12 listopada 2019

Doniesienia naukowe

Stopniowe objawy zawału

Wciąż trzeba przypominać pacjentom, żeby jak najszybciej wzywali pomoc w razie jakichkolwiek podejrzeń ostrego zawału. Z badań amerykańskich wynika, że najczęściej dochodzi do opóźnienia wezwania pomocy, gdy chorzy nie odczuwają gwałtownych i silnych objawów ataku serca, lecz stopniowo narastające. Zamiast typowego bólu w klatce piersiowej odczuwają jedynie np. ucisk w okolicy mostka. Według Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego (AHA) w USA w aż połowie przypadków zawału karetka nie jest w ogóle wzywana.

W najnowszym badaniu analizowano przypadki 474 pacjentów w wieku od 29 do 93 lat, którzy zostali przywiezieni do szpitala w różnych stanach z objawami ostrych incydentów wieńcowych. Do tych, którzy odczuwali jedynie stopniowo narastające objawy, wzywano pogotowie dopiero po 6–8 godzinach, podczas gdy w przypadku ostrych dolegliwości bólowych – średnio po około trzech godzinach. AHA twierdzi, że pacjent powinien być dowieziony do szpitala nie później niż w ciągu dwóch godzin, bo wtedy najlepsze są efekty leczenia w ramach kardiologii interwencyjnej.

– Pacjent nie powinien się obawiać, że odczuwane dolegliwości są jedynie fałszywym alarmem – apeluje dr Sahereh Mirzaei z University of Illinois w Chicago, główna autorka badań. W USA kłopot polega na tym, że pacjenci nieubezpieczeni obawiają się konsekwencji finansowych nieuzasadnionego wezwania pomocy. Z badań wynika, że aż 44 proc. przywiezionych do szpitala zawałowców odczuło jedynie stopniowo narastające objawy. Powinny o tym pamiętać szczególnie osoby z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym oraz palacze papierosów.

(bit.ly/2kuN5KS, „European Journal of Cardiovascular Nursing”, wrzesień 2019)

Niedobór żelaza we wczesnej ciąży

Anemia związana z niedoborem żelaza przed 30. tygodniem ciąży może zwiększać ryzyko urodzenia dziecka z chorobami neurologicznymi, takimi jak autyzm, ADHD lub niedorozwój umysłowy. Nie ma jednak co do tego pewności. W każdym razie nie wynika to jednoznacznie
z badań przeprowadzonych przez specjalistów Instytutu Karolinska w Sztokholmie.

Przeanalizowano dane zgromadzone w ramach Stock-holm Youth Cohort, dotyczące ponad 0,5 mln dzieci urodzonych w rejonie Sztokholmu w latach 1984–2011. Okazało się, że autyzm nieco częściej występuje u dzieci kobiet, które miały niedobór żelaza we wczesnym okresie ciąży, niż u tych, u których występował on po 30. tygodniu ciąży lub w ogóle go nie było (odpowiednio 4,9 proc., 3,9 proc. i 3,5 proc.). Podobne proporcje zanotowano w przypadku ADHD: 9,3 proc., 7,2 proc. i 7,1 proc.

Przedstawiciel Instytutu Karolinska uspokaja kobiety w ciąży. Nie powinny wpadać w panikę, że mają zbyt mały poziom żelaza, bo z badań wynika, iż ryzyko nie jest duże. Anemia wywołana niedoborem żelaza najczęściej występuje po 30. tygodniu ciąży. Inny specjalista instytutu zwraca uwagę, że anemia wpływa na rozwój połączeń nerwowych u dziecka w łonie matki. Poza tym niedobór żelaza ma znaczenie dla przebiegu ciąży: zwiększa ryzyko wczesnego porodu, może też wpływać na rozwój neurologiczny malucha.

(bit.ly/2IgprKJ, „JAMA Psychiatry”, wrzesień 2019)

Cesarskie cięcie

Po cesarskim cięciu w pierwszej ciąży w kolejnym porodzie kobieta powinna mieć swobodę wyboru sposobu rozwiązania. Tak uważają specjaliści Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. Z ich badań wynika, że drugie cesarskie cięcie może być nieco bardziej bezpieczne dla matki i dziecka.

Do takiego wniosku skłania analiza ponad 74 tys. porodów, które miały miejsce w ostatnich latach w Szkocji. Większość, bo aż 45,5 tys., odbyło się za pomocą cesarskiego cięcia, a pozostałe 28,5 tys. – w sposób naturalny. 28,4 proc. porodów „cesarskich” nie było planowanych.

W obu rodzajach porodów rzadko zdarzały się powikłania, nieco częściej u kobiet, które rodziły w sposób naturalny po wcześniejszej ciąży rozwiązanej cesarką. Najczęstsze powikłania, jakie zdarzały się podczas porodu naturalnego, to pęknięcie macicy, krwawienia oraz zakażenia. Po cesarskim cięciu dłużej trwa rekonwalescencja i pobyt w szpitalu, poza tym ono też grozi zakażeniem.

– Kobiety mogą być pewne, że po cesarskim cięciu poród naturalny na ogół jest możliwy i bezpieczny. Ale bezpieczna jest również kolejna cesarka – wyjaśnia dr Pat O’Brien z Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. Jego zdaniem lekarz powinien o tym poinformować pacjentkę i wspólnie z nią wybrać sposób porodu.

(doi.org/10.1371/journal.pmed.1002913 „PLOS Medicine”,
wrzesień 2019)

Dna a styl życia

Najnowsze badania potwierdzają wcześniejsze spostrzeżenia, że na rozwój dny moczanowej w znacznym stopniu wpływa dieta oraz styl życia. Zmiana zachowań łagodzi objawy lub powoduje ich ustąpienie.

Dr. Hyon Choi z Harvard Medical School twierdzi, że przeanalizowano 14,6 tys. przypadków osób, które włączono do badań w latach 1988–1994. Okazało się, że poziom kwasu moczowego badanych wzrastał wraz z tyciem (nadwaga o 85 proc. zwiększa ryzyko dny, a otyłość – od 2,7 do 3,5 raza), zbyt częstym piciem alkoholu (8 proc.), nadmiernym spożywaniem mięsa (9 proc.) i zażywaniem diuretyków (12 proc.).

(bit.ly/2kT0exj, „Arthritis & Rheumatology”, wrzesień 2019) 

Zbigniew Wojtasiński

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza