Wyposażenie wybranych przychodni i szpitali w sprzęt do komunikacji m.in. z osobami niesłyszącymi, ułatwienia w poruszaniu – podjazdy i podnośniki, zmiany pozwalające na asystowanie pacjentowi przez personel – to niektóre „zdrowotne” założenia programu Dostępność plus.
Rządowy program Dostępność plus planowany jest na lata 2018-2025. Celem działań ma być zapewnienie niezależności życia i podniesienia jego jakości osobom o szczególnych potrzebach m.in. seniorom, osobom na wózkach inwalidzkich i poruszającym się o kulach czy laskach, niewidomym i słabowidzącym, głuchym i słabosłyszącym, z niepełnosprawnościami psychicznymi i intelektualnymi, kobietom w ciąży i osobom z małymi dziećmi. Planuje się, że na program Dostępność plus zostanie przeznaczone ponad 23 mld zł – z funduszy unijnych i krajowych oraz z tak zwanych funduszy norweskich i EOG.
Autorzy programu oceniają, że w opiece zdrowotnej, od lat utrzymuje się niski poziom dostępności placówek medycznych, zarówno jeśli chodzi o architekturę, jak i procedury medyczne. Nowe lub wyremontowane budynki szpitali i przychodni spełniają na ogół kryteria dostępności architektonicznej. W przypadku starszych budynków konieczne są dodatkowe usprawnienia, dzięki którym osoby o szczególnych potrzebach będą mogły bez trudności poruszać się po placówce świadczącej pomoc medyczną.
Zdaniem twórców programu, także personel nie jest wystarczająco przygotowany do przyjmowania pacjentów ze szczególnymi potrzebami. Często osoby z niepełnosprawnościami zgłaszające się na leczenie czy badanie muszą korzystać z pomocy osób asystujących np. znajomych i rodziny, co odbiera im możliwość samodzielnego korzystania z usług opieki zdrowotnej.
Autorzy programu przypominają, że artykuł 68 Konstytucji zapewnia szczególną ochronę zdrowia m.in. osobom w podeszłym wieku i osobom niepełnosprawnym. Tymczasem, jak wskazano, pacjenci z niepełnosprawnościami coraz częściej składają skargi na usługi w obszarze opieki zdrowotnej. Najczęściej dotyczą one: utrudnień w rejestracji, szczególnie obowiązku osobistego dostarczenia skierowania do placówki; świadczenia usług w obiektach niedostępnych architektonicznie; niedostosowania urządzeń diagnostycznych dla osób z niepełnosprawnościami; braku przygotowania placówek medycznych, głównie szpitali, na obecność osób z niepełnosprawnościami, w tym braku łóżek z regulacją wysokości, braku podnośników, zbyt wąskich drzwi do toalet a także trudności z obsługą osób niesłyszących oraz z dysfunkcją mowy.
W ramach programu zaplanowano poprawę dostępności architektonicznej, cyfrowej i organizacyjnej wybranych w konkursie podmiotów leczniczych. Przewidywane jest przeprowadzenie audytów dostępności w 100 placówkach pod kątem występowania barier, w tym szczególnie oceny możliwości i jakości obsługi osób z niepełnosprawnościami. Prace adaptacyjne związane z dostępnością będą dotyczyć na przykład zapewnienia podjazdów dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, dostosowania pomieszczeń sanitarnych i oznakowania przestrzeni.
Efektem realizacji programu ma być doposażenie placówek w sprzęt ułatwiający komunikację z osobami niesłyszącymi i z zaburzeniami mowy oraz zmiana procedur pozwalająca na asystowanie osobie z niepełnosprawnością przez personel placówki.
Bariery technologiczne mają być znoszone poprzez wyposażanie placówek zdrowotnych w komputery i inny sprzęt IT, w tym potrzebny do udzielania świadczeń w modelu telemedycznym. Działanie zakłada też opracowanie i upowszechnienie w różnych formatach materiałów informacyjnych, z których osoby z niepełnosprawnościami, także intelektualnymi, będą mogły dowiedzieć się o profilaktyce zdrowotnej.
W ramach programu planowane jest także opracowanie rekomendacji uzależniających kontraktowanie świadczeń opieki zdrowotnej przez NFZ od zapewnienia dostępności placówek i usług medycznych dla osób o szczególnych potrzebach. Spełnianie przez świadczeniodawców, określonych, wyższych wymogów w tym zakresie miałoby skutkować stworzeniem bardziej korzystanych warunków finansowych kontraktowania świadczeń.
Analizy pokazują, że najlepiej przystosowane do osób ze specjalnymi potrzebami są szpitale uzdrowiskowe – 93 proc. dysponuje windą, dostosowanymi pokojami i łazienkami; 85 proc. posiada pochylnię, podjazd czy platformę, a 58 proc. deklaruje obecność automatycznie otwieranych drzwi. W przypadku sanatoriów – 88 proc. posiada windy, przystosowane pokoje i łazienki, a 84 proc. – deklaruje obecność pochylni i platform. Usprawnienia dla osób niewidomych wykazało 9 proc. szpitali i 15 proc. sanatoriów. (PAP)
Tagi: Dostępność plus
