RPL interweniuje w sprawie nierówności płacowych

Nierówność wynagrodzeń

Zgłoszenia, które wpłynęły do Biura Rzecznika, wskazują na poważne zaniepokojenie środowiska lekarskiego planowaną strukturą płac. Z przedstawionych danych wynika, że lekarze specjaliści pełniący funkcje dydaktyczne i sprawujący nadzór merytoryczny nad rezydentami mieliby otrzymywać wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 12 000 zł brutto. Tymczasem lekarze w trakcie specjalizacji – począwszy od trzeciego roku, z uwzględnieniem tzw. bonu patriotycznego – mieliby zarabiać 12 385 zł brutto.

Taka sytuacja, jak podkreślają lekarze specjaliści, prowadzi do zachwiania naturalnej hierarchii płacowej i podważa sens pełnienia roli dydaktycznej. Osoba szkoląca i odpowiedzialna za bezpieczeństwo procesu leczenia zarabiałaby mniej niż szkolony przez nią rezydent.

Może dojść do naruszenia prawa pracy

W swoim piśmie do dyrekcji szpitala Rzecznik Praw Lekarza wskazuje, że zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, pracownikom należy się jednakowe wynagrodzenie za tę samą pracę lub pracę o jednakowej wartości. Przyznanie wyższego wynagrodzenia osobie szkolonej niż osobie sprawującej nad nią nadzór merytoryczny może być uznane za naruszenie prawa – niezależnie od intencji pracodawcy.

Jak wynika z orzecznictwa, dyskryminacja może mieć również charakter pośredni – nawet jeśli wynika z ogólnych rozwiązań systemowych, a nie celowego działania.

Rzecznik poprosiła dyrekcję szpitala o informację:

• czy są świadomi zgłaszanych zastrzeżeń,
• czy planowana jest rewizja przyjętych zasad wynagradzania,
• czy przewidywane jest wdrożenie mechanizmów niwelujących dysproporcje.

Odpowiedź szpitala

W odpowiedzi na pismo RPL dyrekcja szpitala potwierdziła, że dostrzega nieprawidłowości i rozumie obawy lekarzy. Jednocześnie podkreślono, że ze względu na trudną sytuację finansową placówka nie ma obecnie możliwości samodzielnego rozwiązania tego problemu. Ewentualne działania korygujące mogą zostać wdrożone wyłącznie przy wsparciu organów centralnych, w tym Ministerstwa Zdrowia.

Potrzebne działania systemowe

W związku z tym, Rzecznik Praw Lekarza skierowała pismo do dyrektora Departamentu Budżetu i Finansów Ministerstwa Zdrowia, zwracając uwagę na konieczność uregulowania kwestii wynagrodzeń lekarzy specjalistów. Rzecznik zaznaczyła, że choć przyjęcie bonu patriotycznego było pozytywnym krokiem, obecna sytuacja wymaga szerszych zmian legislacyjnych.

W szczególności RPL zwraca się do MZ z pytaniami o:

• stanowisko resortu wobec dysproporcji płacowych między lekarzami specjalistami a rezydentami,
• działania podjęte lub planowane w celu przywrócenia prawidłowych relacji wynagrodzeń,
• możliwość przekazania dodatkowych środków finansowych dla szpitali na korekty wynagrodzeń,
• planowane terminy wdrożenia ewentualnych rozwiązań,
• zamiar wprowadzenia systemowych regulacji zapewniających minimalne relacje płacowe między specjalistą a rezydentem,
• sposoby monitorowania i raportowania skutków wprowadzenia bonu patriotycznego, w tym ryzyka demotywacji lekarzy specjalistów,
• możliwość wydania wytycznych dla dyrekcji szpitali w zakresie utrzymania właściwych proporcji płacowych.

Transparentność wynagrodzeń i stabilność systemu

Rzecznik wskazuje również na potrzebę stworzenia transparentnych zasad wynagradzania w ochronie zdrowia. W jej ocenie system powinien jasno określać kryteria decydujące o wysokości płacy, co pozwoliłoby uniknąć sytuacji, w której osoba szkoląca otrzymuje niższe wynagrodzenie od osoby uczącej się.

Rzecznik Praw Lekarza oczekuje obecnie na odpowiedź Ministerstwa Zdrowia. Prosi także o informację, czy w najbliższym czasie planowane są prace legislacyjne lub regulacyjne mające na celu naprawienie wskazanych nierówności.

Rzecznik wystąpił również do Głównego Inspektora Pracy o przedstawienie stanowiska w przedmiotowej sprawie, by sprawdzić, czy z perspektywy PIP istnieje potrzeba wypracowania systemowych rekomendacji, celem zapobiegania podobnym nieprawidłowościom w przyszłości.