5 marca 2021

Wszyscy będziemy seniorami

Marek Balicki

 

Z opublikowanego przez Ministerstwo Zdrowia wstępnego raportu o zgonach w 2020 r. wynika, że było ich aż o 67 tys. więcej niż w 2019. Po uwzględnieniu prognozowanych zmian demograficznych stanowi to wzrost o 15 proc. rok do roku. Zjawisko nadmiarowych śmierci wystąpiło głównie w trzech ostatnich miesiącach ubiegłego roku, ze szczytem na początku listopada, kiedy ich dzienna liczba uległa podwojeniu.

 

Wzrost liczby zgonów w 2020 r. objął przede wszystkim osoby starsze. Aż 94 proc. tego wzrostu dotyczyło osób powyżej 60. roku życia, z czego blisko połowa to seniorzy po osiemdziesiątce.

Raport mówi też, że w przypadku 30 proc. nadmiarowych śmierci nie wykazano związku z zakażeniem SARS‑CoV‑2. Ilustruje to skalę niewydolności systemu podczas ubiegłorocznej jesiennej fali zachorowań na COVID-19, która dotknęła nie tylko zakażonych koronawirusem, ale również pozostałych chorych. Eksperci zdrowia publicznego alarmują, że pośrednie skutki pandemii, zwłaszcza w onkologii i chorobach układu sercowo-naczyniowego, będą dużym wyzwaniem dla naszej opieki zdrowotnej. Jednak na długo zapadnie nam w pamięć dramatyczna sytuacja seniorów, która przypomniała o ciągle nierozwiązanym problemie systemowym opieki nad tą kategorią wiekową.

Tak się złożyło, że w najtrudniejszym okresie pandemii – w listopadzie – miała miejsca konferencja online, na której zaprezentowano wstępne wyniki kilkuletniego projektu „Polsenior-2”, największego ogólnopolskiego badania stanu zdrowia, jakości życia i sytuacji ekonomicznej osób starszych. Wyniki potwierdziły znaczny poziom niezaspokojenia potrzeb zdrowotnych seniorów. Osoby starsze nie są „codziennymi pacjentami” lekarza POZ, a dostępność usług medycznych dla najstarszych grup wiekowych jest najgorsza. W ósmej dekadzie życia zmniejsza się znacznie częstość korzystania z opieki ambulatoryjnej i rehabilitacji, a jednocześnie zwiększa częstość korzystania z pomocy ratownictwa medycznego i opieki szpitalnej. Nie ma skoordynowanej i kompleksowej opieki nad osobami starszymi.

Przedstawione podczas konferencji rekomendacje wskazują m.in. potrzebę pokonania barier systemowych w dostępie do opieki uwzględniającej specyfikę wieku senioralnego, czyli wielochorobowość, gorszy stan funkcjonalny, zespół słabości czy tzw. wielkie problemy geriatryczne. Dodajmy do tego, że weszliśmy już w okres przyspieszonego starzenia się społeczeństwa, co pociągnie za sobą dynamiczny wzrost tych szczególnych potrzeb zdrowotnych w najbliższych latach.

Zapewnienia szczególnej opieki osobom w wieku podeszłym wymaga od nas też konstytucja. Chodzi o zorganizowanie owej opieki na innych zasadach niż obowiązujące w odniesieniu do opieki powszechnej, np. o tworzenie specjalnych form organizacyjnych.

Próbą reakcji na te wyzwania jest koncepcja Centrum Zdrowia 75+ opracowana w Narodowej Radzie Rozwoju. Przewiduje ona utworzenie sieci oddziałów geriatrycznych i lokalnych ośrodków dla osób po 75. roku życia, zapewniających skoordynowaną opiekę: ambulatoryjną, dzienną, domową i telemedyczną, a także profilaktykę i edukację zdrowotną we współpracy z POZ.

Potrzeba nowych rozwiązań nie powinna już budzić wątpliwości, a lekcja, jaką dał nam COVID‑19, nie może pójść na marne.

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza