9 maja 2010

Epitafium

Zbigniew Marek Brandt
1934-2010

Zbigniew Brandt urodził się 25 kwietnia 1934 r. w Warszawie.
W latach 1952-1958 studiował na warszawskiej Akademii Medycznej na Wydziale Lekarskim. Po otrzymaniu dyplomu i prawa wykonywania zawodu pracował w warszawskim pogotowiu ratunkowym, następnie został kierownikiem ośrodka zdrowia w Laskach pod Warszawą, a potem przychodni rejonowej w Rembertowie.
Od 1960 r. przez 18 lat pracował w Szpitalu Wojewódzkim przy ul. Czerniakowskiej (obecnie Szpital Kliniczny CMKP). Był tam kolejno młodszym asystentem, asystentem, starszym asystentem, zastępcą dyrektora ds. lecznictwa i wreszcie dyrektorem naczelnym. Pracując, zdawał kolejno egzaminy specjalizacyjne – I i II stopnia z interny i z ochrony zdrowia, natomiast po upływie kilku lat – podspecjalizację z gastroenterologii. W Szpitalu Wojewódzkim założył poradnię gastrologiczną, w której pracował. Przyczynił się również do powstania oddziału intensywnej opieki medycznej i chirurgii plastycznej.
Przez lata pracy w Szpitalu otrzymał szereg odznaczeń i wyróżnień, m.in. Order Odrodzenia Polski.
W 1978 r. razem z dr. Tadeuszem Sikorskim zaczął organizować Wojewódzki Szpital Zespolony na Bródnie (obecnie Szpital Bródnowski). Tam pełnił funkcję zastępcy dyrektora ds. lecznictwa, kierownika przychodni przyszpitalnej, a także kierownika poradni gastrologicznej. Był również asystentem w założonej przez siebie Klinice Gastroenterologii Instytutu Żywności i Żywienia mieszczącej się w szpitalu.
Pełniąc różne funkcje, przechodził, tak jak i szpital, z którym był bardzo emocjonalnie związany, różne koleje losu. Stamtąd w 1999 roku odszedł na emeryturę po 39 latach pracy.
Ojciec był również orzecznikiem ZUS-u i współpracował z PZWL-em, redagując książki medyczne.
Odszedł na zawsze po długiej chorobie 13 marca 2010 r.
Cześć Jego pamięci.

Jolanta Brandt Sztorc

Włodzimierz Ruka
1946-2010

31 marca 2010 r. odszedł od nas po ciężkiej chorobie prof. dr hab. med. Włodzimierz Ruka – znakomity chirurg-onkolog, naukowiec, wychowawca wielu pokoleń onkologów i twórca wielu nowych metod leczenia mięsaków i czerniaków.
Włodzimierz Ruka urodził się 15 grudnia 1946 r. w Warszawie.
W latach 1964-1970 studiował na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Warszawie. Od początku jego zainteresowania skupiły się na chirurgii, w latach 1970-1979 pracował na Oddziale Chirurgii Ogólnej Szpitala Bielańskiego w Warszawie, gdzie w 1976 r.uzyskał stopień doktora nauk medycznych. W 1979 r. rozpoczął pracę w Centrum Onkologii-Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie w Klinice Chirurgicznej przy ul. Wawelskiej. Tu zainteresował się problemem leczenia chorych na mięsaki, i w kwietniu 1988 r., na podstawie rozprawy habilitacyjnej dotyczącej istotnych czynników rokowniczych w mięsakach tkanek miękkich o wysokiej złośliwości, uzyskał stopień doktora habilitowanego. Tytuł profesora nauk medycznych został mu nadany w 2009 r. W 1978 r. uzyskał specjalizację II stopnia z chirurgii ogólnej, zaś w 1980 r. specjalizację z chirurgii onkologicznej.
Większość swojego życia poświęcił pracy, a chirurgia i onkologia były jego pasją. Stworzył od podstaw Klinikę Nowotworów Tkanek Miękkich i Kości (KNTMiK), która jako pierwsza została otwarta w Centrum Onkologii na Ursynowie (1994 r.). Dzięki jego aktywności od ponad 15 lat leczy w sposób skojarzony chorych na mięsaki i czerniaki. Do końca życia był jej kierownikiem i potrafił połączyć i scalić w jeden zespół lekarzy wielu specjalności. Większość obecnych pracowników Kliniki jest jego uczniami.
Po otwarciu KNTMiK w naturalny sposób jego zainteresowania naukowe poszerzyły się o zagadnienia związane z diagnostyką i leczeniem mięsaków kości i czerniaków skóry. Przyczynił się do stworzenia i wprowadzenia w życie wielu fundamentalnych metod leczenia chorych na te nowotwory. Wprowadził do praktyki klinicznej biopsję węzła wartowniczego, w przypadku chorych na czerniaki skóry bez klinicznych przerzutów do regionalnych spływów chłonnych, co zasadniczo zmieniło standardy postępowania w tej grupie nowotworów. Technika wybarwienia węzłów wartowniczych w połączeniu ze śródoperacyjną limfoscyntygrafią w biopsji węzłów wartowniczych była zastosowana po raz pierwszy w Polsce właśnie w KNTMiK w drugiej połowie lat 90. XX wieku.
Istniejąca, unikalna baza danych, ponad 2200 chorych leczonych z powodu czerniaka skóry, w tym ponad 1500 chorych poddanych biopsji węzła wartowniczego (jedna z największych na świecie) pozwoliła na opublikowanie analiz związanych z problemami biopsji węzła wartowniczego w wielu prestiżowych międzynarodowych czasopismach naukowych, które są szeroko cytowane w piśmiennictwie medycznym.
Współpracował również z kilkoma innymi ośrodkami europejskimi nad oceną nowych kryteriów rokowniczych u chorych na czerniaki skóry. Profesor Ruka współdziałał także z Zakładem Biologii Molekularnej nad zastosowaniem prognostycznym wykrywania komórek czerniaka krążących we krwi obwodowej za pomocą reakcji łańcuchowej polimerazy (RT-PCR), oraz oceną obecności komórek czerniaka w wysięku chłonnym po limfadenektomii. Ta ostatnia, pionierska w skali światowej analiza pozwoliła na wyodrębnienie nowego kryterium molekularnego o tak dużej sile statystycznej dla oceny rokowania u chorych na czerniaka skóry w III stopniu zaawansowania. U chorych na mięsaki kości zaproponował m.in. technikę śródoperacyjnej radiolokalizacji zmian nowotworowych, szczególnie przydatnej przy biopsjach niezaawansowanych nowotworów pierwotnych kości i określaniu poziomu przecięcia trzonów kości podczas operacji oszczędzających; wprowadził schematy leczenia uzupełniającego cytostatykami w okresie przed- i pooperacyjnym prowadzące do uzyskania ponad 70% przeżyć bez nawrotu choroby u chorych na mięsaki kościopochodne.
U chorych na mięsaki tkanek miękkich skoncentrował się nad dwoma zagadnieniami: na ocenie najskuteczniejszych sposobów leczenia skojarzonego: radioterapii przedoperacyjnej u chorych na mięsaki i zastosowaniu nowych leków i programów chemioterapii, m.in. realizując program intensywnego leczenia skojarzonego u chorych na maziówczaka złośliwego (sarcoma synoviale), które pozwoliły na uzyskanie 5-letnich przeżyć całkowitych na poziomie 70% w tej grupie chorych na mięsaki o wysokiej złośliwości. Osobnym i szczególnym polem Jego działalności naukowej są prace z dziedziny radiobiologii.
Podczas pracy w latach 1991-1992 w Steel Laboratory – Department of Radiation Oncology, w Massachusetts General Hospital w Bostonie wykazał doświadczalnie, że komórki mięsaków ludzkich w warunkach in vitro są tak samo czułe na napromienianie jak linie komórkowe raków piersi, co obaliło mit o radiooporności tych nowotworów. Profesor Ruka wprowadził również do Polski szereg metod leczenia ukierunkowanego molekularnie u chorych na mięsaki, w szczególności nowotwory podścieliska przewodu pokarmowego (GIST). Był współtwórcą Polskiego Rejestru Klinicznego GIST.
Pokazał nam, na ile ważna w naszej pracy jest nauka i analizowanie wyników leczenia. Jego dorobek naukowy to ponad 200 publikacji i ponad 20 rozdziałów w książkach. Był promotorem 8 doktoratów, opiekunem dwóch habilitacji.
Był głównym redaktorem kilku rekomendacji klinicznych u chorych na czerniaki, mięsaki i GIST. Od 1982 roku uczestniczył w międzynarodowych badaniach klinicznych prowadzonych, m.in. przez Europejską Organizację do Badań i Leczenia Raka (EORTC) – Soft Tissue and Bone Sarcoma Group oraz Melanoma Group. Wychował kilkudziesięciu chirurgów onkologów.
Był członkiem wielu towarzystw naukowych, w kadencji 2004-2006 został prezesem Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej. Podczas jego kadencji opracowano nowy statut Towarzystwa, który unowocześniał pracę i zarządzanie. Angażował się w wiele trudnych zadań, w latach 1999–2006 był zastępcą Dyrektora Centrum Onkologii-Instytutu w Warszawie do spraw Badań Klinicznych i Informatyki, długoletnim członkiem Rady Naukowej Instytutu.
Do ostatniej chwili aktywnie pełnił funkcję konsultanta krajowego w dziedzinie chirurgii onkologicznej. Był znakomitym wykładowcą. Mówił – „w leczeniu nowotworów zasadą nadrzędną jest współpraca wielospecjalistyczna”, oraz, że „odpowiedzialny za tę współpracę jest chirurg, ponieważ reprezentuje on specjalność, która jest podstawą uzyskania wyleczenia wszystkich chorych na mięsaki”. Napisał, że „doświadczony chirurg-onkolog posiada wiedzę o możliwościach i ograniczeniach radioterapii i chemioterapii oraz nabył umiejętność czasowego wstrzymania leczenia operacyjnego na rzecz wdrożenia uzupełniającej terapii przedoperacyjnej”.
W 1987r. został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, zaś w 2004 roku Krzyżem Kawalerskim.
Profesor był wybitnym specjalistą, oddanym pracy z chorymi oraz nauce. Jego autorytet jako naukowca, był uznany w Polsce i za granicą. Pomimo ogromnego poczucia straty i braku osoby Profesora, nie zostaje po nim pustka – dowodem jesteśmy my, Jego wychowankowie, współpracownicy, uczniowie. Jego odejście to wielka strata dla chorych, dla młodych naukowców, dla nas.

Profesora wspominają Jego uczniowie:

dr med. Wirginiusz Dziewirski,
doc. dr hab. med. Zbigniew I. Nowecki,
doc. dr hab. med. Piotr Rutkowski

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza