26 marca 2019

Dwie strony barykady cz. 3

Przemysław Rawa-Klocek, adwokat

W tym artykule omówiona zostanie kwestia naruszenia dóbr osobistych lekarzy za pośrednictwem forów internetowych, które w dzisiejszych czasach stały się punktem odniesienia dla pacjentów w zakresie wyboru lekarza specjalisty i oceny pracy świadczonej przez medyków. Najczęstszym naruszeniem, z jakim spotykają się na co dzień lekarze, jest naruszenie czci. Lekarzowi przysługują środki ochrony prawnej, które zmierzają do zaniechania naruszeń, a przede wszystkim do odzyskania bezprawnie utraconej dobrej reputacji.

W Internecie pojawia się coraz więcej stron, na których umieszczane są wpisy dotyczące pracy wykonywanej przez lekarzy, oraz miejsc, gdzie każdy pacjent może umieścić komentarz razem z oceną wizyty. Jeżeli ocena jest zgodna z prawdą i nie narusza dobrego imienia lekarza, wpisy takie nie stanowią problemu. Niemniej jednak pacjenci coraz częściej umieszczają komentarze pomawiające i godzące w dobre imię lekarzy. Skutkiem jest zazwyczaj utrata zaufania pacjentów lub publiczne podważenie kompetencji osób wykonujących zawody medyczne. Przykładem może być publiczne obwinianie lekarza o błędną diagnozę lub brak diagnozy, opisywanie zachowania lekarza jako nieprzychylnego dla pacjentów, stosowanie negatywnie nacechowanych słów i wyrażeń. Pamiętać należy, że nikt nie ma prawa do publicznego znieważania i zniesławiania, a w szczególności stosowania tego typu zabiegów w stosunku do osób wykonujących zawody zaufania publicznego.

Kto jest odpowiedzialny za naruszenia dóbr osobistych w sieci?

Przede wszystkim trzeba odpowiedzieć na pytanie, kto ponosi odpowiedzialność za negatywne wpisy i komentarze w sieci? Oczywiście autor tekstu. Problem powstaje w przypadku, gdy wpis jest umieszczony przez anonimowego użytkownika, wobec czego ustalenie jego tożsamości i pociągnięcie go do odpowiedzialności na pierwszy rzut oka wydaje się niemożliwe. Jeżeli natomiast autor tekstu jest znany i nie ma problemu z jego identyfikacją, pierwszym krokiem, jaki należy podjąć, jest wezwanie do zaniechania naruszeń dóbr osobistych i naprawienia szkody powstałej w ich wyniku. A jeżeli wpis był anonimowy? W takiej sytuacji trzeba przede wszystkim pamiętać, że odpowiedzialności za wpisy nie ponosi jedynie autor tekstu. Odpowiedzialność subsydiarna przypisana jest w świetle prawa podmiotowi prowadzącemu strony lub fora internetowe. Zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku trzeba niezwłocznie podjąć kroki prawne w postaci wezwania do usunięcia treści niepożądanych, zaniechania naruszeń oraz żądać naprawienia szkody powstałej w wyniku zamieszczonego wpisu. Podstawą prawną wezwania będzie art. 24 kodeksu cywilnego (DzU z 2018 r., poz. 1025) oraz art. 14 ust. 1 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną (DzU z 2017 r., poz. 1219), który stanowi, że „Nie ponosi odpowiedzialności za przechowywane dane ten, kto udostępniając zasoby systemu teleinformatycznego w celu przechowywania danych przez usługobiorcę, nie wie o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności, a w razie otrzymania urzędowego zawiadomienia lub uzyskania wiarygodnej wiadomości o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności niezwłocznie uniemożliwi dostęp do tych danych”. Z tego wynika, że podmiot prowadzący fora internetowe ponosi odpowiedzialność za dane przechowywane na danej stronie, z tym, że ustawodawca uzależnił przedmiotową odpowiedzialność od otrzymania przez niego urzędowego zawiadomienia lub uzyskania wiarygodnej informacji o bezprawnym charakterze danych.

Kluczową kwestią jest więc posiadanie dowodu (np. wydruku ze strony czy forum internetowego, gdzie znajduje się niepożądany wpis), który będziemy mogli załączyć do wezwania. W przypadku bezskuteczności wezwania kolejnym krokiem jest wytoczenie powództwa w oparciu o art. 24 kodeksu cywilnego, który stanowi, że ten, czyje dobro zostało zagrożone cudzym działaniem, ma prawo żądać usunięcia skutków takiego zagrożenia. Powództwo można wytoczyć w dwóch przypadkach. Po pierwsze, gdy po otrzymaniu wezwania autor testu bądź inna osoba odpowiedzialna za jego treść nie usunie wpisu i ewentualnych skutków jego umieszczenia, tj. nie zastosuje się do skierowanego przez nas wezwania, a po drugie w przypadku, gdy ustalenie osoby odpowiedzialnej będzie utrudnione. Bardzo istotna jest również kwestia usunięcia skutków dokonanych naruszeń dóbr osobistych. W związku z naruszeniem możemy m.in. żądać wystosowania przez osobę odpowiedzialną publicznego oświadczenia o określonej treści, które będzie miało na celu sprostowanie nieprawdziwych informacji, a tym samym pomoże w odzyskaniu utraconej reputacji.

W przypadku dokonanych już naruszeń za pośrednictwem forów internetowych lekarzowi przysługują takie środki ochrony prawnej jak zadośćuczynienie pieniężne, wpłata określonej kwoty na określony cel społeczny lub naprawienie powstałej szkody na zasadach ogólnych, co dokładniej opisane zostanie w następnym artykule. 

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza