16 czerwca 2004

Przed podjęciem pracy w UE

Z chwilą naszego przystąpienia do Unii Europejskiej przepisy dotyczące uznawania kwalifikacji zawodowych objęły także polskich lekarzy.
Do zawodów lekarza oraz lekarza dentysty na poziomie przepisów wspólnotowych odnoszą się tzw. dyrektywy sektorowe, a na poziomie ustawodawstwa polskiego przede wszystkim znowelizowana ustawa o zawodzie lekarza – od 1 maja br. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty. Na podstawie ww. przepisów osoby te mogą uzyskać uprawnienia do wykonywania zawodu w innym państwie członkowskim bez konieczności nostryfikowania dyplomów.
Przedstawmy kroki, jakie powinien podjąć polski lekarz, pragnący wykonywać zawód w innym państwie członkowskim UE.
Przede wszystkim należy się skontaktować z organem wybranego państwa, który został wskazany jako tzw. właściwa władza, czyli organem przyznającym uprawnienia do wykonywania danego zawodu. Na przykład w Wielkiej Brytanii jest to General Medical Council w odniesieniu do lekarzy oraz General Dental Council w odniesieniu do lekarzy dentystów. W Niemczech z kolei funkcję taką pełnią urzędy administracji rządowej poszczególnych krajów związkowych.
Lekarz powinien uzyskać informacje, jakie dokumenty wymagane są przez te organy. Oprócz dyplomów i świadectw potwierdzających posiadanie kwalifikacji najczęściej jest to dokument poświadczający posiadanie obywatelstwa państwa członkowskiego UE, czasem życiorys. Przedstawiane dokumenty powinny być przetłumaczone na język urzędowy danego państwa – zwykle wymagane jest tłumaczenie dokonane przez tłumacza przysięgłego. W niektórych państwach należy także wnieść opłatę, np. w General Medical Council wynosi ona ok. 300 funtów.
Ponadto lekarz będzie zobowiązany przedstawić różnego rodzaju zaświadczenia wydane przez właściwe organy państwa pochodzenia. W Polsce zaświadczenia te wydają swoim członkom okręgowe izby lekarskie.
Jednym z wymaganych dokumentów jest zaświadczenie dotyczące postawy etycznej. Stwierdza ono m.in., że lekarz nie był karany, że ma prawo wykonywania zawodu, które nie zostało zawieszone, że nie jest prowadzone przeciwko niemu postępowanie w zakresie odpowiedzialności zawodowej. Okręgowa Rada Lekarska wydaje takie zaświadczenie po uzyskaniu odpowiednich informacji od Okręgowego i Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej, Okręgowego i Naczelnego Sądu Lekarskiego, z Centralnego Rejestru Ukaranych prowadzonego przez Naczelną Radę Lekarską oraz na podstawie oświadczenia lekarza, że nie jest karany ani nie jest przeciwko niemu prowadzone postępowanie karne.
Drugim dokumentem jest zaświadczenie związane z kwalifikacjami zawodowymi. Są 2 rodzaje zaświadczeń – wynikają one z przepisów dyrektyw, a ich wzory określiła uchwałą Naczelna Rada Lekarska. To, jaki rodzaj zaświadczenia wydaje się konkretnemu lekarzowi, zależy od okresu, w którym odbył on studia medyczne.
Lekarzom, którzy odbyli 6-letnie studia i staż podyplomowy, oraz lekarzom dentystom, którzy odbyli 5-letnie studia oraz praktykę przygotowawczą lekarsko-dentystyczną albo staż podyplomowy, wydaje się dokument stwierdzający, że lekarz (lekarz dentysta) w wyniku ukończenia kształcenia zgodnego z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej uzyskał tzw. kwalifikacje formalne do wykonywania zawodu, które na terytorium RP są traktowane jako równorzędne z kwalifikacjami wynikającymi z dokumentów wymienionych w przepisach obowiązujących w Unii Europejskiej w odniesieniu do RP.
Natomiast lekarze, a przede wszystkim lekarze dentyści niespełniający ww. warunków mogą uzyskać zaświadczenie potwierdzające, że faktycznie wykonywali zawód na terytorium RP. Okres wykonywania zawodu istotny dla celów omawianej procedury to co najmniej trzy lata w okresie ostatnich pięciu lat przed wydaniem zaświadczenia. Wnioskodawca powinien przedstawić w okręgowej izbie dokument potwierdzający faktyczne wykonywanie zawodu. W przypadku zatrudnienia może to być świadectwo pracy lub zaświadczenie od pracodawcy. W przypadku prowadzenia praktyki lekarskiej jest to zezwolenie na prowadzenie praktyki wraz z oświadczeniem, że faktycznie wykonywało się zawód w ramach tej praktyki. W przypadku praktyki prowadzonej wyłącznie w miejscu wezwania – dokument potwierdzający podpisanie umowy cywilnoprawnej na udzielanie świadczeń zdrowotnych.
Ponadto lekarz może otrzymać zaświadczenie dotyczące posiadanych kwalifikacji specjalistycznych potwierdzające, że posiadany tytuł specjalisty albo specjalizacja II stopnia zostały uzyskane na podstawie szkolenia zgodnego z przepisami UE, a tym samym odpowiada specjalizacji uznawanej przez wszystkie państwa Unii Europejskiej, bez konieczności potwierdzania jej zgodnie z odrębnymi przepisami. Wykaz tych specjalizacji określiła uchwałą NRL.
Warto dodać, że przy Naczelnej Izbie Lekarskiej utworzony został Ośrodek Uznawania Kwalifikacji, który będzie wspomagał izby okręgowe we właściwym stosowaniu przepisów dotyczących uznawania kwalifikacji oraz przyznawania prawa wykonywania zawodu lekarzom z innych państw. Jednocześnie Ośrodek będzie udzielał informacji o obowiązujących przepisach oraz procedurach również lekarzom polskim pragnącym wyjechać do innego państwa.
Należy podkreślić, że uzyskanie uprawnień do wykonywania zawodu w innym państwie nie jest równoznaczne z uzyskaniem prawa do pracy. W tym zakresie obowiązują przepisy ogólne, a co za tym idzie wprowadzone przez poszczególne państwa okresy przejściowe.

Marek Szewczyński
Naczelna Izba Lekarska

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza