11 grudnia 2003

Ośrodek PET w Polsce

W marcu br. w Centrum Onkologii w Bydgoszczy został uruchomiony pierwszy w Polsce ośrodek pozytonowej tomografii emisyjnej (PET).
Technika PET jest od kilkudziesięciu lat uznaną metodą diagnostyczną w neurologii (około 15% badań), kardiologii (około 5% badań), a przede wszystkim w onkologii (około 80% badań). Charakteryzuje się ona dwiema niezwykle ważnymi zaletami. Pierwszą z nich jest uzyskiwanie obrazów scyntygraficznych o znacznie lepszej rozdzielczości, dzięki rejestracji promieniowania związanego ze zjawiskiem anihilacji pozytonu (emitowanego z jądra atomowego pierwiastka promieniotwórczego) i elektronu. Druga to możliwość stosowania pierwiastków promieniotwórczych budujących organizmy żywe: węgla (11C), fluoru (18F) czy tlenu (15O). Dzięki temu stosowane są badania in vivo z zastosowaniem pochodnej glukozy (18FDG), aminokwasów, tymidyny, przekaźników neuronalnych (np. DOPA) i innych. Obecnie stosowanych jest około trzydziestu różnych radiofarmaceutyków przedstawiających różne funkcje komórkowe. W neurologii metoda PET stosowana jest w diagnostyce padaczki, otępień, choroby Parkinsona, w neuroonkologii. W kardiologii podstawowym wskazaniem jest określenie żywotności miokardium; zastosowanie mają także badania przepływu krwi w chorobie niedokrwiennej czy też badania metabolizmu kwasów tłuszczowych. W onkologii, dzięki technice PET, możliwe jest określenie podstawowych fenotypów nowotworowych: wzmożonego zapotrzebowania na glukozę, transportu aminokwasów i/lub syntezy protein oraz zwiększonej syntezy DNA.
Wprowadzenie techniki PET jest dla polskiej medycyny tak ważnym wydarzeniem jak wprowadzenie TK czy MRI. Brak odpowiedniej umowy dotyczącej finansowania badań PET był istotnym czynnikiem ograniczającym dostęp do tej metody. Kilka tygodni temu Ministerstwo Zdrowia zawarło umowę o wstępnym finansowaniu badań. Pragnę w tym miejscu wyrazić słowa uznania dla Pana Ministra Leszka Sikorskiego i Pani Dyrektor Ewy Kacprzak za zrozumienie wagi problemu i wygospodarowanie odpowiednich funduszy. Jest to prawdziwy sukces nas wszystkich – Ministerstwa, lekarzy, a przede wszystkim ciężko chorych pacjentów. W związku z powyższą umową chorzy mogą być kierowani na badanie PET przez lekarzy specjalistów nieodpłatnie.
Metoda PET nie rozwiązuje oczywiście wszystkich problemów diagnostycznych. Do podstawowych wskazań należą: guzy lite płuc (celem określenia stopnia zaawansowania choroby), podejrzenie odrostu guza mózgu (glejaka), wznowa raka jelita grubego i odbytnicy, czerniak przed planowanym leczeniem operacyjnym, padaczka przed planowanym leczeniem operacyjnym, choroba niedokrwienna serca z niewydolnością lewej komory – przed planowanym leczeniem rewaskularyzacyjnym, transplantacją serca, rak przełyku, przerzuty raka tarczycy, chłoniak – celem szczegółowego określenia zasięgu zmian chorobowych lub skuteczności leczenia. Ośrodek bydgoski wyposażony jest w aparat typu PET-CT pozwalający na uzyskanie w trakcie pojedynczego badania obrazów TK i nałożonych na nie obrazów PET. W ośrodku tym wykonywane są obecnie badania z zastosowaniem fluoro-deoxy-glukozy (18FDG).
Pytania dotyczące badania PET – szczegółowych wskazań do badania, przygotowania chorych, zasad wykonywania badań itp. – należy kierować do ośrodka bydgoskiego: Centrum Onkologii, Zakład Medycyny Nuklearnej, 85-796 Bydgoszcz, ul dr Romanowskiej 2, tel. 0-52-37 43 428; fax: 0-52-37 43 856 – dr Zdzisław Zuchora.

Leszek Królicki
Autor jest konsultantem krajowym z zakresu medycyny nuklearnej

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza