2 lipca 2019

O smogu i skutkach zmian klimatu

Już po raz dziewiąty w rocznicę katastrofy smoleńskiej lekarze i naukowcy zebrali się w Wojskowym Instytucie Medycznym na konferencji naukowej poświęconej wpływowi zanieczyszczeń powietrza na zdrowie, która jest jednocześnie formą uczczenia pamięci gen. bryg. dr. hab. n. med. Wojciecha Lubińskiego. Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki objął konferencję honorowym patronatem. W liście do jej uczestników, odczytanym przez ministra Łukasza Szrajbera, podkreślił jak ważnym problemem dla Polski jest walka ze smogiem i jak dużą rolę odgrywają w niej lekarze i naukowcy.

Pierwsza sesja składała się z wykładów wybitnych ekspertów. Rozpoczęła ją prof. Ewa Marchińska-Wyrwał ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, przedstawiając znaczenie medycyny środowiskowej. Czynniki środowiskowe są bowiem przyczyną obserwowanej w XXI w. epidemii niezakaźnych chorób przewlekłych. Rozwinął to zagadnienie inż. Krzysztof Skotak z Instytutu Ochrony Środowiska, który wskazał, że zła jakość powietrza atmosferycznego jest głównym czynnikiem środowiskowym szkodzącym zdrowiu. Równocześnie przedstawił trudną sytuację w tej dziedzinie, jaką mamy w kraju. Przeciwnie niż w wielu innych wysoko rozwiniętych państwach, w Polsce obserwujemy równomierny, a nie lokalny, wzrost ilości zanieczyszczeń powietrza.

Prof. Zbigniew Karaczun z SGGW omówił wpływ zmian klimatu na zdrowie społeczeństwa. Przypuszcza się, że mamy 10–15 lat, by uchronić świat od katastrofy związanej ze skutkami zmian klimatycznych. Szczególnie groźne jest szerzenie się, wraz z ociepleniem, chorób wektorowych. Komar egipski przenoszący afrykańską śmiertelną chorobę Denga dotarł już do Małopolski.

Sesję zakończył wykład prof. Lidii Wolskiej z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego na temat przedostawania się związków endokrynnie czynnych z plastikowych opakowań do żywności. Wiele szkodliwych substancji uwalnia się też do leków podawanych dożylnie.

W drugiej sesji przedstawione zostały badania nagrodzone w 2018 r. w konkursie Dum spiro, spero. Dr n. med. Anna Merklinger-Gruchała z Krakowa omówiła wpływ zanieczyszczonego powietrza na ciążę i płodność kobiet. Z kolei dr hab. Grzegorz Dziubanek ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego wskazał konsekwencje wdychania związków organicznych, takich jak dioksyny, furany i bifenole. Ich poziomu nie monitoruje się w stacjach pomiarów zanieczyszczeń powietrza, tymczasem badania prowadzone na Śląsku wykazały, że wymienione substancje są przyczyną przedwczesnych zgonów.

W trzeciej sesji przedstawiono wyniki prowadzonych aktualnie prac badawczych w zakresie wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie. Badania dr. hab. Andrzeja Chciałowskiego i współpracowników z WIM i Politechniki Warszawskiej dowodzą, że w populacji zdrowych mieszkańców Legionowa stwierdza się pogorszenie wyników spirometrii w okresie grzewczym w porównaniu z uzyskanymi w okresie letnim. Autor sprawozdania z dużym zażenowaniem stwierdził, że osoby cierpiące na choroby układu oddechowego mają większą wiedzę i świadomość wpływu zanieczyszczeń na zdrowie niż leczący ich lekarze. Dr Piotr Dąbrowiecki z WIM na podstawie szczegółowych danych z NFZ ocenił, w jakim stopniu wzrost zanieczyszczenia powietrza przekłada się na liczbę hospitalizacji i zgłoszeń do szpitalnych oddziałów ratunkowych spowodowanych zaostrzeniem astmy.

Inż. Łukasz Adamkiewicz z Europejskiego Centrum Czystego Powietrza przedstawił ocenę ryzyka i negatywnych skutków zdrowotnych w wybranych scenariuszach poprawy jakości powietrza. Jeśli obniżylibyśmy limit, po przekroczeniu którego ogłasza się alarm smogowy, stężenia pyłów zawieszonych zgodnie z zaproponowanym przez ministra środowiska poziomem 250 µg/m3, poprawa wskaźników zdrowotnych wyniosłaby 1,4 proc., a przy redukcji do poziomu 80 µg/m3 (obowiązującego we Francji), poprawa sięgałaby 75 proc.

Sesję zakończył wykład mgr Weroniki Michalak z ekologicznej organizacji pozarządowej HEAL Polska dotyczący problemów zdrowotnych omawianych podczas Szczytu Klimatycznego w Katowicach.

Na zakończenie konferencji tradycyjnie głos zabrała Beata Lubińska, wdowa po dr. Lubińskim, dziękując zebranym za przybycie na kolejną już konferencję poświęconą pamięci lekarza, który zginął na służbie. 

Tadeusz M. Zielonka,

Warszawski Uniwersytet Medyczny

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza