27 czerwca 2018

Rak nie chce czekać

Walka z rakiem

Karolina Osowiecka

dr. n. o zdrowiu, koordynator pakietu onkologicznego w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Olsztynie, Katedra Zdrowia Publicznego, Epidemiologii i Mikrobiologii, Wydział Nauk o Zdrowiu UWM

Które etapy „ścieżki pacjenta” w systemie onkologicznym reguluje pakiet onkologiczny i czy rzeczywiście skrócił się czas oczekiwania na leczenie pacjentów z chorobą nowotworową?

W wielu krajach od dawna obowiązują wytyczne i regulacje określające czas oczekiwania pacjentów na leczenie onkologiczne. W Polsce dopiero od 1 stycznia 2015 r. na mocy rozporządzenia ministra zdrowia wprowadzono ustawowe limity czasu oczekiwania na diagnostykę i leczenie pacjentów z nowotworem złośliwym. Obecnie maksymalny czas przeznaczony na przeprowadzenie pełnej diagnostyki nie może przekraczać 7 tygodni od dnia wpisania pacjenta na listę oczekujących na udzielenie świadczenia. W tym ustalony ustawowo maksymalny czas tzw. diagnostyki wstępnej to 28 dni, a maksymalny czas tzw. diagnostyki pogłębionej – 21 dni. Czas od daty przeprowadzenia konsylium do rozpoczęcia leczenia nie może przekraczać 14 dni. W ramach pakietu tylko wymienione etapy procesu diagnostyczno-terapeutycznego objęte są obowiązkiem dotrzymywania limitów czasowych. Nie został określony maksymalny czas, który może upłynąć od daty wydania skierowania przez lekarza rodzinnego czy innego specjalistę podejrzewającego nowotwór do rozpoczęcia diagnostyki wstępnej (albo do rozpoczęcia leczenia), czas między zakończeniem diagnostyki wstępnej a rozpoczęciem diagnostyki pogłębionej oraz czas od postawienia ostatecznej diagnozy (uzyskania wyniku badania histopatologicznego i zgromadzenia wyników wszystkich potrzebnych badań dodatkowych) do przeprowadzenia konsylium (ryc. 1). Nasuwa się pytanie, czy te niedomówienia mogą przyczyniać się do wydłużenia realnego czasu oczekiwania pacjenta na leczenie onkologiczne.

Na zlecenie Fundacji Onkologia 2025 przeprowadzono badanie czasu oczekiwania pacjentów na leczenie chorób nowotworowych przed i po wprowadzeniu reformy DiLO. Badań oceniających realny czas oczekiwania na zdiagnozowanie i leczenie chorób nowotworowych nie tylko w Polsce, ale i na świecie podejmuje się bardzo mało. Badanie przeprowadzone na zlecenie Fundacji Onkologia 2025 jest największą w Polsce pod względem liczebności próby i zasięgu geograficznego analizą rzeczywistego czasu oczekiwania na diagnozę choroby nowotworowej i leczenie onkologiczne. Jego wyniki wykazały, że wprowadzenie pakietu onkologicznego nie wpłynęło istotnie na skrócenie czasu oczekiwania na leczenie onkologiczne. Mediana czasu oczekiwania od daty powzięcia podejrzenia choroby nowotworowej po wprowadzeniu pakietu onkologicznego skróciła się zaledwie o 3 dni w grupie chorych z założoną kartą DiLO, natomiast w przypadku pacjentów bez karty DiLO wydłużyła się o 8 dni. Czas poświęcony na diagnostykę (od daty powzięcia podejrzenia choroby nowotworowej do daty uzyskania rozpoznania histopatologicznego) w przypadku pacjentów, którzy otrzymali kartę DiLO, skrócił się co prawda o 8 dni, ale w grupie pacjentów, którym nie założono karty DiLO, wydłużył się o ponad 2 tygodnie.

Okazało się ponadto, że sposób raportowania czasów trwania poszczególnych etapów na podstawie danych z karty DiLO nie odzwierciedla rzeczywistych czasów oczekiwania. Ponad połowa analizowanych pacjentów (56 proc.) kartę DiLO miała założoną na poziomie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS) już po zdiagnozowaniu choroby nowotworowej, a zaledwie w przypadku 14 proc. pacjentów karta DiLO wydana została przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) przy podejrzeniu choroby nowotworowej. Dlatego dane dotyczące realizacji pakietu onkologicznego, pochodzące jedynie z dokumentacji DiLO, którymi dysponuje NFZ, są niestety niewiarygodne i nie odzwierciedlają realnej sytuacji oczekiwania na diagnostykę i leczenie chorób nowotworowych. Widoczne jest to nawet z poziomu przeprowadzonego badania. Wyniki badania zleconego przez Fundację Onkologia 2025 świadczą o tym, że mediana czasu oczekiwania na leczenie od powzięcia podejrzenia choroby wyniosła około 11 tygodni zarówno przed, jak i po wprowadzeniu reformy, a analiza wyłącznie danych z kart DiLO (czyli danych, którymi dysponuje NFZ) pokazuje, że mediana czasu dla tej samej grupy respondentów wyniosłaby 4 tygodnie. <

X – czas nieokreślony w pakiecie onkologicznym (od powzięcia podejrzenia choroby nowotworowej do diagnostyki onkologicznej, od uzyskania wyniku histopatologicznego do rozpoczęcia diagnostyki pogłębionej i od zakończenia diagnostyki pogłębionej do konsylium).

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza