27 stycznia 2023

Blisko

W 2003 r. odkrywca, edukator i pisarz Dan Buettner wyruszył w podróż po globie, by zbadać miejsca, gdzie ludzie żyją długo i szczęśliwie. Wiadomo, że takie hotspoty długowieczności, których mieszkańcy z powodzeniem dożywali stu lat, znajdowały się wówczas na Sardynii (Włochy), Okinawie (Japonia) i w miejscowości Loma Linda (Stany Zjednoczone).

autor: OLGA ROSTKOWSKA, wiceprezes ORL w Warszawie

Buettner wyruszył do miejsc znanych i do nowych, rozszerzając cel podróży o półwysep Nicoya w Kostaryce oraz Ikarię, grecką wyspę na Morzu Egejskim. Miał ze sobą sztab ekspertów, w tym antropologów, historyków i demografów. Wszyscy zadawali sobie to samo pytanie: co łączy długowiecznych ludzi żyjących o tysiące kilometrów od siebie?

Żadnego lekarza nie zdziwi, że prosta dieta, z dużą ilością świeżych warzyw i owoców, oraz umiarkowany codzienny wysiłek fizyczny były powtarzającym się elementem życia stulatków badanych przez zespół Buettnera. Ważne było nieprzejadanie się, część osób zaznała w życiu nawet okresów głodu. Większe zaskoczenie może wywołać znaczenie w ich życiu związków międzyludzkich. Bliskie albo – używając języka medycznego – pełnowartościowe relacje z otoczeniem odgrywały niebagatelną rolę dla zdrowia jednostek w każdym z zakątków świata, które odwiedził podróżnik. Opisywani stulatkowie byli zawsze częścią mniejszej lub większej społeczności, składającej się z kilku pokoleń, a codzienność tych ludzi przeplatała się w naturalny sposób. Dzieci, sąsiedzi, lokalni sklepikarze, opiekunowie, wspólnota duchowa… Wiekowi rekordziści nigdy nie żyli w odosobnieniu. Warto wspomnieć, że nie zawsze definicja osoby bliskiej musi być tożsama z mężem, dzieckiem czy rodzicem. Czasem najważniejsze są osoby, z którymi nie łączą nas więzy krwi lub formalności – nasi przyjaciele i znajomi, czyli rodzina, którą sami sobie wybraliśmy jako dojrzali ludzie, a ona sprawdziła się zarówno w chwilach radości, jak i smutku. Relacje z takimi osobami uspokajają, rozładowują napięcie, wywołują śmiech, czasem łzy ulgi. Mogąc otworzyć się przed bliskimi, dajemy upust emocjom, z którymi w inny sposób mierzyć musiałoby się nasze ciało, w postaci wysokiego ciśnienia, zaburzeń snu, bólu brzucha czy głowy, niekiedy depresji. Mam przekonanie graniczące z pewnością, że każdy z czytelników doświadczył kiedyś fizycznego dyskomfortu związanego z towarzystwem określonych osób. Jednocześnie chcę wierzyć, że każdy zna także uczucie ukojenia i wytchnienia, a nawet wzruszenia, jakie potrafi dać kontakt ze szczególnym drugim człowiekiem.

Właśnie tego dotyczyła akcja społeczna #WspólneŚwięta zorganizowana w grudniu 2022 r. połączonymi siłami izb lekarskich w Szczecinie, Bydgoszczy i Warszawie. Mówiliśmy o najważniejszym i najbardziej wartościowym prezencie, jaki możemy ofiarować starszej osobie z okazji świąt Bożego Narodzenia – o byciu razem. Chcieliśmy, aby ten czas był odżywczy nie tylko dzięki karpiowi i barszczowi na stole, ale przede wszystkim dzięki obecności i bliskości ludzi, którzy na co dzień często się mijają. Choć relacje z naszymi rodzicami i dziadkami bywają skomplikowane i nie zawsze rysują się tak kolorowo, jak na plakacie akcji #WspólneŚwięta, warto ćwiczyć utrwalanie dobrych wspomnień. Dbajmy o archiwa pamięci z najpiękniejszymi momentami z przeszłości odległej i tej niedalekiej. Przywołujmy je także między świętami. Z dużym prawdopodobieństwem będzie to krzepiące zarówno dla babci czy dziadka, jak i dla nas samych.

Choć dziś obserwacje poczynione przez Dana Buettnera niemal 20 lat temu poddawane są pewnej krytyce, z uwagi na brak standaryzacji i trudności z uzyskaniem części certyfikatów urodzenia, wiele intuicyjnych przesłanek autora znalazło potwierdzenie w niezależnych badaniach naukowych prowadzonych w ostatnich latach. Wyłania się z nich konkluzja: aby cieszyć się długim i zdrowym życiem, dbajmy o dobre, wzmacniające relacje. Według medycyny stylu życia są nie mniej ważne niż zdrowe jedzenie, aktywność fizyczna i sen. Ponadto z osobą naprawdę bliską, z którą życzymy sobie nawzajem jak najlepiej, o wiele łatwiej podejmować prozdrowotne wybory i w takich postanowieniach wytrwać w całym nowym roku.

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza