15 listopada 2015

Nowe przepisy prawne

mec. Beata Kozyra-Łukasiak

2 września 2015 r. zostało opublikowane w DzU z 2015 r., poz. 1286, obwieszczenie marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 4 sierpnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

4 września 2015 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z 19 sierpnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego, opublikowane w DzU z 2015 r., poz. 1301.
W załączniku nr 2 zawierającym wykaz substancji czynnych wchodzących w skład leków sprowadzanych z zagranicy na warunkach i w trybie określonych w ustawie – Prawo farmaceutyczne, z rozpoznaniami według ICD-10, dodaje się pozycje 1351-2174.

8 września 2015 r. zostało opublikowane w DzU z 2015 r., poz. 1331, obwieszczenie ministra zdrowia z 19 sierpnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania kontroli podmiotów leczniczych.

11 września 2015 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z 2 września 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym, opublikowane w DzU z 2015 r., poz. 1347.

15 września 2015 r. zostało opublikowane w DzU z 2015 r., poz. 1390, obwieszczenie marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 24 sierpnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

15 września 2015 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z 19 sierpnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego, opublikowane w DzU z 2015 r., poz. 1262.
W załącznikach zawierających wykazy świadczeń gwarantowanych oraz warunki ich realizacji w przypadku świadczeń ogólnostomatologicznych, świadczeń ogólnostomatologicznych dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia, świadczeń ogólnostomatologicznych udzielanych w znieczuleniu ogólnym, świadczeń stomatologicznych dla świadczeniobiorców z grupy wysokiego ryzyka chorób zakaźnych, w tym chorych na AIDS, stwierdza się, że świadczenie gwarantowane polegające na zabezpieczeniu profilaktycznym bruzd lakiem szczelinowym dotyczy bruzd zębów szóstych i jest udzielane raz do ukończenia 8. roku życia.
W załączniku zawierającym wykazy świadczeń gwarantowanych oraz warunki ich realizacji w przypadku świadczeń chirurgii stomatologicznej i periodontologii w tabeli nr 2 pkt. 1.1 wymienia się następujący personel:
– lekarz dentysta, specjalista w dziedzinie chirurgii stomatologicznej lub chirurgii szczękowo-twarzowej, lub chirurgii szczękowej, lub periodontologii, lub paradontologii, lub
– lekarz dentysta posiadający specjalizację I stopnia w dziedzinie chirurgii stomatologicznej, lub
– lekarz dentysta w trakcie specjalizacji w dziedzinie chirurgii stomatologicznej, lub chirurgii szczękowo-twarzowej, lub periodontologii, lub
– lekarz specjalista w dziedzinie chirurgii szczękowo-twarzowej, lub chirurgii szczękowej.
W załączniku, zawierającym wykazy świadczeń gwarantowanych oraz warunki ich realizacji w przypadku świadczeń ortodoncji dla dzieci i młodzieży, podano, że świadczenie gwarantowane polegające na rekonstrukcji aparatu ruchomego dotyczy naprawy ruchomego aparatu ortodontycznego wykonanego w ramach świadczeń gwarantowanych do ukończenia 13. roku życia. Świadczenie jest udzielane nie częściej niż 12 razy w roku kalendarzowym (nie przysługuje naprawa aparatu ortodontycznego uszkodzonego z powodu nieprawidłowego użytkowania).

15 września 2015 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z 25 sierpnia 2015 r. w sprawie reorganizacji Instytutu Reumatologii im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher w Warszawie, opublikowane w DzU z 2015 r., poz. 1376.

16 września 2015 r. wszedł w życie §2 rozporządzenia ministra zdrowia z 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, opublikowanego w DzU z 2015 r., poz. 1400.
W terminie do 29 września 2015 r. świadczeniodawca posiadający umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, z wyłączeniem umowy w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna oraz umowy w rodzaju leczenie szpitalne – świadczenia wysokospecjalistyczne, przekazuje do dyrektora właściwego oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia, za pośrednictwem serwisów internetowych, informację – według stanu na dzień ogłoszenia rozporządzenia – o liczbie pielęgniarek i położnych wykonujących u tego świadczeniodawcy zawód w ramach umowy o pracę, w ramach stosunku służbowego na podstawie umowy cywilnoprawnej, i realizujących świadczenia opieki zdrowotnej, oraz w formie indywidualnej praktyki pielęgniarki i położnej wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego albo indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarki i położnej wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego, w przeliczeniu na liczbę etatów realizujących te świadczenia.
Na podstawie przekazanych danych dyrektor właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ jest obowiązany, w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania, do przedstawienia świadczeniodawcy zmiany umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, obejmujących wysokość dodatkowych środków na świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez pielęgniarki i położne na okres od 1 września 2015 r. do 30 czerwca 2016 r.
Ponadto 30 września 2015 r. wchodzi w życie przepis, zgodnie z którym odmowa przyjęcia dziecka do szpitala wymaga uprzedniej konsultacji z ordynatorem oddziału, do którego dziecko miałoby być przyjęte, albo jego zastępcą, albo lekarzem kierującym tym oddziałem zgodnie z przepisami ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Wynik tej konsultacji odnotowuje się w dokumentacji medycznej.

17 września 2015 r. zostało opublikowane w DzU z 2015 r., poz. 1412, obwieszczenie marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 26 sierpnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

22 września 2015 r. weszło w życie rozporządzenie ministra obrony narodowej z 4 sierpnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń opieki zdrowotnej niezakwalifikowanych jako świadczenia gwarantowane oraz odpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych weteranom poszkodowanym, opublikowane w DzU z 2015 r., poz. 1317.
Świadczenie opieki zdrowotnej jest udzielane na zlecenie lekarza podmiotu leczniczego, w rozumieniu ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (DzU z 2015 r., poz. 618 ze zm.), zatwierdzone przez dyrektora komórki organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej właściwej do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii konsultanta wojskowej służby zdrowia z danej dziedziny medycyny.
Podmiot leczniczy, z którym jest zawarta umowa o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, otrzymuje środki finansowe za świadczenia udzielone w danym miesiącu, na podstawie faktury i zestawienia przekazanych dyrektorowi komórki organizacyjnej MON właściwej do spraw zdrowia.

26 września 2015 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z 19 sierpnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów jakości dla medycznych laboratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych, opublikowane w DzU z 2015 r., poz. 1372.

26 września 2015 r. wszedł w życie art. 1 pkt. 1-3 ustawy z 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, opublikowanej w DzU 2015 r., poz. 1365.
Minister zdrowia może zlecić prezesowi Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji przygotowanie zaleceń dotyczących zasadności stosowania leków w ramach Programu Szczepień Ochronnych, o którym mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Po otrzymaniu zlecenia prezes agencji wzywa podmiot odpowiedzialny w rozumieniu ustawy z 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne do przekazania analiz klinicznej, ekonomicznej i analizy wpływu na budżet podmiotu zobowiązanego do finansowania świadczeń ze środków publicznych w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wezwania.
Rekomendację wydaje się w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania analiz albo od upływu terminu na ich przekazanie.
W przypadku nieprzekazania analiz prezes agencji wydaje rekomendację na podstawie dostępnych danych.
Zaświadczenia lekarskie
Zgodnie z przepisem art. 16 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jednolity DzU z 2015 r., poz. 581), świadczeniobiorcy przysługują orzeczenia i zaświadczenia lekarskie wydawane na jego życzenie, jeżeli są związane z dalszym leczeniem, rehabilitacją, niezdolnością do pracy, kontynuowaniem nauki, uczestnictwem dzieci, uczniów, słuchaczy zakładów kształcenia nauczycieli i studentów w zajęciach sportowych i w zorganizowanym wypoczynku, a także jeżeli są wydawane dla celów pomocy społecznej, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, orzecznictwa o niepełnosprawności, w celu uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego lub ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie, a także jeżeli są wydawane w celu uzyskania dodatku z tytułu urodzenia dziecka lub jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka.
Koszty badania, wydania orzeczenia lub zaświadczenia, związanego z orzekaniem o niezdolności do pracy dla celów rentowych, ustalaniem uprawnień w ramach ubezpieczeń społecznych, są finansowane przez podmiot, na którego zlecenie zostaje przeprowadzone badanie, wydane orzeczenie lub zaświadczenie.
Rozporządzenie Rady Ministrów z 20 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu finansowania kosztów badań, wydawania orzeczeń lub zaświadczeń związanych z orzekaniem o niezdolności do pracy dla celów rentowych, orzekaniem o niepełnosprawności, ustalaniem uprawnień w ramach ubezpieczeń społecznych (DzU nr 281, poz. 2790) określa sposób i tryb finansowania wymienionych kosztów przez podmiot, na którego zlecenie zostaje przeprowadzone badanie, wydane orzeczenie lub zaświadczenie.
Koszty badania, wydania orzeczenia lub zaświadczenia są dokumentowane fakturą i zestawieniem sporządzanym przez świadczeniodawców, stanowiącym załącznik do faktury.
Zgodnie z pismem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 22 stycznia 2009 r., znak SPS-023-6707/08, rozporządzenie ma zastosowanie w przypadku przeprowadzania badań oraz wydawania orzeczeń lub zaświadczeń na zlecenie ZUS. W ramach postępowania orzeczniczego ZUS zleca np. przeprowadzenie badań dodatkowych lub wydanie opinii specjalistycznej i wówczas, zgodnie z powołanymi przepisami, ponosi koszty ich wykonania. Postępowanie w sprawach świadczeń z ubezpieczeń społecznych realizowanych przez ZUS wszczyna się na wniosek osoby zainteresowanej. Osoba ubiegająca się o świadczenie jest zobowiązana dołączyć do wniosku dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości. Dowodem takim jest m.in. zaświadczenie o stanie zdrowia, które przysługuje ubezpieczonym nieodpłatnie.
Obowiązek wystawiania zaświadczeń o stanie zdrowia przez lekarzy leczących został określony w rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, wzoru zaświadczenia lekarskiego i zaświadczenia lekarskiego wydanego w wyniku kontroli lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (DzU nr 65, poz. 741 ze zm.). Zgodnie z tym rozporządzeniem lekarz prowadzący leczenie nie później niż na 60 dni przed zakończeniem okresu zasiłkowego zobowiązany jest przeprowadzić badanie i ocenić, czy stan zdrowia ubezpieczonego uzasadnia zgłoszenie wniosku o ustalenie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Stosownie do wyników tej oceny lekarz wystawia zaświadczenie o stanie zdrowia dla celów świadczeń z ubezpieczenia społecznego.
W świetle art. 121 ust. 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r., nr 39, poz. 353 ze zm.) w sprawach świadczeń przewidzianych w tej ustawie ZUS zwolniony jest od wszelkich opłat, z wyłączeniem opłat ponoszonych na podstawie art. 16 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zgodnie z tym przepisem ZUS jest zobowiązany jedynie do finansowania badań, wykonywanych na jego zlecenie, oraz wydawania orzeczeń lub zaświadczeń związanych z orzekaniem o niezdolności do pracy dla celów rentowych lub ustalaniem uprawnień w ramach ubezpieczeń społecznych.
Rozporządzenie ministra zdrowia z 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (DzU z 2013 r., poz. 1248) w części III załącznika określa, że świadczenia gwarantowane lekarza podstawowej opieki zdrowotnej obejmują profilaktyczne badania lekarskie uczniów (bilans zdrowia) w zakresie kwalifikacji do grupy na zajęciach wychowania fizycznego (w tym naukę pływania) oraz kwalifikacji do sportu szkolnego (np. gry w piłkę nożną, siatkówkę, koszykówkę).
W związku z powyższym lekarz podstawowej opieki zdrowotnej jest zobowiązany do wydawania orzeczeń wyłącznie w zakresie kwalifikacji do zajęć wychowania fizycznego i sportu szkolnego.
Zgodnie z przepisami rozporządzenia ministra zdrowia z 14 kwietnia 2011 r. w sprawie trybu orzekania o zdolności do uprawiania danego sportu przez dzieci i młodzież do ukończenia 21. roku życia oraz przez zawodników między 21. a 23. rokiem życia (DzU nr 88, poz. 500), orzeczenie lekarskie o zdolności do uprawiania danego sportu wydaje się po przeprowadzeniu:
– wstępnych badań lekarskich dzieci i młodzieży do ukończenia 21. roku życia, ubiegających się o wydanie tego orzeczenia,
– okresowych badań lekarskich dzieci i młodzieży do ukończenia 21. roku życia, uprawiających dany sport, oraz zawodników między 21. a 23. rokiem życia,
– kontrolnych badań lekarskich dzieci i młodzieży do ukończenia 21. roku życia, uprawiających dany sport, oraz zawodników między 21. a 23. rokiem życia, którzy podczas uprawiania danego sportu doznali urazów, w tym urazu głowy, zmian przeciążeniowych, utraty przytomności, porażki przez nokaut, lub, gdy przebyta inna choroba uniemożliwia uczestniczenie w zajęciach lub zawodach sportowych.
Badania przeprowadza lekarz specjalista w dziedzinie medycyny sportowej, a w odniesieniu do niepełnosprawnych – również lekarz specjalista w dziedzinie rehabilitacji medycznej.
W przypadku braku lekarza specjalisty w dziedzinie medycyny sportowej badania przeprowadza lekarz posiadający certyfikat ukończenia kursu wprowadzającego do specjalizacji w dziedzinie medycyny sportowej.
Skierowanie na badania wstępne wydaje lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.
Orzeczenie lekarskie o zdolności do uprawiania danego sportu albo orzeczenie o niezdolności do uprawiania danego sportu wydaje lekarz, który przeprowadził wymienione badania.
W związku z powyższym orzeczenie lekarskie o zdolności do uprawiania danego sportu wydaje lekarz specjalista w dziedzinie medycyny sportowej lub lekarz posiadający certyfikat ukończenia kursu wprowadzającego do specjalizacji w dziedzinie medycyny sportowej, a w odniesieniu do osób niepełnosprawnych również lekarz specjalista w dziedzinie rehabilitacji medycznej.
Zgodnie z przepisem art. 20n. ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity DzU z 2004 r., nr 256, poz. 2572 ze zm.), do pierwszego etapu postępowania rekrutacyjnego dopuszcza się kandydatów, którzy do wniosku o przyjęcie do publicznej szkoły lub publicznej placówki artystycznej dołączyli zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia kształcenia w danej publicznej szkole lub publicznej placówce artystycznej, wydane przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
Przepis art. 42 ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jednolity DzU z 2015 r., poz. 332 ze zm.) stanowi, że pełnienie funkcji rodziny zastępczej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone zaświadczeniem lekarskim o stanie zdrowia, wystawionym przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
Zgodnie z przepisami art. 158 §1 pkt. 6 oraz art. 162 §1 i §7 ustawy z 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jednolity DzU z 2015 r., poz. 133 ze zm.), na ławnika może być wybrany ten, kto jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia takich obowiązków.
Kandydat na ławnika musi uzyskać zaświadczenie o stanie zdrowia, wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, z którym NFZ zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, albo który jest zatrudniony lub wykonuje zawód u świadczeniodawcy, z którym NFZ zawarł umowę o udzielanie świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej, zgodnie z art. 55 ust. 2a ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jednolity DzU z 2015 r., poz. 581 ze zm.), stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania funkcji ławnika.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza