1 kwietnia 2021

Aktualności prawnomedyczne

FILIP NIEMCZYK, adwokat

Sporu o dostęp do zawodu lekarza dla osób wykształconych poza Unią Europejską ciąg dalszy

Nie ustaje spór dotyczący dopuszczenia do wykonywania zawodu lekarza medyków wykształconych poza Unią Europejską w oparciu o uproszczone zasady, które wprowadzone zostały ustawą o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii kadr medycznych.1 Przypomnę, że zgodnie z omawianymi regulacjami przyznanie prawa do wykonywania zawodu lekarza lub lekarza dentysty osobie, która uzyskała kwalifikacje zawodowe poza terytorium Unii Europejskiej, następuje wyłącznie na podstawie zgody ministra zdrowia. Po jej wydaniu właściwa okręgowa rada lekarska ma siedem dni, aby przyznać wskazanej osobie prawo wykonywania zawodu. Naczelna Rada Lekarska,2 powołując się na ustawę o izbach lekarskich oraz art. 17 Konstytucji RP, zgodnie z którymi samorząd zawodowy sprawuje pieczę nad należytym wykonywaniem zawodu, podjęła uchwałę wzywającą okręgowe izby lekarskie, aby przed zatwierdzeniem zgody ministra zdrowia podjęły działania zmierzające do weryfikacji kompetencji kandydatów, również w zakresie znajomości języka polskiego. W reakcji na uchwałę NRL Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało, że zaskarży ją do Sądu Najwyższego. W odpowiedzi prezes NRL stwierdził,3 że intencją samorządu lekarskiego nie jest blokowanie przyjmowania do pracy w Polsce lekarzy z zagranicy, a stanowisko Ministerstwa Zdrowia traktować należy jak podważanie ustawowych kompetencji samorządu oraz zagrożenie dla życia i zdrowia obywateli. Nadto zwrócił uwagę, że determinacja Ministerstwa Zdrowia w kwestii dopuszczenia do zawodu lekarzy spoza UE o tyle dziwi, że nie są równocześnie podejmowane działania, aby zahamować odpływ polskich lekarzy zagranicę lub skłonić do powrotu tych, który już wyjechali.

RZECZNIK PRAW PACJENTA ZAPOWIADA PRACĘ NAD SYSTEMEM REAGOWANIA NA NIEPOŻĄDANE ZDARZENIA MEDYCZNE

Biuro Rzecznika Praw Pacjenta zapowiedziało,4 że w 2021 r. jednym z priorytetów będzie wypracowanie i przedłożenie propozycji założeń legislacyjnych modelu odszkodowawczego, wpisującego się w koncepcję „no-fault”. System odszkodowawczy na niej oparty ma być skupiony na analizie zgłoszeń zdarzeń niepożądanych, a zatem – jak należy przypuszczać – jego celem nie będzie poszukiwanie winnych i wyciąganie konsekwencji wobec członków personelu medycznego. Mam nadzieję, że wspomniane rozwiązania będą polegać na mechanizmach gwarantujących efektywną kompensatę dla osób poszkodowanych, a jednocześnie wyeliminują potrzebę angażowania organów ścigania i sądu karnego w sprawy błędów medycznych.

ZAGADNIENIA PRAWNE DOTYCZĄCE SZCZEPIEŃ PRZECIWKO COVID-19

15 lutego 2021 r. minister zdrowia wydał rozporządzenie w sprawie kwalifikacji osób przeprowadzających szczepienia ochronne przeciwko COVID-19.5 Zgodnie z treścią dokumentu szczepienia mogą wykonywać fizjoterapeuci, farmaceuci, higienistki szkolne i diagności laboratoryjni, jeżeli uzyskali dokument potwierdzający ukończenie szkolenia teoretycznego na platformie e-learningowej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego oraz praktycznego, obejmującego naukę podania szczepionki w postaci iniekcji domięśniowej oraz podjęcia działań w przypadku wystąpienia nagłej reakcji alergicznej lub innego stanu zagrożenia życia pacjenta następującego bezpośrednio po szczepieniu. Kursy (nieodpłatne) prowadzić się będzie od początku marca 2021. Ministerstwo szacuje, że w tym roku przeszkoli w opisanym trybie około 50 tys. osób, bo wstępną chęć przeszkolenia zgłosiło 3830 farmaceutów, 1500 diagnostów laboratoryjnych oraz ponad 47 tys. fizjoterapeutów. 6

Zgodnie z informacjami,7 jakie docierają z całej Polski, do wydziałów rodzinnych sądów rejonowych wpływają liczne wnioski domów opieki społecznej o zgodę na zaszczepienie przeciw COVID-19 tych pensjonariuszy, których stan wyklucza logiczny kontakt, a którzy nie zostali ubezwłasnowolnieni. Podstawą prawną procedury jest art. 32 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty.8 Analogiczne wnioski składają również faktyczni opiekunowie osób starszych, którzy sprawują opiekę w warunkach domowych. Dodatkową trudnością, jaką niejednokrotnie napotykają (poza koniecznością uzyskania zgody sądu), jest niemożność przetransportowania osób niezdolnych do samodzielnego poruszania się do punktu szczepień i brak realnej możliwości wykonania szczepienia w warunkach domowych.

OGRANICZENIA ZWIĄZANE Z SYTUACJĄ EPIDEMICZNĄ

Na przełomie lutego i marca 2021 r. sytuacja epidemiczna w Polsce pogorszyła się na skutek tzw. trzeciej fali koronawirusa. W rezultacie tendencja znoszenia obostrzeń, jaką obserwowaliśmy od początku bieżącego roku, odwróciła się i obecnie, tj. od 15 marca 2021 r., mamy do czynienia ze znaczącym wzrostem rygorów sanitarnych. Tradycyjnie wysoką aktywnością legislacyjną wykazała się Rada Ministrów, która ogłosiła w ciągu ostatnich trzech tygodni trzy rozporządzenia w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.9

Pośród najważniejszych reguł wymienić należy daleko idące zaostrzenie zasad bezpieczeństwa, najpierw w najbardziej zagrożonych regionach, a od 20 marca 2021 r. – na terenie całego kraju. Polega ono w szczególności na zawieszeniu działalności basenów, saun, hoteli, galerii handlowych (z wyjątkiem m.in.: sklepów spożywczych, aptek i drogerii, salonów prasowych, księgarni, sklepów zoologicznych i z artykułami budowlanymi, usług fryzjerskich, optycznych, bankowych oraz pralni), teatrów, muzeów, galerii sztuki, kin, stoków narciarskich, klubów fitness, siłowni i obiektów sportowych. Nadto lekcje w klasach I–III będą się odbywać w trybie zdalnym. Przedszkola i żłobki funkcjonują bez zmian.

Do istotnych wyjątków w zakresie obostrzeń sanitarnych należą m.in. imprezy sportowe (sport zawodowy), które można organizować bez publiczności i w reżimie sanitarnym. Osoby uprawiające sport w ramach współzawodnictwa sportowego są zwolnione z obowiązku zakrywania ust i nosa. W kościołach obowiązuje limit maks. 1 osoba na 15 mkw., przy zachowaniu odległości nie mniejszej niż 1,5 m. Jeżeli wydarzenie odbywa się na zewnątrz, należy zachować dystans 1,5 m i zakryć usta i nos Od 11 marca 2021 r. wznowiły działalność uzdrowiska. Nadto obowiązują dotychczasowe reguły, np. zakaz zakrywania ust i nosa przyłbicami, nakaz zachowania dystansu 1,5 m, ograniczenie zgromadzeń publicznych do pięciu osób itp. Termin obowiązywania wspomnianych obostrzeń ustalono tymczasowo do 9 kwietnia 2021 r.

25 lutego 2021 r. minister zdrowia wydał nowe rozporządzenie w sprawie chorób zakaźnych powodujących powstanie obowiązku hospitalizacji, izolacji lub izolacji w warunkach domowych oraz obowiązku kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego.10 Akt ten w zasadzie powtarza rozwiązania przyjęte w dotychczas obowiązującym rozporządzeniu z 6 kwietnia 2020 r. 11

Spośród reguł ujętych w przywołanym rozporządzeniu wspomnieć należy o obowiązkach lekarza, który podejrzewa lub rozpoznaje zakażenie wirusem SARS-CoV-2: skierowania pacjenta do szpitala lub do miejsca izolacji w warunkach domowych, zawiadomienia powiatowego inspektora sanitarnego, pouczenia pacjenta lub osoby sprawującej nad nim opiekę o obowiązku hospitalizacji lub izolacji, odnotowania tych okoliczności w dokumentacji medycznej, zlecenia transportu medycznego, jeśli pacjent nie jest w stanie samodzielnie się przemieszczać lub jego stan to uzasadnia, podjęcia innych niezbędnych działań mających na celu zapobieganie szerzeniu się zachorowań.

Naczelna Izba Lekarska12 zajęła 19 lutego 2021 r. stanowisko wobec projektu wspomnianego rozporządzenia. Jej zdaniem zapisy dotyczące obowiązków lekarza rozpoznającego lub podejrzewającego zakażenie wirusem SARS-CoV-2 nie są wystarczająco precyzyjne. NIL zwróciła m.in. uwagę, że lekarz powinien mieć jednoznaczną możliwość zlecenia transportu sanitarnego w każdym przypadku złożenia przez pacjenta oświadczenia o braku możliwości bezpiecznego przemieszczenia się do szpitala albo miejsca izolacji. Wskazano również, że dotychczasowe doświadczenia z okresu epidemii ujawniły ogromne trudności w sprawnym kontaktowaniu się lekarzy z różnymi instytucjami, w konsekwencji przepisy powinny jasno określać formę, w jakiej lekarz powinien dopełnić obowiązków poinformowania szpitala oraz inspektora sanitarnego o skierowaniu pacjenta do szpitala albo izolacji, aby możliwe było skuteczne i szybkie wypełnienie tych obowiązków.

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza