7 marca 2018

Piramida zdrowia dla seniorów

Patronat „Pulsu”

Znaczne zwiększenie się średniej długości życia, także w polskim społeczeństwie, jest faktem. W związku z tym zjawiskiem coraz wyraźniej rysuje się problem jakości życia starszych osób.

Jednym z najważniejszych i najtańszych działań prewencyjnych jest powszechna edukacja dotycząca stylu życia (także w zakresie żywienia) osób w starszym wieku – powiedział prof. Mirosław Jarosz, dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia na III Narodowym Kongresie Żywieniowym. – Niektórzy bowiem wycofują się z życia, nie potrafią przełamać bariery psychologicznej i niechętnie pokonują trudności, chociaż w obiektywnej ocenie jeszcze wiele mogliby zdziałać. Poddają się, mimo że przy pewnym wysiłku i dobrej woli mogliby funkcjonować bardziej aktywnie i twórczo.

Kongres w całości poświęcono żywieniu i aktywności fizycznej osób starszych w zdrowiu i chorobie. Zaprezentowano na nim, po raz pierwszy, piramidę zdrowego żywienia zmodyfikowaną pod kątem potrzeb przedstawicieli tej grupy wiekowej. Konsekwencją wydłużenia się życia jest starzenie się społeczeństw, przede wszystkim wysoko rozwiniętych, do których zaliczają się Polacy. W kraju żyje już 6 mln osób, czyli 20 proc. populacji, które ukończyły 65 lat. Odsetek ten podniesie się za 20 lat do 35 proc. Szybki wzrost liczby ludzi starszych zwiększy zapotrzebowanie na długoterminową opiekę medyczną, społeczną oraz znacznie obciąży system socjalny.

Z wiekiem wzrasta bowiem ryzyko pojawiania się chorób, m.in. żywieniowozależnych (chorób układu naczyniowo-sercowego, cukrzycy typu 2, nowotworów, osteoporozy). Wprawdzie mitem jest przekonanie, że starzenie zawsze oznacza choroby i utratę pamięci, ale aby tak się nie stało, trzeba odpowiednio wcześnie zadbać o styl życia, żywienia. Stan naszego organizmu tylko w 25 proc. zależy od genów, w 75 proc. od trybu życia. Do czynników decydujących o jakości życia należą m.in.: czystość powietrza, występowanie nadciśnienia, otyłość, aktywność fizyczna, nałogi, integracja socjologiczna.

Do nazwy „piramida zdrowego żywienia dla osób w wieku starszym” dodano zwrot: „i aktywności fizycznej”. Na pierwszym poziomie, czyli w podstawie piramidy, znalazły się rysunki osób w ruchu, w grupach, uprawiających sport.

– Osoby starsze powinny przeznaczać na aktywność fizyczną przynajmniej 150 minut tygodniowo – twierdzi prof. Jarosz. – Nawet osoby o upośledzonej mobilności powinny być aktywne na tyle, na ile pozwala im stan zdrowia i warunki. Ważne jest również życie społeczne, rodzinne, towarzyskie.

Samotność i izolacja sprzyja stresowi.

Drugie piętro podkreśla konieczność zwrócenia uwagi na regularne picie odpowiedniej ilości płynów, w tym wody, a trzecie – przypomina o konieczności spożywania warzyw
i owoców, które częściowo można zastąpić sokami, przecierami, musami. Na kolejnym piętrze znalazły się produkty zbożowe i mleczne. Osoby starsze powinny spożywać więcej produktów mlecznych, szczególnie polecane są fermentowane napoje (jogurty, kefiry) oraz białe sery. Następne piętro, znacznie ograniczone objętościowo, zajmują ryby, jaja, chude mięso, nasiona roślin strączkowych. Wszystkie te produkty są cennym źródłem białka. Z tłuszczów eksperci rekomendują jedynie oleje roślinne. W dołączonych do piramidy zaleceniach znalazły się wskazania dotyczące suplementacji. Zaleca się ograniczenie przyjmowania wszelkiego rodzaju suplementów diety, ze względu na możliwość interakcji z lekami zażywanymi przez osoby w starszym wieku. Wyjątkiem są preparaty z witaminy D, które należy przyjmować przez cały rok. Organizm z wiekiem produkuje jej mniej i często występują niedobory.

Osoby z chorobami przewlekłymi (otyłością, cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym, chorobą niedokrwienną serca, osteoporozą) powinny zalecenia konsultować z lekarzem i dietetykiem.

W ostatnim czasie zanotowano w naszym kraju spadek długości życia mężczyzn i zahamowanie wzrostu jego długości u kobiet. Prof. Jarosz wiąże to zjawisko ze znaczną otyłością części społeczeństwa (70 proc. mężczyzn i ponad 50 proc. kobiet), brakiem ruchu oraz wzrostem ilości spożywanego czerwonego mięsa. Edukacja zdrowotna, w tym promocja piramidy zdrowia, jest więc konieczna.

Starzenie się w dobrej kondycji zdrowotnej i psychicznej jest ze wszech miar korzystne nie tylko dla zainteresowanych, ale i dla całego społeczeństwa. 

Małgorzata Skarbek

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza