12 grudnia 2022

Aktualności prawnomedyczne (grudzień 2022)

Projekt zmian w systemie finansowania ochrony zdrowia

Na posiedzeniu 16 listopada 2022 r. Sejm większością głosów przyjął ważną nowelizację ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw. Projekt w uzasadnieniu jego autorów ma na celu optymalizację wydawania środków publicznych na ochronę zdrowia. W dokumencie uwzględniono wiele regulacji incydentalnych, które są związane z koniecznością wsparcia jednostek systemu ochrony zdrowia po okresie wzmożonych działań ukierunkowanych na zapobieganie COVID-19.

autor: FILIP NIEMCZYK, adwokat

Przewidywane zmiany obejmują m.in. przeniesienie źródła finansowania świadczeń wysokospecjalistycznych i leków dla seniorów po 75. roku życia oraz dla kobiet w ciąży z budżetu państwa do Narodowego Funduszu Zdrowia, a także przeniesienie odpowiedzialności za finansowanie profilaktyki, diagnostyki i leczenia antyretrowirusowego osób, u których zdiagnozowano wirus nabytego niedoboru odporności HIV, z modułem profilaktyki, diagnostyki i leczenia WZW typu C osadzonych w zakładach penitencjarnych, oraz programu leczenia hemofilii i pokrewnych skaz krwotocznych na NFZ. Poza tym w ustawie przewiduje się rezygnację z opłacania z budżetu państwa składki na ubezpieczenie zdrowotne wybranych kategorii osób. W rezultacie składki na ubezpieczenie zdrowotne nie będą opłacane na rzecz niektórych rencistów, żołnierzy odbywających zasadniczną służbę wojskową, uczniów, dzieci przebywające w placówkach wychowawczych, bezrobotnych bez prawa do zasiłku, studentów i doktorantów, kombatantów, repatriantów. Omawiana nowelizacja przewiduje również powierzenie Narodowemu Funduszowi Zdrowia finansowania świadczeń z zakresu ratownictwa medycznego oraz zakupu szczepionek. Zmiany w przepisach mają wejść w życie 1 stycznia 2023 r. Projekt nowelizacji został przekazany do dalszych prac w Senacie.

Przyjęty przez Sejm projekt ustawy spotkał się ze zdecydowanym sprzeciwem samorządu lekarskiego. Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej opublikowało 18 listopada 2022 r. stanowisko, w którym podkreślono, że przerzucanie finansowania części świadczeń zdrowotnych i leków z budżetu państwa na NFZ, bez gwarancji adekwatnego zwiększenia budżetu funduszu, jest działaniem narażającym zdrowie i życie pacjentów, prowadzącym publiczną ochronę zdrowia w kierunku dalszej zapaści. Jako oburzający określono tryb pracy nad projektem ustawy, który rząd skierował do Sejmu bez konsultacji społecznych. W tym przypadku jest to szczególnie istotne, ponieważ na skutek przyjęcia ustawy przewiduje się zmniejszenie wydatków z budżetu państwa na ochronę zdrowia przekraczające 7 mld zł, a co za tym idzie obniżenie kwoty środków NFZ o blisko 6 mld zł. W stanowisku zwrócono również uwagę, że zastrzeżenia budzi sam tytuł ustawy, który wskazuje, że to ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Nie mówi się przy tym, że nowelizacja ma na celu znaczącą zmianę sposobu finansowania świadczeń zdrowotnych. Tym bardziej że jedyną istotną nowością w zakresie wykonywania zawodu, zgodną z kierunkiem postulowanym przez samorząd lekarski, jest zwolnienie z ustnej części Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego lekarzy, którzy uzyskali minimum 75 proc. pkt. w części pisemnej.

Ustawa o Państwowym Instytucie Medycznym

Na tym samym posiedzeniu Sejmu przyjęty został projekt ustawy o Państwowym Instytucie Medycznym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Celem przygotowywanej ustawy jest utworzenie podmiotu prowadzącego badania naukowe i prace rozwojowe w powiązaniu z udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej, działającego w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb zdrowotnych i specyfiki pracy funkcjonariuszy służb mundurowych podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. Autorzy projektu proponują, aby wspomniany instytut został utworzony w wyniku przekształcenia Centralnego Szpitala Klinicznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie. Propozycja utworzenia instytutu w drodze osobnej ustawy wynika z faktu, że ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej* oraz ustawa z 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych* nie przewidują możliwości utworzenia instytutu badawczego przez przekształcenie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej.

Również projekt tej ustawy wzbudził istotne zastrzeżenia samorządu lekarskiego. Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej w stanowisku z 15 listopada 2022 r. wyraziło przekonanie, że sposób powołania kolejnej państwowej instytucji działającej w zakresie ochrony zdrowia na drodze specustawy doprowadzi do powstania tworu hybrydowego, czyli instytutu badawczego, który w części będzie podlegał przepisom ustawy o instytutach badawczych, a w części przepisom specjalnej ustawy o utworzeniu tego instytutu. Nie przedstawiono także przekonującego uzasadnienia dla powołania nowej placówki badawczej, a samorządowi lekarskiemu nie są znane przypadki, aby osoby zajmujące najwyższe stanowiska w państwie miały problem z korzystaniem z opieki zdrowotnej lub żeby jakość tej opieki była niewystarczająca. Propozycja powołania instytutu dla służb mundurowych wygląda na krok w kierunku utworzenia branżowej służby zdrowia, tymczasem – jak podkreślają autorzy stanowiska – najważniejsze jest utrwalanie i pełne realizowanie zawartej w art. 68 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasady równego dostępu obywateli do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych.

Nowe rozporządzenie covidowe

28 października 2022 r. Rada Ministrów wydała rozporządzenie dotyczące przedłużenia nakazów i zakazów związanych z pandemią COVID-19 do 31 grudnia 2022 r. Rozporządzenie nie wprowadza zmian w zakresie obowiązujących obostrzeń. Utrzymany został obowiązek noszenia maseczek w podmiotach leczniczych (m.in. szpitalach, przychodniach, poradniach) oraz aptekach. Od kilku miesięcy nie obowiązują już obostrzenia dotyczące podróżowana, zasad kwarantanny i izolacji.

Obwieszczenie ministra zdrowia w sprawie wykazu produktów leczniczych zagrożonych brakiem dostępności na terytorium RP

16 listopada 2022 r. opublikowane zostało obwieszczenie ministra zdrowia w sprawie wykazu produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych zagrożonych brakiem dostępności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wykaz obejmuje 217 pozycji. Główny inspektor farmaceutyczny może wnieść sprzeciw wobec zamiaru wywozu lub zbycia tych produktów, środków i wyrobów.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne

Ministerstwo Zdrowia opublikowało w ostatnim czasie projekt nowelizacji ustawy – Prawo farmaceutyczne. Zaproponowano zmiany, które ujednolicą rolę głównego inspektora farmaceutycznego jako organu nadzorującego działalność wojewódzkich inspektorów farmaceutycznych i wzmocnią jego pozycję. Będzie mu powierzony nadzór nad medycznymi laboratoriami diagnostycznymi, a inspekcję medycznych laboratoriów diagnostycznych przeprowadzać będą upoważnieni przez niego inspektorzy do spraw medycyny laboratoryjnej. Projekt ustawy rozszerza także pozostałe kontrolne uprawnienia inspektora.

Omawiany projekt wzbudził sprzeciw Naczelnej Rady Aptekarskiej. W stanowisku Prezydium NRA z 7 listopada 2022 r. odniesiono się do projektu zmian w zakresie, w jakim przewiduje obciążenie opłatą roczną podmiotów posiadających zezwolenie na prowadzenie hurtowni farmaceutycznej, apteki lub punktu aptecznego. Naczelna Rada Aptekarska zwraca uwagę, że obowiązek uiszczenia dodatkowych rocznych opłat przyniesie poważne skutki ekonomiczne, a poza tym narusza konstytucyjną zasadę równości wobec prawa, ponieważ pomija wszelkie podmioty prowadzące obrót farmaceutykami poza aptekami, w tym sklepy zielarsko-medyczne, sklepy specjalistycznego zaopatrzenia medycznego itd.

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza