3 października 2018

Doniesienia naukowe

Ciekawe

Depresja matki

Niekorzystne zmiany w mózgu dziecka mogą nastąpić pod wpływem depresji i zaburzeń lękowych matki w okresie ciąży. Wskazują na to badania 101 kobiet cierpiących na łagodną, umiarkowaną lub ciężką depresję.

Pod koniec pierwszego miesiąca życia dzieci tych kobiet zbadano rezonansem magnetycznym. Zmiany w istocie białej maluchów wykryto wtedy, gdy matki miały w okresie ciąży co najmniej depresję umiarkowaną.

Główny autor badania, Douglas Dean III z University of Wisconsin-Madison, twierdzi, że co piąta kobieta w ciąży wykazuje objawy depresji lub zaburzeń lękowych. Wiele z nich było w dzieciństwie zaniedbanych emocjonalnie. Dzieci tych matek częściej rodzą się z niską masą urodzeniową i wymagają intensywnej terapii.

Nie ma pewności, czy zaobserwowane w mózgu noworodków zmiany są trwałe i czy leczenie matek w ciąży z depresją może im zapobiec. Erika Forbes z University of Pittsburgh uważa, że depresja matek nie zawsze skutkuje zaburzeniami w myśleniu, zachowaniu i emocjach dzieci, ponieważ zależy to od wielu czynników. Może jednak sprawić, że dziecko bardziej będzie na nie podatne.

Zdaniem Davida Bridgetta, psychologa z Northern Illinois University w DeKalb, stosowanie antydepresantów jest względnie bezpieczne dla kobiety w ciąży, jednak niektóre badania sugerują, że mogą wpływać na rozwój dziecka. Specjalista dodaje, że psychoterapia może okazać się równie skuteczna jak leki, natomiast antydepresanty lekarz może zalecić jedynie kobietom w ciąży z ciężką depresją.

(bit.ly/2PboV1x, „JAMA Pediatrics”, sierpień 2018)

Lepsze serce to lepszy mózg

To, co dobre dla serca, jest również dobre dla mózgu. Przekonują o tym badania francuskich naukowców, którzy wykazali, że styl życia chroniący przez chorobami sercowo-naczyniowymi u seniorów może również zmniejszyć ryzyko demencji.

Analizowano siedem zaleceń Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego (AHA), czyli: zaprzestanie palenia, regularne ćwiczenia, spożywanie ryb, warzyw i owoców oraz likwidacja nadwagi. Przez 8 i pół roku obserwowano ponad 6,6 tys. Francuzów bez objawów demencji w wieku co najmniej 65 lat. W tym okresie u 745 badanych, czyli 11 proc., rozwinęła się demencja.

Główna autorka badań, Cecilia Samieri z Uniwersytetu w Bordeaux, twierdzi, że wystarczyło, by uczestniczące w badaniu osoby zrobiły cokolwiek, przestrzegały choćby jednej rekomendacji, a ryzyko demencji się zmniejszało: z każdym zrealizowanym zaleceniem o 10 proc.

Wniosek, że zawsze warto się starać. W przypadku seniorów, którzy przestrzegali więcej prozdrowotnych wskazań, nie tylko wspomnianych siedmiu, ryzyko demencji było jeszcze mniejsze. Samieri uważa, że zalecenia kardiologiczne sprzyjają lepszemu ukrwieniu serca i mózgu.

(bit.ly/2MrWRdh, bit.ly/2vZcsH6 i bit.ly/2LfKbke, „JAMA”, sierpień 2018)

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby grozi rakiem

Na ogół nie jest groźne. W amerykańskich badaniach ujawniono osoby, które wykazują już zaawansowane stłuszczenie i na dodatek doszło u nich do rozwoju marskości wątroby. Takich pacjentów należy monitorować, ponieważ ryzyko raka wątrobowokomórkowego (hepatocellular carcinoma) jest u nich znacznie wyższe niż przeciętnie.

Wskazują na to obserwacje prawie 300 tys. amerykańskich żołnierzy ze stłuszczeniem wątroby, zgromadzone w ramach Veterans Health Administration, których porównywano z osobami bez objawów tego schorzenia. Badania trwały 11 lat.

Z wcześniejszych obserwacji wynikało, że stłuszczenie wątroby na ogół nie doprowadza do marskości wątroby. Zdarza się jedynie u 5 proc. osób z tą dolegliwością. Potwierdziły to nowe badania: w ciągu roku raka wątroby wykrywano u zaledwie jednej osoby na 50 tys. W przypadku cierpiących na stłuszczenie wątroby nowotwór ten zdarzał się już częściej, bo u jednego pacjenta na 5 tys. Natomiast wśród chorych z marskością wątroby zarejestrowano znacznie więcej przypadków hepatocellular carcinoma – ponad 50 zachorowań na 5 tys. pacjentów. Stwierdzono również, że rak wątroby częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet, głównie u osób po 45. roku życia.

(bit.ly/2LR3hgR, „Gastroenterology”, sierpień 2018)

Dieta bogata w witaminy wzmacnia seniorów

Seniorzy powinni spożywać jak najwięcej produktów bogatych w witaminy, ponieważ są wtedy mniej narażeni na tzw. słabowitość (frailty). Ci, którzy jedzą zbyt mało warzyw i owoców, są w gorszym stanie fizycznym.

Bardzo ważne są witaminy B6, E i C. Z badań przeprowadzonych wśród 1643 osób w wieku co najmniej 65 lat wynika, że niedobór witamy B6 w diecie prawie trzykrotnie zwiększa ryzyko słabowitości. Podobnie jest w przypadku witaminy E – gdy organizm otrzymuje jej zbyt mało, ryzyko jest ponaddwukrotnie większe.

Główna autorka badania, Teresa Balboa-Castillo z Universidad de La Frontera w Temuco w Chile, przekonuje, że seniorzy powinny dbać o dobre zbilansowanie diety, bo od tego w znacznym stopniu zależy ich zdrowie i sprawność fizyczna.

Specjalistka podkreśla jednak, że chodzi o zapewnienie właściwego odżywiania, a nie witaminową suplementację. – Nie ma dowodów, że u seniorów słabowitości zapobiega zażywanie witamin w tabletkach – wyjaśnia.

Osoby starsze, w gorszym stanie fizycznym, są zwykle mniej samodzielne i bardziej narażone na wypadki i urazy, częściej również chorują. Z badań wynika, że takie osoby nie tylko gorzej się odżywiają, ale mniej się ruszają, za to częściej siedzą jedynie przed telewizorem.

Roger Fielding z Tufts University w Bostonie, który nie uczestniczył w badaniach, uważa, że regularny wysiłek fizyczny zawsze może zmniejszyć słabowitość seniora i poprawić jego sprawność.

(bit.ly/2Nafizv, „Age & Ageing”, lipiec 2018) <

Zbigniew Wojtasiński

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza