29 maja 2014

Problemy medyczne wieku starszego

„Najczęstsze problemy medyczne wieku starszego w Polsce” – pod takim hasłem 24 marca 2014 r. odbyło się otwarte Posiedzenie Komitetu Nauk Klinicznych Polskiej Akademii Nauk. W Pałacu Staszica spotkali się wybitni specjaliści: członkowie Polskiej Akademii Nauk, przedstawiciele instytutów badawczych, konsultanci krajowi, dziennikarze.

O roli szkoleń w zakresie specjalizacji geriatrycznej mówiła prof. Barbara Bień, konsultant wojewódzki ds. geriatrii w województwie podlaskim. Nauczanie geriatrii w Polsce jest jedynie fakultetem w kształceniu przeddyplomowym lekarzy. Realizuje je tylko połowa wyższych uczelni medycznych w Polsce, w niewielkim wymiarze godzinowym i w różnym zakresie. To dlatego lekarze nie mają szansy ani na zdobycie minimum wiedzy geriatrycznej, ani na jej utrwalenie w praktyce. Prof. Bolesław Samoliński, krajowy konsultant w dziedzinie zdrowia publicznego, przybliżył aspekty strategii zdrowego starzenia się. Jej celem powinno być to, by osoby starsze jak najdłużej mogły cieszyć się dobrym zdrowiem i dobrą jakością życia. – W ciągu minionych 20 lat zmiany cywilizacyjne w Polsce istotnie wpłynęły na wydłużenie oczekiwanej długości życia.
O problemach neurologicznych mówiła prof. Maria Barcikowska, kierownik Zespołu Kliniczno-Badawczego Chorób Zwyrodnieniowych CUN IMDiK PAN. – Badania epidemiologiczne opublikowane w 2014 r. wykazały, że najczęściej na świecie leczy się dolegliwości bólowe związane z dolnym odcinkiem kręgosłupa. Na drugim miejscu jest depresja. Na świecie terapią tych chorób zajmują się lekarze rodzinni, tylko wyjątkowo konsultując się z neurologiem lub ortopedą. W Polsce chorzy z takimi dolegliwościami trafiają najczęściej do neurologa, chociażby dlatego, że tylko neurolog może wykonać badania neuroobrazowe. Z drugiej strony badania te są w Polsce i na świecie nadużywane i wykonywane bez potrzeby w znakomitej większości przypadków – stwierdziła.
Choroby nefrologiczne osób starszych były tematem wystąpienia prof. Marka Myśliwca.
Prof. Ryszarda Chazan, konsultant wojewódzki ds. chorób płuc w województwie mazowieckim, przedstawiła problemy pulmonologiczne osób w wieku podeszłym. – Rośnie liczba osób z przewlekłymi chorobami układu oddechowego, zwłaszcza w wieku podeszłym. Drogi oddechowe są układem najbardziej narażonym na kontakt z czynnikami środowiskowymi świata zewnętrznego – wyjaśniała. Przyczynami większej zachorowalności na choroby układu oddechowego w wieku podeszłym są przede wszystkim: anatomiczne starzenie się układu oddechowego (większa sztywność klatki piersiowej, mniejsza sprężystość tkanki płucnej, mniejsza siła mięśni oddechowych) oraz upośledzenie mechanizmów obronnych (upośledzenie transportu rzęskowego, zaburzenia odruchu kaszlowego, zmiany odporności humoralnej oraz obniżenie odporności komórkowej).
Konsultant krajowy w dziedzinie kardiologii, prof. Grzegorz Opolski, przybliżył problemy kardiologiczne tej grupy wiekowej. Wiek jest najistotniejszym czynnikiem ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Wraz z wiekiem wzrasta częstość występowania nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2, choroby wieńcowej, niewydolności serca, wad serca, arytmii serca, a zwłaszcza migotania przedsionków. Wydłużenie życia i starzenie się społeczeństwa oraz poprawa skuteczności leczenia ostrego zawału serca powoduje istotne zwiększenie występowania niewydolności serca, która stanowi główną przyczynę hospitalizacji osób powyżej 65. roku życia. Diagnostyka kardiologiczna u osób w wieku podeszłym jest utrudniona, ze względu na występowanie nietypowych objawów oraz problemy z interpretacją badań diagnostycznych. Leczenie choroby sercowo-naczyniowej u osób w wieku podeszłym wymaga nie tylko określenia stopnia zaawansowania choroby podstawowej, lecz także uwzględnienia chorób współistniejących, które mogą rzutować na skuteczność i bezpieczeństwo zastosowanej terapii.
Najczęstsze schorzenia urologiczne przedstawił prof. Marek Sosnowski, konsultant krajowy w dziedzinie urologii. Podkreślił, że według badań amerykańskich autorów około 45 proc. porad lekarskich i 62 proc. zabiegów oraz operacji urologicznych jest przeprowadzanych przez urologów u chorych powyżej 65. roku życia.
Prof. Henryk Skarżyński, konsultant krajowy w dziedzinie otorynolaryngologii, przybliżył obecnym znaczenie problemu zaburzeń komunikacji. Starzejące się społeczeństwo jest wyzwaniem dla specjalistów wszystkich dziedzin medycyny. – Nie można pozostawać aktywnym bez sprawnych narządów zmysłów, wzroku czy słuchu. Tymczasem w obecnym świecie coraz więcej osób – zwłaszcza tych wkraczających w wiek senioralny – ma problemy ze słuchem. To nie tylko utrudnia komunikację, ale też zwiększa ryzyko wystąpienia innych zaburzeń. U osób starszych, cierpiących na lekki niedosłuch, aż dwukrotnie zwiększa się ryzyko depresji, u osób z niedosłuchem średnim – trzykrotnie, a u pacjentów z niedosłuchem głębokim – aż pięciokrotnie – mówił.

Renata Korneluk

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza