28 lutego 2014

Pożegnania

Marek Pertkiewicz
17.02.1947 – 5.12.2013

Po ukończeniu studiów na Wydziale Lekarskim AM w Warszawie Marek Pertkiewicz podjął pracę w Klinice Chirurgii Gastroenterologicznej AM w Warszawie w 1972 r. na stanowisku asystenta. W 1975 r. uzyskał specjalizację I stopnia, a w 1979 – specjalizację II stopnia z chirurgii ogólnej. Stopień doktora nauk medycznych uzyskał w 1980 r., na podstawie pracy pt.: „Dalsze losy chorych leczonych z powodu krwotoków z górnego odcinka przewodu pokarmowego o nieustalonej przyczynie”, i został awansowany na stanowisko adiunkta.

Już w początkowym okresie pracy w klinice wyróżniał się niestandardową opieką nad pacjentami i poszukiwaniem możliwości poprawy wyników leczenia chorych z powikłaniami pooperacyjnymi, u których tradycyjne metody postępowania, polegające najczęściej na kolejnym zabiegu operacyjnym, płynoterapii i podawaniu antybiotyków, zbyt często nie pozwalały na osiągnięcie pożądanych rezultatów. Już w 1975 r. Marek Pertkiewicz, jako pierwszy w Polsce, zaczął stosować kompleksowe leczenie wysokich pooperacyjnych przetok z zastosowaniem całkowitego żywienia pozajelitowego. W roku 1998 w pracy habilitacyjnej pt.: „Leczenie żywieniowe pooperacyjnych przetok przewodu pokarmowego” przedstawił wyniki leczenia. Opracowane przez Niego zasady kompleksowego leczenia przetok stały się podstawą opracowania standardów postępowania zalecanych w Polsce.

W 1983 r. Marek Pertkiewicz i Krystyna Majewska, jako pierwsi w Polsce, rozpoczęli żywienie pozajelitowe chorych w domu (żpd). Dobre wyniki leczenia, rozwiązanie problemów organizacyjnych związanych z dostarczaniem preparatów i sprzętu do żywienia do domów pacjentów mieszkających w całej Polsce, zapewnienie pełnego bezpieczeństwa pacjentom sprawiły, że w 1990 r. żpd zostało oficjalnie uznane przez MZ i OS, które powierzyło Klinice Chirurgii Gastroenterologicznej i Żywienia AM w Warszawie obowiązek konsultowania, leczenia i kwalifikowania chorych z zespołem krótkiego jelita do żywienia pozajelitowego w domu i sprawowania nadzoru nad tym leczeniem. Zadania tego podjął się dr Pertkiewicz. Opracowany przez Niego i realizowany ze współpracownikami model żywienia pozajelitowego w domu, którym objęto kilkuset chorych mieszkających w całej Polsce, okazał się być nie tylko skuteczny, ale również całkowicie bezpieczny, m.in. dzięki temu, że każdy pacjent miał numer prywatnego telefonu Marka Pertkiewicza i mógł telefonować o każdej porze dnia i nocy.

W uznaniu zasług dla rozwoju żywienia pozajelitowego w warunkach domowych w Polsce Marek Pertkiewicz został zaproszony do udziału w pracach kierowanego przez Van Gossuma międzynarodowego zespołu zajmującego się problematyką żpd w Europie.
W 2005 r. został zatrudniony na Wydziale Nauki o Zdrowiu WUM jako kierownik Samodzielnej Pracowni Żywienia Klinicznego w Szpitalu im. W. Orłowskiego. W 2007 r. otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego WUM. Kierowana przez Marka Pertkiewicza klinika przejęła wszystkie sprawy związane z prowadzeniem żpd w Polsce. Obecnie pod opieką liczącej 30 łóżek kliniki pozostaje około 300 chorych żywionych pozajelitowo w domu, a rocznie leczy się w niej około 600 chorych.

Marek Pertkiewicz zajmował się nie tylko działalnością leczniczą i szkoleniową. Był głęboko zaangażowany w tworzenie struktur organizacyjnych warunkujących rozwój leczenia żywieniowego w Europie i w Polsce. Był członkiem-założycielem ESPEN utworzonego w 1979 r. w Sztokholmie. Był współzałożycielem i sekretarzem utworzonej w 1986 r. Sekcji Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, przekształconej w 1998 r. w Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego, którego prezesem był przez osiem lat. W tym czasie z Jego inicjatywy zostały opracowane i opublikowane Standardy Żywienia Pozajelitowego i Żywienia Dojelitowego (PZWL 2005), a w rok później ukazał się pierwszy numer oficjalnego pisma PTŻPiD pt.: „Postępy Żywienia Klinicznego”, którego był inicjatorem i redaktorem naczelnym. Pomagał w utworzeniu krajowych towarzystw żywienia pozajelitowego i dojelitowego w Czechosłowacji i na Litwie. Był honorowym członkiem Czechosłowackiego Towarzystwa Lekarskiego im. Purkiniego i Węgierskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego.

Był lekarzem niezwykłym, oddanym chorym, dla których był opiekunem, doradcą i przyjacielem. Takim Go zapamiętamy.

Prof. dr hab. med. Bruno Szczygieł

Przyszliśmy tu, Marku, aby towarzyszyć Ci w ostatniej drodze. Odszedłeś tak wcześnie. Tyle planów, zaprogramowanych zajęć i przedsięwzięć nie będzie już zrealizowanych. Wielka szkoda, żal i ogromny smutek.

Prof. Marka Pertkiewicza poznałem 34 lata temu. Był chirurgiem, zajmował się żywieniem pozajelitowym ciężko chorych pacjentów. Z podziwem obserwowałem jak całe dni i noce doglądał swoich chorych i wraz z najbliższymi współpracownikami wypełniał ogromne płachty papieru – zleceń lekarskich oraz wyników badań; nie było jeszcze komputerów.
Żywienie pozajelitowe było Jego pasją. Pasją było ratowanie życia chorym w skrajnie ciężkim stanie. Był jednym z pionierów żywienia klinicznego w Polsce.

W Klinice Chirurgii Ogólnej i Żywienia Klinicznego Wydziału Nauki o Zdrowiu, którą założył i kierował od 2005 r., stworzył największy w Europie Ośrodek Żywienia Pozajelitowego w Warunkach Domowych. Tam też z sukcesem leczył łącznie ponad 4 tys. chorych.

Prof. Marek Pertkiewicz był autorem polskich i europejskich programów kształcenia oraz podręczników z zakresu żywienia klinicznego. Był autorem licznych prac naukowych, publikowanych w większości w zagranicznych czasopismach medycznych.

Był współtwórcą i wieloletnim prezesem Polskiego Towarzystwa Żywienia Poza- i Dojelitowego.

W latach 2008-2011 przewodniczył Komisji Żywienia Klinicznego i Patologii Metabolicznych Komitetu Patofizjologii Klinicznej Wydziału VI Nauk Medycznych PAN. Był członkiem Towarzystwa Chirurgów Polskich.

Za działalność naukową Profesor był wyróżniany nagrodami ministra zdrowia i rektora Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, a przez prezydenta RP został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Prof. Marek Pertkiewicz został uhonorowany tytułem: „Lekarz Niezwykły”, przyznawanym przez pacjentów za pośrednictwem miesięcznika „Zdrowie”, oraz tytułem „Dobry Anioł” przyznawanym przez fundację TVN „Nie jesteś sam”. Z tych ostatnich nagród był najbardziej dumny.

Straciliśmy wspaniałego przyjaciela i kolegę. Twoi chorzy, Marku, stracili wielkiego, bezinteresownego lekarza, pełnego skromności, oddania i troski. Lekarza, który dobro pacjentów stawiał ponad wszystko.

Panie Profesorze, Marku, na zawsze pozostaniesz w naszych myślach i sercach.

W imieniu Wydziału Nauk o Zdrowiu – nauczycieli akademickich i studentów oraz całej społeczności akademickiej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, pragnę złożyć najgłębsze wyrazy współczucia: żonie Małgorzacie, córkom: Asi i Marysi, bratu Jankowi i całej rodzinie Zmarłego.

Prof. Piotr Małkowski

Anna Kościółek
29.08.1929 – 2.12.2013

W 1947 r. rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończyła w roku 1952. W latach 1952-1955 pracowała jako lekarz rejonowy w Ożarowie i we Włochach, natomiast od 1953 do 1966 r. – na I Oddziale Chorób Wewnętrznych Szpitala Praskiego.
W roku 1967 rozpoczęła pracę w przychodni specjalistycznej Szpitala Praskiego, w którym pracowała jako alergolog do roku 1976. W latach 1976-1986 była pracownikiem Poradni Schorzeń Alergicznych przy ul. Kondratowicza.

Prawo prywatnej praktyki uzyskała w 1960 r. i nieprzerwanie do 2000 r. pracowała w gabinecie lekarskim przy ul. Kubusia Puchatka.

Specjalizację z zakresu chorób wewnętrznych (I stopień) uzyskała w 1955 r., natomiast II stopień w 1964. Była jednym z pierwszych lekarzy, którzy w latach 70. uzyskali specjalizację z alergologii.

Zawsze pracowała samodzielnie i nie była związana organizacyjnie z żadnym z ośrodków alergologicznych. Nie miała „bezpośrednich” nauczycieli. Potrzebne wiadomości uzyskiwała, biorąc udział w różnego rodzaju spotkaniach naukowych.
Była klasycznym przykładem tzw. selfmade specjalisty.

Nazywaliśmy Ją, z ogromną dozą sympatii, „Samotnym Białym Żaglem” (w 1936 r. ukazała się powieść Walentyna Katajewa pod tym tytułem).

Była osobą przemiłą, ciepłą, bezkonfliktową, życzliwą dla pacjentów i kolegów lekarzy, zawsze gotową pomóc każdemu w trudnej sytuacji.
Wszyscy Jej pacjenci, a było ich tysiące, otrzymywali zielone zeszyciki, w których skrupulatnie odnotowywała objawy choroby i przebieg leczenia. Zielony zeszycik był takim hasłem: Jestem (lub byłem) pacjentem dr Anny Kościółek.

Z ogromnym żalem żegnaliśmy Ją 9 grudnia 2013 r. na cmentarzu w Wólce Węglowej.

Prof. dr hab. med. Wacław Droszcz

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza