14 maja 2012

Praktyki lekarskie – co się zmieniło

Ustawa o działalności leczniczej stworzyła nowe byty prawne, które w rzeczywistości nie różnią się niczym od dawnych, a zarejestrować je trzeba. Mowa tu o zmianach dotyczących praktyk lekarskich. Rozumiejąc, że zadaniem lekarza jest przede wszystkim leczenie, a nie studiowanie zawiłego języka nowego prawa, zamieszczamy mały poradnik, jak, gdzie, za ile i czy w ogóle należy zarejestrować praktykę lekarską na nowych zasadach.

Na początek trochę teorii. 1 lipca 2011 r. weszła w życie ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (DzU nr 112, poz. 654). Na jej mocy lekarze i lekarze dentyści mogą prowadzić działalność leczniczą (po ludzku znaczy to: leczyć) w ramach praktyki zawodowej w następujących formach:

  • indywidualnej praktyki lekarskiej,
  • indywidualnej praktyki lekarskiej wyłącznie w miejscu wezwania,
  • indywidualnej praktyki lekarskiej wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego (czyli: w szpitalu, przychodni itd. na mocy umowy cywilnoprawnej),
  • indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej,
  • indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej wyłącznie w miejscu wezwania,
  • indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego,
  • spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowej praktyki lekarskiej.

Jak widać, pojawiła się nowa forma praktyki lekarskiej, świadczonej „wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego”.
Istotne jest to, że praktyki lekarskie zarejestrowane przed dniem wejścia w życie ustawy, tj. przed 1 lipca 2011 r., mogą, na podstawie art. 208 ust. 2 ustawy, działać na dotychczasowych zasadach przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Do 1 lipca 2012 r. trzeba jednak dostosować swą działalność do nowych przepisów. Nie wszystkie praktyki muszą się jednak „dostosowywać”, czyli rejestrować na nowo.
Lekarze, którzy nie muszą odwiedzać OIL w Warszawie w celu „dostosowania”, to:

  • zatrudnieni na etacie (w szpitalu, przychodni itp.) i niewykonujący żadnej innej działalności lekarskiej,
  • zatrudnieni na etacie i prowadzący praktykę we własnym gabinecie,
  • prowadzący praktykę na wezwanie, ale „wezwanie” to nie jest do szpitala, przychodni itp., gdzie jako praktyka na wezwanie świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej,
  • dorabiający na podstawie umowy o dzieło lub zlecenia,
  • emeryci i renciści, którzy leczą siebie i członków najbliższej rodziny.

Lista ta zapewne nie jest pełna, ale przedstawia najczęstsze kombinacje. Warto dodać, że izba nie zajmuje się rejestracją podmiotów, które do tej pory funkcjonowały jako niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej. Tu ustawa również wprowadziła zmiany i właściciele takich placówek swoją działalność muszą dostosować w rejestrze prowadzonym przez wojewodę.
Zmiany w rejestrze prowadzonym przez izbę dotyczą przede wszystkim tych lekarzy, którzy jako praktyka lekarska na wezwanie zawarli ze szpitalem, przychodnią itp. kontrakt, czyli umowę cywilnoprawną o świadczenie usług na terenie tej placówki.
Jeśli zatem lekarz do tej pory miał zarejestrowaną praktykę na wezwanie i „wezwanie” to było w placówce medycznej, z którą zawarł kontrakt, powinien do 1 lipca 2012 r. przekształcić taką praktykę w praktykę wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego. W rejestrze trzeba uwzględnić wszystkie miejsca, w których zawarło się kontrakt. Obowiązuje zasada: jeden wpis – jedna opłata – jeden formularz – wszystkie adresy (świadczenia usług). Adresów tych może być wiele; rekordzistka z warszawskiej OIL zarejestrowała dziesięć placówek, z którymi współpracuje jako praktyka w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego (PPL).
Dokumenty, niezbędne do rejestracji praktyki lekarskiej wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego, to:

  • prawo wykonywania zawodu (oryginał),
  • kopia wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej,
  • kopia polisy obowiązkowego ubezpieczenia OC,
  • zaświadczenie o opłacaniu składek na OIL (wydawane w pokoju 306 w siedzibie izby),
  • dowód uiszczenia opłaty: 72 zł za wpis praktyki do rejestru lub 36 zł za każdą zmianę w rejestrze.

Jeśli lekarz po zarejestrowaniu praktyki PPL zawarł kontrakt z kolejną placówką, powinien „dorejestrować” kolejny adres. Taka zmiana wiąże się z koniecznością poniesienia opłaty w wysokości 36 zł.
Wielu lekarzy pragmatycznie nie likwiduje praktyk wyłącznie w miejscu wezwania, lecz jedynie rejestruje kolejną praktykę – wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego. Opłata w takim wypadku wynosi 72 zł.

Zamiast wizytacji – kontrola
Do końca ubiegłego roku izba miała obowiązek wizytacji praktyk świadczonych w gabinecie. Obecnie nie ma już wizytacji. Jeśli lekarz lub lekarze rejestrują praktykę wykonywaną w konkretnych pomieszczeniach, muszą zaprosić do siebie sanepid, a opinię z tej wizyty dołączyć do dokumentów przy rejestracji praktyki w izbie.
Ustawa zostawiła jednak Okręgowej Radzie Lekarskiej, jako organowi prowadzącemu rejestr, prawo do kontroli praktyk. Upoważnione przez radę osoby kontrolujące mogą m.in.: żądać informacji i dokumentacji, mieć udział w czynnościach związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz wgląd w dokumentację medyczną. Oczywiście tego typu czynności mogą być wykonywane wyłącznie przez lekarzy.

Opłaty, wnioski i kary
Podana wysokość opłat za rejestrację praktyk będzie się zmieniać, nie została bowiem w ustawie zdefiniowana kwotowo. Zgodnie z zapisami opłata za wpis do rejestru ma wynosić „2 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłaty nagród z zysku za ubiegły rok, ogłaszanego w drodze obwieszczenia przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej »Monitor Polski«, obowiązującego w dniu złożenia wniosku o wpis do rejestru, zaokrąglonego w górę do pełnego złotego”, a opłata za zmianę – połowę tej kwoty.
Formularze wniosków o wpis do rejestru można pobrać ze strony izby. Wpis do rejestru oraz zaświadczenie o tym wpisie zostanie wydane w terminie 30 dni od dnia wpływu dokumentów.
Trzeba pamiętać, że wszelkie zmiany danych objętych rejestrem muszą być zgłaszane w terminie 14 dni od dnia ich powstania. W przeciwnym razie, zgodnie z ustawą, Okręgowa Rada Lekarska może nałożyć karę pieniężną w wysokości do dziesięciokrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, określonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Potrzebna jest do tego specjalna uchwała ORL.

Justyna Wojteczek

Dziękuję za konsultację przy opracowaniu tego tekstu zespołowi radców prawnych w OIL w Warszawie.

Aleksander Pieczyński
przewodniczący Komisji Praktyk Lekarskich:

Radosna twórczość ustawodawcy spowodowała, że wielu lekarzy musi wypełnić kolejne papiery i uiścić stosowne opłaty. Ekonomiści wdzięcznie nazywają tego typu działanie stworzeniem biurokratycznej mitręgi. Przepisy te nie są pomysłem izb lekarskich. Izby lekarskie się im przeciwstawiały. Nie pierwszy raz ich głos nie został wzięty pod uwagę przez ustawodawcę. Sytuację pogorszyło też to, że rozporządzenia, uściślające zasady rejestracji praktyk, zostały wydane niemal w ostatniej chwili. Musimy jednak realizować obowiązki wynikające z ustawy. Wielu kolegów denerwuje się tym, że musi iść do izby i składać kolejny raz te same dokumenty. Mogę zapewnić, że robimy wszystko, by proces dostosowania się do nowego prawa przebiegał jak najlepiej. Nie ma innej rady – tę żabę musimy zjeść.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza