19 października 2016

O stomatologii światowo w Poznaniu

Po raz pierwszy Doroczny Światowy Kongres Stomatologiczny FDI odbył się w Polsce. Przez cztery dni, od 7 do 10 września 2016 r., w Poznaniu przybyli na to szczególne spotkanie środowiska stomatologicznego delegaci z ponad 100 krajów wymieniali doświadczenia zawodowe i dzielili się wiedzą, uczestnicząc w wykładach, warsztatach, kursach praktycznych. Na stoiskach Światowej Wystawy Stomatologicznej goście mogli zapoznać się z najnowszymi osiągnięciami technicznymi, zobaczyć ofertę producentów akcesoriów i sprzętu stomatologicznego, zaczynając od szczoteczek do zębów, a na wyposażeniu gabinetów stomatologicznych kończąc. Różnorodność propozycji programowych umożliwiała uczestnikom kongresu spojrzenie na problemy współczesnej stomatologii z wielu perspektyw, zarówno od strony naukowej, jak i praktycznej. Prelegenci z różnych stron świata, wśród których nie zabrakło przedstawicieli polskiej medycyny, mówili m.in. o wiodących zagadnieniach dotyczących zdrowia jamy ustnej i wyzwaniach, z jakimi mierzą się lekarze dentyści, oraz tak potrzebnej interdyscyplinarnej współpracy w tym zakresie.

Zatrzymać próchnicę

Próchnica jest problemem globalnym. Zajmuje pierwsze miejsce na liście 291 najczęściej występujących schorzeń, a z chorobami jamy ustnej zmagają się blisko 4 mld ludzi na świecie. Prawie połowa z nich ma chorobę próchnicową (raport „Global Burden of Disease Study 1990–2010”). Mimo ogromnej wiedzy na temat zapobiegania jej i leczenia, próchnica wciąż się szerzy. Prof. Lone Schou z Uniwersytetu w Kopenhadze, mówiąc o występujących nierównościach w zdrowiu jamy ustnej, zwróciła uwagę na rolę profilaktyki i edukacji zdrowotnej. Podkreśliła znaczenie zintegrowania opieki zdrowotnej w zakresie zdrowia jamy ustnej z opieką podstawową. Jo Frencken z Komitetu do spraw Zdrowia Publicznego FDI przyznał, że w walce z próchnicą lekarze dentyści nie mogą być pozostawieni sami sobie, gdyż jest „chorobą behawioralną”, a zapobieganie jej wymaga współpracy lekarzy wielu specjalności, instytucji i organizacji zajmujących się zdrowiem pacjentów. O problemie walki z próchnicą, która wiąże się m.in. z nadmiernym spożyciem cukru i niedostateczną higieną jamy ustnej już od najmłodszych lat życia, mówił prof. Nigel Pitts, przewodniczący Alliance for a Cavity-Free Future (ACFF). Celem organizacji (jej polski oddział powstał w 2014 r.) jest, aby każde dziecko urodzone w 2026 r. i później mogło przejść przez życie bez zmian próchnicowych. Wymaga to jednak skoordynowanych działań na wielu płaszczyznach.

Od najmłodszych lat

O wczesnej opiece stomatologicznej, na przykładzie programu zrealizowanego w jednej z dzielnic stolicy Peru, mówiła prof. Rita Villena z Uniwersytetu w Limie. W ramach podjętych działań pielęgniarki środowiskowe wykonujące szczepienia ochronne oprócz karty szczepień prowadziły kartę badania stomatologicznego, mogły też kierować dzieci na dodatkowe badania stomatologiczne. Rodzicom przekazywano również informacje na temat pielęgnacji zębów i jamy ustnej. Prof. Ece Eden z Uniwersytetu w Izmirze opowiedziała o programie edukacyjnym dla młodych matek z ubogich i zaniedbanych edukacyjnie środowisk. Kobiety na spotkaniach uczyły się szczotkować zęby, a także poznawały zalecenia dietetyczne. Prowadzący program zwrócili uwagę, że w społecznościach tradycyjnych edukacja zdrowotna musi być skierowana również do dziadków (dokarmiają wnuki słodyczami), ojców dzieci (część kobiet nie mogła przyjść na szkolenie sama), a zatem uwzględniać lokalne obyczaje. W obu programach badania kontrolne wykazały podniesienie poziomu wiedzy o zachowaniach higienicznych i poprawę stanu zdrowia jamy ustnej dzieci. Oba programy były działaniem interdyscyplinarnym, angażującym do współpracy personel medyczny różnych specjalności.

Zdrowa starość

Także starzenie się społeczeństwa niesie wyzwania w stomatologii. Wysoki poziom schorzeń jamy ustnej obserwuje się u osób starszych na całym świecie. To m.in. bezzębność, suchość w jamie ustnej, próchnica, nowotwory, a także zaburzenia czynności żucia. Dr Patrick Hescot, prezydent Światowej Federacji Dentystycznej FDI, podkreślał, że potrzebne jest opracowanie programu zdrowia jamy ustnej dla populacji starzejącej się, gdyż warunkuje ono zdrowie ogólne w podeszłym wieku. O tym, jak ważne jest zapewnienie seniorom leczenia stomatologicznego, mówiła prof. Honorata Shaw, wiceprezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego. Zaznaczyła, że w Polsce tylko 25 proc. pacjentów w wieku podeszłym korzysta z opieki lekarzy dentystów, a co drugi Polak po 65. roku życia ma braki w uzębieniu. Zwracała uwagę, że osoby starsze gorzej czyszczą zęby, jedzą mniej zdrowo, często pogarsza się ich sytuacja społeczna, materialna. O specjalnych potrzebach stomatologicznych osób starszych mówił też Makoto Nakao, prezydent GC Corporation, firmy współpracującej z FDI w obszarze zagadnień dotyczących zdrowia jamy ustnej, przedstawiając doświadczenia w zakresie wspierania seniorów w Japonii. Prof. Bolesław Samoliński, przewodniczący Koalicji na rzecz Zdrowego Starzenia się, podkreślił, że osoby w starszym wieku obciążone są wieloma schorzeniami, a w takich przypadkach współpraca lekarzy dentystów ze lekarzami innych specjalności staje się nieodzowna.

Stomatodiabetologia

Zdrowie jamy ustnej, jak podkreślają specjaliści, ma związek z chorobami ogólnoustrojowymi. Jedną z nich jest cukrzyca, na którą w Polsce choruje ponad 2 mln ludzi, około 5 mln jest w stanie przedcukrzycowym, a milion nie ma jeszcze postawionej diagnozy. O tym, jak ważna jest współpraca lekarzy dentystów i diabetologów, mówił prof. Leszek Czupryniak z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Zwracał uwagę, że cukrzyca ma negatywny wpływ na stan uzębienia, m.in. na implanty zębowe, wywołuje zmiany błony śluzowej i infekcje grzybicze. Takie objawy, rozpoznane przez lekarza dentystę, powinny być wskazaniem do dalszej diagnostyki. Nowo powstała Koalicja Wczesnego Wykrywania Cukrzycy, której patronują Polskie Towarzystwo Diabetologiczne i Polskie Towarzystwo Stomatologiczne, przygotowała 50 tys. skierowań na badania poziomu glukozy. Trafią do gabinetów stomatologicznych, które zechcą przyłączyć się do wspólnej akcji dentystów i diabetologów. O konieczności informowania pacjentów cukrzycowych o zwiększonym ryzyku chorób przyzębia mówił prof. Soren Jepsen z Uniwersytetu w Bonn, podkreślając, że również pacjenci z chorobami przyzębia powinni być kierowani na kontrolę poziomu glukozy we krwi.

A gdy boli głowa

Na przykładach historii chorób pacjentów cierpiących na chroniczny ból głowy prof. Georg B. Meyer z Uniwersytetu w Greifswaldzie omówił znaczenie udziału lekarzy dentystów w zespołach interdyscyplinarnych. Wskazując konieczność rozpoznawania stomatologicznych czynników bólu głowy w badaniach przesiewowych, podkreślał, że w przypadkach trudnych diagnostycznie w zespole, oprócz specjalistów z zakresu neurologii, ortopedii i psychiatrii, powinien być również lekarz dentysta.

Madryt za rok

FDI (World Dental Federation) zrzesza ponad 200 stowarzyszeń i organizacji z ponad 130 krajów z przeszło milionem lekarzy. Tegoroczny Kongres FDI w Poznaniu, w którym wzięło udział kilka tysięcy osób, był 104. w historii organizacji, a dla polskiej stomatologii z pewnością stanowił wydarzenie najwyższej rangi. Następny odbędzie się już za rok, w Madrycie. ■                                                                                                                       Anetta Chęcińska

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza