5 listopada 2014

Recepty lekarskie – zasady wystawiania

Dr n. praw. Janusz Jaroszyński
Katedra i Zakład Zdrowia Publicznego – Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Dr n. med., mgr farm. Zofia Specht-Szwoch
Wojewódzkie Centrum Onkologii w Gdańsku

Podstawa prawna
1) Ustawa z 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (DzU z 2011 r., nr 122, poz. 696, z późn. zm.)
2) Ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r., nr 164, poz. 1027, z późn. zm.)
3) Ustawa z 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (DzU z 2008 r., nr 45, poz. 271, z późn. zm.)
4) Rozporządzenie ministra zdrowia z 8 marca 2012 r. w sprawie recept lekarskich (DzU poz. 260, z późn zm.)
5) Rozporządzenie ministra zdrowia z 11 września 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie recept lekarskich (DzU z 2014 r., poz. 1239)
Stan prawny na 6.10.2014 r.

1. Zmiany wprowadzone rozporządzeniem ministra zdrowia z 11 września 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie recept lekarskich.
Obowiązują od 4 października 2014 r.
Zmiany w zakresie:
a) Ilość leku
Osoba wystawiająca receptę może przepisać jednemu pacjentowi jednorazowo: „podając na recepcie sposób dawkowania – ilość leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobu medycznego niezbędną pacjentowi do maksymalnie 120-dniowego okresu stosowania, wyliczonego na podstawie określonego na recepcie sposobu dawkowania”. Wcześniej okres maksymalny wynosił 90 dni.
Podstawa prawna – §8 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie recept
b) Leki recepturowe
„Na jednej recepcie można przepisać podwójną ilość leku recepturowego, ustaloną na podstawie przepisów określających leki, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne stosowane przy sporządzeniu leków recepturowych”. Wcześniej dozwolona była tylko pojedyncza ilość.
Podstawa prawna – §8 ust. 2 rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie recept
c) Maści, kremy, mazidła, pasty i żele do stosowania na skórze
„W przypadku recept na maści, kremy, mazidła, pasty albo żele do stosowania na skórę można przepisać dziesięciokrotną ilość leku recepturowego, ustaloną na podstawie przepisów określających leki, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne stosowane przy sporządzaniu leków recepturowych”.
Podstawa prawna – §8 ust. 2a rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie recept
d) Ilość recept
„Osoba uprawniona może wystawić:
1) do 12 recept na następujące po sobie okresy stosowania, nieprzekraczające łącznie 360 dni stosowania, z zastrzeżeniem, że na jednej recepcie nie można przepisać leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobu medycznego na więcej niż na 120 dni stosowania;
2) w przypadku recept na środki antykoncepcyjne – do 6 recept na następujące po sobie okresy stosowania, nieprzekraczające łącznie 6-miesięcznego stosowania;
3) w przypadku recept na leki recepturowe – do 16 recept niezbędnych pacjentowi do maksymalnie łącznie 120-dniowego okresu stosowania”.
Podstawa prawna – §8 ust. 3 rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie recept
e) Wydawanie leków refundowanych
„Refundowane leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyroby medyczne wydaje się w ilości przeznaczonej do maksymalnie 120-dniowego stosowania wyliczonego na podstawie podanego na recepcie sposobu dawkowania”.
Podstawa prawna – §18 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie recept
„Jeżeli na recepcie podano sposób dawkowania, a ilość leku wydanego przekraczałaby ilość leku przeznaczoną do 120-dniowego stosowania, lek wydaje się w ilości maksymalnie zbliżonej do ilości określonej na recepcie, chyba że należy wydać jedno najmniejsze opakowanie leku określone w wykazie refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych”.
Podstawa prawna – §18 ust. 2 rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie recept
Należy pamiętać jednocześnie, że refundowane leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne wydaje się w pełnych opakowaniach określonych w wykazie refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych, z uwzględnieniem §19, który stanowi:
„Jeżeli nie przyczyni się to do zmiany gwarantowanej przez producenta jakości leku, a pacjent otrzyma lek oznakowany datą ważności i numerem serii w opakowaniu własnym apteki, osoba wydająca antybiotyk do stosowania wewnętrznego, lek przepisany w postaciach parenteralnych, lek posiadający kategorię dostępności »Rpw« lub leki zawierające substancje psychotropowe z grup III-P i IV-P oraz leki zawierające środki odurzające z grupy II-N określone w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, dzieli ilość leku zawartą w opakowaniu do ilości maksymalnie zbliżonej do ilości określonej na recepcie, jednak nie większej niż ilość określona przez osobę wystawiającą receptę; dzieleniu nie podlegają opakowania bezpośrednie”.
Podstawa prawna – §19 rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie recept
2. Kontrole ordynacji lekarskiej przeprowadzoneprzez oddziały wojewódzkie NFZ w I i II kwartale 2014 r., czyli na co szczególnie zwrócić uwagę przy wystawianiu recept. Najczęstsze nieprawidłowości i błędy.
Zgodnie z danymi podanymi przez NFZ w I i II kwartale 2014 r. oddziały wojewódzkie funduszu przeprowadziły łącznie 268 postępowań kontrolnych ordynacji lekarskich. Tylko w 55 przypadkach nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości w zakresie ordynacji lekarskiej. Pozostałe kontrole zakończyły się oceną negatywną albo pozytywną ze wskazaniem uchybień i nieprawidłowości, które należy poprawić. Analizując dane, należy stwierdzić, że nieprawidłowości można zakwalifikować do czterech grup:
1. Wystawianie recept niezgodnie z obowiązującymi przepisami:
– błędny poziom odpłatności lub brak jej oznaczenia,
– nieuzasadniona ordynacja leków,
– ordynacja leków refundowanych niezgodnie ze wskazaniami refundacyjnymi,
– wystawianie recept pacjentom hospitalizowanym na oddziałach szpitalnych,
– ordynacja leków refundowanych poza wskazaniami określonymi w ChPL,
– w przypadku stomatologów – wypisywanie recept na swój numer PESEL na leki służące do zaopatrzenia gabinetu, np. iniekcje znieczulające,
– wystawianie recept na leki refundowane w ilości przekraczającej 3-miesięczne stosowanie;
2. Wystawianie recept na drukach zawierających numery przyznane innym lekarzom;
3. Nieprawidłowości w prowadzeniu dokumentacji medycznej:
– brak wpisów w dokumentacji (porada ambulatoryjna, wywiad lekarski, wyniki badań diagnostycznych, zaordynowane leki, wystawione recepty),
– brak diagnozy i rozpoznania choroby lub problemu zdrowotnego, którego lek dotyczy, a tym samym brak zasadności ordynacji danego leku,
– brak informacji o ilości przepisanych leków oraz sposobie ich dawkowania,
– niezgodność danych na receptach z dokumentacją (np. inne dawkowanie, w dniu wystawienia recepty brak porady lekarskiej),
– braki formalne (brak: numeracji stron, danych identyfikujących pacjenta, oznaczenia podmiotu leczniczego, autoryzacji poprawek);
4. Brak dokumentacji medycznej.
Źródło: NFZ Departament Gospodarki Lekami
3. Gdzie należy szukać aktualnego obwieszczenia ministra zdrowia zawierającego listę leków refundowanych?
Załącznik do obwieszczenia ministra zdrowia zawierający wykaz refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych można znaleźć na stronie internetowej www.mz.gov.pl, w zakładce LEKI/REFUNDACJA. Zmiany są dokonywane co 2 miesiące. Dlatego tak ważne w pracy każdego lekarza jest ciągłe aktualizowanie posiadanej wiedzy. Oprócz wspomnianej listy znajdziemy tam również dodatkowe informacje, np. o nowych lekach umieszczonych na listach, o zmianach cen leków już znajdujących się na listach, a także o preparatach, które z list zostały usunięte. Pliki możemy otworzyć zarówno w formacie Acrobat Reader (PDF), jak i EXCEL (*XLS). Zakładki zawierają następujące dane:
A1: leki refundowane dostępne w aptece na receptę w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń lub we wskazaniu określonym stanem klinicznym,
A2: środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego dostępne w aptece na receptę w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń lub we wskazaniu określonym stanem klinicznym,
A3: wyroby medyczne dostępne w aptece na receptę w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń lub we wskazaniu określonym stanem klinicznym,
B: leki dostępne w ramach programu lekowego,
C: leki stosowane w ramach chemioterapii w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń oraz we wskazaniu określonym stanem klinicznym.
Z pewnością bardzo pomocne w codziennej pracy lekarza będą wszelkiego rodzaju aplikacje dostępne na rynku. Programy te pomagają w prawidłowym wystawieniu recepty, pokazują bazę danych z lekami, dawkami, postaciami poszczególnych substancji, pozwalają na sprawdzenie charakterystyki produktu leczniczego. Można też dzięki nim zweryfikować zakres wskazań rejestracyjnych i pozarejestracyjnych itp. Należy jednak pamiętać, aby wszelkie informacje były na bieżąco aktualizowane.

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza