18 października 2003

Rak płuc plagą XXI wieku – sprawozdanie z IV sesji Szkoły Pneumonologii PTFP

Średniowieczną rycinę przedstawiającą danse macabre wybrano jako logo kolejnej sesji Szkoły Pneumonologii Warszawsko-Otwockiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ftyzjopneumonologii, tym razem poświęconej nowotworom płuc. Zapadalność na tę chorobę oraz spowodowana nią śmiertelność powodują, że stała się obecnie jednym z najważniejszych problemów zdrowotnych w krajach rozwiniętych.
Na konferencję przyjechało wielu wybitnych specjalistów reprezentujących dwa instytuty naukowe i cztery Akademie Medyczne. Nic więc dziwnego, że mimo pięknej czerwcowej pogody na spotkanie przybyło ponad 500 lekarzy z całej Polski.

W dobie skandali i korupcji na najwyższych szczeblach władzy rośnie społeczne zapotrzebowanie na prawdziwe autorytety. W medycynie zawsze bardzo istotną rolę odgrywali mistrzowie cieszący się szacunkiem swoich uczniów. Szkoła Pneumonologii stara się podtrzymywać te tradycje – przedstawia najwybitniejszych pneumonologów i cenionych nauczycieli. Tym razem podkreślono wielkie zasługi prof. Ewy Rowińskiej-Zakrzewskiej, wspaniałego dydaktyka i znakomitej klinicystki z Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc. Jako jedyna uczestniczyła we wszystkich spotkaniach Szkoły Pneumonologii; była opiekunem naukowym sesji poświęconej gruźlicy, chorobom śródmiąższowym i nowotworom płuc. Jest niekwestionowanym autorytetem w wielu dziedzinach pneumonologii, autorką licznych monografii i podręczników poświęconych chorobom płuc, stała się mistrzem dla wielu pokoleń lekarzy.
Pierwszą sesję otworzył wykład dr Langfort, kierownika zakładu patologii IGiChP, która przedstawiła obowiązującą klasyfikację raka płuc. Następnie prof. Lech Chyczewski z Akademii Medycznej w Białymstoku omówił problem biologii raka, skupiając się na dynamicznie rozwijających się badaniach genetycznych. Referat prof. Zbigniewa Wronkowskiego z Instytutu Onkologii dotyczył epidemiologii raka płuc. Blisko 20 000 zachorowań każdego roku i niewiele mniej zgonów muszą budzić niepokój i uczulać wszystkich polskich lekarzy na potrzebę wczesnego rozpoznawania – Polsce zaledwie 6%, a w krajach zachodnich około 15% chorych z rakiem płuc przeżywa 5 lat. Poprawa tak złego rokowania zależy od wczesnej diagnozy. Metodom badań przesiewowych w kierunku wykrywania raka płuc poświęcony był wykład dr Radzikowskiej, która dość krytycznie oceniła metody wykorzystywane do wczesnego rozpoznawania tej choroby – niestety żadna z nich nie sprawdziła się jako skuteczna metoda skriningowa i konieczne są dalsze poszukiwania.
Słuchaczom bardzo podobał się wykład prof. Rowińskiej dotyczący objawów klinicznych raka płuc, m.in. zespołom paranowotworowym, które mogą wyprzedzać typowe objawy raka. Znajomość tych zespołów ma duże znaczenie dla internistów i lekarzy pierwszego kontaktu. Prof. Roszkowski, dyrektor Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc, zaprezentował strategię postępowania diagnostycznego dotyczącego raka płuc. Wiele miejsca poświęcił roli badań obrazowych, bronchoskopowych i bioptycznych. Omówił również fundamentalną przy podejmowaniu decyzji terapeutycznych ocenę stopnia zaawansowania tej choroby. Ostatni wykład w tej sesji, poświęcony zastosowaniu bronchoskopii w diagnostyce i w leczeniu raka płuc, wygłosił prezes PTFP, kierownik Kliniki Ftyzjopneumonologii Śląskiej Akademii Medycznej, doc. Jerzy Kozielski.
Po przerwie odbyła się sesja terapeutyczna. Rozpoczął ją torakochirurg, dyrektor Dolnośląskiego Centrum Chorób Płuc, dr Rzechonek z Wrocławia, który przedstawił problem leczenia operacyjnego raka płuc, m.in. zasady kwalifikacji do operacji. Następny wykład – dr. Zycha z IGiChP – dotyczył leczenia raka niedrobnokomórkowego. Dr Roszkowska przedstawiła strategię postępowania w tym typie nowotworu, który choć charakteryzuje się większą chemio- i radiowrażliwością, to jednak ze względu na łatwość rozprzestrzeniania się i powstawania odległych przerzutów zwykle jest rozpoznawany już w zaawansowanym stadium w postaci rozsianej. W kolejnym wykładzie doc. Szturmowicz z Instytutu Gruźlicy omówiła przydatność monitorowania markerów nowotworowych w ocenie przebiegu choroby. Dr Jarosz z Instytutu Onkologii, konsultant ds. medycyny paliatywnej na Mazowszu, przedstawił problem chorych na raka płuca. Wskazał m.in., w jaki sposób – prostymi, tanimi i łatwo dostępnymi środkami – wspierać ich. Szczególne miejsce w chorobach nowotworowych zajmuje leczenie przeciwbólowe. Dr Jarosz postulował potrzebę zmiany świadomości lekarzy, podkreślając, że medycyna paliatywna to afirmacja życia.
Ostatnią sesję poświęcono rzadszym typom nowotworów płuc. Prof. Roszkowski omówił problem przerzutów nowotworowych do płuc. Doc. Walewski z Instytutu Onkologii poświęcił swój wykład chłoniakom z lokalizacją w płucach – choć są rzadko spotykane, to cechują się znacznie lepszym rokowaniem niż rak płuc. Wykład na temat rakowiaków i innych guzów neuroendokrynnych przedstawiła prof. Słodkowska. Ostatni referat – prof. Marka Jakóbisiaka z Warszawskiej Akademii Medycznej – dotyczył perspektyw leczenia nowotworów na podstawie immuno- i genoterapii.

Kolejna sesja Szkoły Pneumonologii będzie poświęcona astmie. Zainteresowanych zapraszamy 22 listopada br. do Novotelu. Początek – godz.10.00

Tadeusz Maria Zielonka
Autor jest przewodniczącym Warszawsko-Otwockiego Oddziału PTFP

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza