15 grudnia 2017

Rutyna i myśl twórcza

Etyka

Tadeusz Tołłoczko

Posiadając wiedzę opartą na doświadczeniu, czasami zwalniamy siebie od myślenia w przypadku rutynowo powtarzanych czynności. A przecież każda czynność wykonywanej pracy powinna być sterowana i wzbogacana myślą. Tylko myśl bowiem stwarza szansę udoskonalenia i wzbogacenia wykonywanej pracy. Rutyna nie tworzy postępu. Prowadzi do hamującego postęp przyzwyczajenia. W tym aspekcie młodzież ma znaczącą przewagę nad starszymi, bowiem z racji wieku nie zdążyła jeszcze wpaść w rutynowy tok myślenia. Świeże spojrzenie ułatwia wykrycie nowości. Bardzo skuteczną metodą zapobiegającą popełnianiu metodycznych błędów jest dyskusja wykraczająca poza slogany i tok rutynowego rozumowania, zwłaszcza gdy nie ogranicza się ani do potakiwania, ani inwektyw i nie przeradza się w scysję.  Często rutynowe postępowanie wynika z lenistwa rozumu, prowadzącego łatwą drogą do myślowych skrótów, które omija tryb logicznego i przyczynowo-skutkowego myślenia w procesie podejmowania decyzji. Są to trudno zauważalne, ale istotne przyczyny późniejszej klęski. Rutynowe postępowanie to ciągłe „to samo i tak samo”. Jest zwykle wynikiem masowego zapotrzebowania na jego produkty końcowe.  Jednak rutyna oznacza również doświadczenie, biegłość, wprawę. Walory, które sprawiają, że wykonywana praca podlega procedurom, co zmniejsza ryzyko jej złego wykonania, a więc zwiększa bezpieczeństwo. Ale w każdym przypadku rutynowo wykonywanej pracy lekarza zdarzyć się może konieczność jej modyfikacji uwarunkowanej nieprzewidywalną sytuacją kliniczną. Gdy rutynowe czynności pozbawione zostają myślowej inwencji i nie budzą zainteresowania wykonawcy, przyjmują charakter nudnej pracy wyrobniczej. Dla pracownika staje się ona męką, jej wykonywanie jest pozbawione
radości i twórczej satysfakcji. Ponadto brak twórczego udziału myśli w pracy wyklucza jej oryginalność. Zatraca się też zdolność dostrzegania innowacyjności i koniecznych zmian, a więc postępu.  Musimy jednak zdać sobie sprawę, że praca lekarza wykonywana rutynowo jest bardziej wydajna niż wykonywana sporadycznie i może pokryć społeczne zapotrzebowania na określone procedury lecznicze. Szybciej zmniejsza lub likwiduje kolejki chorych czekających na pomoc. Może tedy dawać w jakiejś części personelowi medycznemu poczucie zawodowego spełnienia i sprawiać mu satysfakcję.

Reasumując, można stwierdzić, że rutynowe postępowanie zwiększa na ogół sprawność i jakość działania, ale nie tworzy postępu, ponieważ zwykle skojarzone jest z myślową bezczynnością. 

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza