinno się leczyć implantoprotetycznie po zakończeniu wzrostu i rozwoju szkieletu (w wieku powyżej 18 lat). Wyjątkiem są wrodzone braki uzębienia (np. dysplazja ektodermalna), które możemy leczyć wcześniej (nawet od 14. roku życia). Musimy też zdawać sobie sprawę, że w planowaniu implantoprotetycznym powinniśmy zminimalizować inwazyjność zabiegu chirurgicznego u osób starszych, szczególnie gdy przewidujemy regenerację tkanki kostnej. Ich szpik, tkanka kostna, komórkowość tkanek ogranicza efektywność sterowanej regeneracji (GTR – guided tissue regeneration, GBR – guided bone regeneration). Ponadto większość starszych pacjentów nie jest wolna od chorób ogólnoustrojowych, szczególnie układu sercowo-naczyniowego.
Termin implant survival rate, który można przetłumaczyć jako wskaźnik przetrwania (długoterminowości) implantów, zwykle określa liczbę implantów, które się nie wgajają i wymagają usunięcia, na 100 wszczepionych (1-4, w zależności od stanu kości, powierzchni implantów).
Drugi termin, charakteryzujący efekt estetyczny, szczególnie w strefie przedniego uzębienia, to implant success rate – wskaźnik sukcesu estetycznego implantów. Zwykle spada on szybciej z powodu obniżania się poziomu brzegu kostnego, prowadzącego do stopniowego, nieuchronnego odsłaniania się implantów (na przestrzeni wielu lat). Właściwa higiena okolic implantu, nawet nieznacznie widocznego w miejscu wychodzenia z dziąsła, pozwala na ograniczenie procesu odsłaniania. Natomiast niewłaściwa prowadzi bezwzględnie do zapalenia bakteryjnego (periimplantitis) i konieczności usunięcia implantu.
Na podstawie aktualnej wiedzy, wywodzącej się z wyników badań naukowych, opisów stosowania w praktyce i długoterminowych obserwacji prowadzonych praktycznie na całym świecie, powstają standardy w implantologii. Dotyczą przeciwwskazań miejscowych, ogólnych, czynników ryzyka, możliwości bezpiecznej i efektywnej odbudowy protetycznej, jak również sposobów leczenia powikłań, głównie periimplantitis. Standardy w implantologii opracowują następujące organizacje: European Association of Osteointegration, International Team of Implantology, European Dental Implants Association, a także Ogólnopolskie Stowarzyszenie Implantologii Stomatologicznej.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza