Samorząd lekarski reprezentuje interesy lekarzy i lekarzy dentystów, jednak istotą jego działalności jest sprawowanie pieczy nad właściwym wykonywaniem zawodu, czyli nad jakością pracy swoich członków. W ten sposób izby dbają o bezpieczeństwo pacjenta i w tym zakresie mają szeroką legitymację do działania, odmienną od związku zawodowego.

Niektóre działania izby na rzecz wysokiej jakości pracy lekarzy i bezpieczeństwa pacjentów

Samorząd sprawuje pieczę nad właściwym wykonywaniem zawodu m.in. poprzez:

  •  lekarski wymiar sprawiedliwości

Pacjent, który uważa, że lekarz w procesie diagnozowania i leczenia nie dochował obowiązujących go zasad, ma prawo złożyć skargę do okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej. Skargę może złożyć też pokrzywdzony zachowaniem kolegi lekarz. Jeśli rzecznik w postępowaniu uzna skargę za zasadną, skieruje sprawę do okręgowego sądu lekarskiego, który może wobec obwinionego zastosować przewidzianą w ustawie karę. Możliwe jest także postępowanie mediacyjne. Opis zadań lekarskiego wymiaru sprawiedliwości znajduje się w zakładce Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej oraz Okręgowego Sądu Lekarskiego.

  • prowadzenie rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą (powszechnie znanych jako praktyki lekarskie) i posiadanie uprawnienia do ich kontrolowania

Okręgowa Rada Lekarska prowadzi rejestr ww. podmiotów. Wpisu bądź skreślenia praktyki dokonuje na wniosek lekarza Okręgowa Rada Lekarska. Ma ona też obowiązek skreślenia praktyki w sytuacji, gdy praktyka nie spełnia określonych prawem wymagań. W OIL w Warszawie postępowanie w sprawie wpisania i skreślania wpisu do rejestru prowadzi Komisja Praktyk Lekarskich. Ma ona uprawnienia do kontrolowania zarejestrowanych podmiotów zgodnie z obowiązującymi przepisami. Szczegółowe informacje znajdują się w zakładce „Praktyki lekarskie” oraz Komisji Praktyk Lekarskich.

  • dbałość o wysokie kwalifikacje członków izb

Powołany przez izbę Ośrodek Doskonalenia Zawodowego Lekarzy i Lekarzy Dentystów organizuje szkolenia, weryfikuje punkty edukacyjne, jakie mają obowiązek zbierać lekarze i lekarze dentyści w ramach kształcenia ustawicznego, opiniuje kursy i szkolenia organizowane przez zewnętrze podmioty w celu zapewnienia ich wysokiej jakości. Szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć w zakładce „Punkty edukacyjne”.

  • powoływanie koordynatorów stażu podyplomowego,

Okręgowa Rada Lekarska, na wniosek Komisji ds. Stażu Podyplomowego, powołuje lekarzy i lekarzy dentystów o odpowiednich kwalifikacjach na funkcję koordynatorów stażu podyplomowego. Komisja ta ponadto opiniuje i przedstawia do rekomendacji Okręgowej Radzie Lekarskiej podmioty uprawnione do prowadzenia stażu lekarza i stażu lekarza dentysty, wnioskuje do Prezydium ORL o skierowanie do odbycia stażu na obszarze działania Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie lekarzy i lekarzy dentystów, którzy uzyskali ograniczone prawo wykonywania zawodu i współpracuje, w imieniu Okręgowej Rady Lekarskiej, z Marszałkiem Województwa Mazowieckiego w zakresie organizacji, zapewnienia warunków odbywania stażu podyplomowego, organizowania szkoleń oraz nadzoru nad odbywaniem stażu w placówkach uprawnionych do prowadzenia stażu lekarza i stażu lekarza dentysty.

  • ustalanie programu i okresu przeszkolenia zawodowego dla lekarzy/lekarzy dentystów, którzy nie wykonywali tego zawodu przez okres dłuższy niż 5 lat, a złożyli oświadczenie, że chcą ponownie pracować jako lekarze/lekarze dentyści.

Lekarz ma obowiązek wykonywać swój zawód zgodnie z aktualną wiedzą medyczną. Jeśli nie praktykował jako lekarz przez więcej niż pięć lat, a zamierza wrócić do tego zawodu, Komisja Rejestracji i Prawa Wykonywania Zawodu, na jego wniosek, ustala indywidualny program przeszkolenia takiego lekarza/lekarza dentysty. Program taki musi być zatwierdzony przez Okręgową Radę Lekarską.

  • ustanawianie obowiązujących wszystkich lekarzy zasad etyki i deontologii zawodowej, ich propagowanie oraz dbałość o ich przestrzeganie.

Kodeks Etyki Lekarskiej został uchwalony przez najwyższą władzę samorządu – Krajowy Zjazd Lekarzy. Wszyscy lekarze i lekarze dentyści mają obowiązek przestrzegania jego postanowień. W izbie działa Komisja Etyki, która m.in. przygotowuje opinie dla organów Okręgowej Izby Lekarskiej w sprawach środowiska lekarskiego dotyczących etyki lekarskiej oraz przedstawia wnioski i projekty uchwał organów samorządu lekarskiego w sprawach dotyczących etyki lekarskiej.

  •  orzecznictwo

Samorząd ma prawo pozbawić lekarza/lekarza dentystę prawa wykonywania zawodu na czas określony lub nieokreślony z powodu choroby uniemożliwiającej właściwe sprawowanie opieki nad pacjentami. Oferuje też pomoc lekarzom zmagającym się z uzależnieniem – w takich sytuacjach lekarz/lekarz dentysta może zwrócić się o pomoc do pełnomocnika ds. zdrowia lekarzy.