2 lipca 2019

Aby nie przeoczyć zmiany

Z Pawłem Koczkodajem, kierownikiem Pracowni Prewencji Pierwotnej w Zakładzie Epidemiologii i Prewencji Pierwotnej Centrum Onkologii-Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, i dr. n. med. Dariuszem Paluszkiem, wiceprezesem ORL w Warszawie ds. lekarzy dentystów, rozmawia Anetta Chęcińska.

Jaka jest rola lekarzy dentystów w profilaktyce onkologicznej? 

Dariusz Paluszek: Znacząca, ale nie w pełni wykorzystana. Dlatego chcemy rozpocząć dyskusję w Komisji ds. Lekarzy Dentystów ORL w Warszawie i w lekarskim środowisku na temat czujności onkologicznej w gabinecie stomatologicznym. Chcemy przypominać o konieczności obserwacji wszelkich niepokojących zmian w jamie ustnej i wysłaniu pacjenta do dalszej diagnostyki w przypadku jakichkolwiek podejrzeń nowotworu.

Paweł Koczkodaj: Szacuje się, że około 60 proc. chorych, którzy zgłaszają się do lekarza z nowotworami głowy i szyi, to osoby w zaawansowanym stadium choroby. W tej grupie pacjentów przeżycia 5-letnie są na niezadowalającym, niskim poziomie. Dane epidemiologiczne wskazują również wzrostową tendencję w kontekście zachorowalności na nowotwory jamy ustnej i gardła. W ostatnich latach uwidacznia się też wzrost liczby chorych w grupie tzw. młodych dorosłych, poniżej 40. roku życia, którzy nie palili papierosów i nie nadużywali alkoholu, u których głównym czynnikiem ryzyka jest wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). W przypadku nowotworów krtani notujemy spadek zachorowalności i umieralności wśród mężczyzn, natomiast w populacji kobiet wartości pozostają niezmienne lub wykazują nieznaczny spadek. Wiąże się to z faktem, że od 20–30 lat mężczyźni palą mniej, u kobiet tendencja zmienia się nieznacznie. Znając czynniki sprzyjające nowotworom, które mogą być poddane prewencji pierwotnej (m.in. palenie tytoniu, picie alkoholu, zakażenia HPV, ale też nieodpowiednia higiena, złe nawyki żywieniowe), mamy obowiązek podjąć konkretne działania.

Czy lekarze dentyści są gotowi na alert onkologiczny?

D.P.: Lekarz dentysta, ale też każdy, kto bada pacjenta, zaglądając do jamy ustnej, powinien dokonać oglądu całości, nie koncentrować się na wybranej procedurze, która dotyczy chorego. Bywa, że zmiany chorobowe pacjent ignoruje, nie zgłasza, póki nie są źródłem dolegliwości. Chciałbym, aby w każdym gabinecie był plakat przypominający lekarzowi, że kontrola pod kątem zmian nowotworowych jest standardem naszego postępowania i dobrym obyczajem. Żeby ta czujność nie umykała nam w codziennej praktyce.

P.K.: To bardzo istotne, aby tzw. czujność onkologiczna wśród lekarzy dentystów dotycząca podstawowych alarmujących objawów nowotworów głowy i szyi, m.in. tych w obrębie jamy ustnej i gardła, była zawsze na najwyższym poziomie. Zdaję sobie jednak sprawę, że ze względu na natłok obowiązków nie zawsze jest to rzecz łatwa. W moim odczuciu dużą pomocą w tym zakresie mogą być higienistki stomatologiczne.

Czy panowie planują konkretne działania, aby lekarz dentysta w codziennej praktyce wspierał profilaktykę onkologiczną?

P.K.: Centrum Onkologii w Warszawie w ramach Narodowego Programu Zdrowia organizuje szkolenia z zakresu leczenia uzależnienia od tytoniu (ZUT) adresowane m.in. do lekarzy dentystów. Mamy świetną kadrę, która od lat zajmuje się tą tematyką. Obecnie prowadzimy zapisy na szkolenia ZUT, które są całkowicie bezpłatne. Refundowany jest również dojazd oraz nocleg dla osób spoza miejsca kursu. Więcej informacji można odnaleźć pod adresem www.szkoleniazut.coi.pl. Realizujemy też projekt dotyczący prewencji nowotworów głowy i szyi, obejmujący zagadnienia czujności onkologicznej, w ramach którego prowadzimy szkolenia kadry medycznej.

D.P.: Będziemy promowali wspomniane inicjatywy za pośrednictwem naszej komisji i podejmiemy własne, także w zakresie szkoleń. Zaczynamy od przygotowania materiałów edukacyjnych zawierających podstawowe dane o objawach nowotworów jamy ustnej i metodach postępowania w przypadku dostrzeżenia niepokojącej zmiany. My nie wyleczymy nowotworu, ale często jako pierwsi zauważamy podejrzane zmiany w jamie ustnej.

P.K.: Nasze zdrowie w dużej mierze zaczyna się w jamie ustnej. Odnosi się to również do profilaktyki nowotworów. Myślę, że nasza współpraca jest doskonałą okazją do budowania świadomości na temat czynników ryzyka chorób nowotworowych i nie tylko, bo przecież duża ich część jest wspólna dla wielu chorób cywilizacyjnych. Dobrym narzędziem, które może być pomocne w edukowaniu przede wszystkim pacjentów, jest Europejski Kodeks Walki z Rakiem, do którego lektury i promocji gorąco zachęcam (publikacja do pobrania na stronie:
www.12sposobownazdrowie.pl).

D.P.: A zatem zaczynamy współpracę. 

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza