Szanowny Pan
Prof. dr hab. n. med. Łukasz Szumowski
Minister Zdrowia
w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 5 lipca 2018 roku o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1532; dalej jako „ustawa zmieniająca”) informuję, że do Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie wpływają liczne pytania dotyczące realizacji ww. przepisów oraz poważne wątpliwości dotyczące interpretacji zapisów ustawowych. Jako jeden z sygnatariuszy porozumienia z 8 lutego 2018 roku, którego ww. ustawa jest de facto pokłosiem czuję się w obowiązku wypełnienia zapisów porozumienia w jego duchu. Występując w imieniu środowiska lekarzy, obecne władze VIII kadencji Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie stawiają lekarza w centrum zainteresowania samorządu i obrały sobie za cel poprawę warunków pracy i płacy, jakości wykonywania zawodu oraz integrację środowiska.
Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowiska lekarskiego oczekującego pełnej realizacji porozumienia z 8 lutego 2018 roku traktuje każdą wątpliwość interpretacyjną do ustawy zmieniającej i każde pytanie o zakres obowiązywania ustawy niezwykle poważnie. Wobec powyższego zwracamy się z prośbą do Pana Ministra o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania i problemy zgłaszane przez lekarzy i lekarzy dentystów, członków naszej Izby. Zagadnienia te są zebranymi i pogrupowanymi wątpliwościami interpretacyjnymi.
Oczekujemy odpowiedzi na poniższe wątpliwości przed dniem 7 września 2018 roku, tak, aby lekarze, członkowie naszej izby, mogli otrzymać należne im wynagrodzenie gwarantowane ustawą wraz z wyrównaniem od 1 lipca 2018 roku, zgodnie z klauzulą czasową zawartą w ustawie. Obawiamy się, że niepewność po stronie lekarzy może prowadzić do ograniczenia udzielanych świadczeń, a tym samym przełożyć się na pogorszenie dostępności pacjentów do świadczeń opieki zdrowotnej.
Do pytań i wątpliwości zamieszczonych poniżej przyjęto następujące definicje:
Lekarz – lekarz specjalista, zatrudniony na podstawie stosunku pracy, u świadczeniodawcy który zawarł z NFZ kontrakt w zakresie świadczeń całodobowych lub całodziennych, który to lekarz uczestniczy w udzielaniu tych świadczeń i zgodnie z art. 4 ust. 3 pkt 2 ustawy zmieniającej zobowiązał się wobec pracodawcy do nieudzielania świadczeń u innego świadczeniodawcy;
Zakaz konkurencji – zobowiązanie do nieudzielania odpłatnie w innych podmiotach świadczeń opieki zdrowotnej, o którym mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2 ustawy zmieniającej;
Podmiot macierzysty – świadczeniodawca, wobec którego lekarz podpisał Zakaz konkurencji;
Podmiot dodatkowy – świadczeniodawca inny niż Podmiot macierzysty, u którego Lekarz ma dodatkowo odpłatnie udzielać świadczeń;
Zakresy zastrzeżone – jeden/wiele zakresów świadczeń, o których mowa w art. 15 ust. 2 pkt 3, 4, 6–12, 15 i 16 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej jako: „usoz”).
Pytania, zgłaszane przez członków naszej Izby, to między innymi:
- Czy lekarz/lekarz dentysta posiadający specjalizację, spełniający warunki otrzymania zwiększonego do 6750 zł miesięcznie wynagrodzenia zasadniczego, który w lipcu i sierpniu 2018 roku brał udział w wykonywaniu świadczeń całodobowych lub całodziennych (lub innych wykluczonych w ustawie) w innym niż podstawowe miejscu pracy, po złożeniu oświadczenia o nieudzielaniu świadczeń tożsamych w zakresie wykluczonym w ustawie do dnia 7 września 2018 roku otrzyma wyrównanie z tytułu zwiększonego wynagrodzenia zasadniczego od 1 lipca 2018 roku? Czy złożenie zobowiązania, o którym mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2 ustawy zmieniającej wywołuje skutki ex tunc w zakresie możliwości wyrównania wynagrodzenia, pomimo wykonywania przez lekarza świadczenia tożsamego w tym czasie?
Wg. naszej interpretacji przepisów prawa Ustawa precyzuje, iż lekarz/lekarz dentysta zobowiązuje się do nieudzielania odpłatnie świadczeń opieki zdrowotnej w warunkach całodobowych lub całodziennych u innego świadczeniodawcy realizującego umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia w zakresie określonym w art. 4 ust. 3 pkt 2 ww. ustawy, ze skutkiem od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu złożenia niniejszego oświadczenia. Wobec powyższego, lekarz, jeśli spełnia warunki otrzymania zwiększonego wynagrodzenia może złożyć oświadczenie do 7 września 2018 roku i otrzymać wyrównanie pensji od dnia 1 lipca. Czy Minister Zdrowia podziela tę interpretację?
- Czy, zgodnie z interpretacją Ministra Zdrowia opublikowaną na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia, pod adresem https://www.gov.pl/zdrowie/komunikat-ws-ustawy-o-zmianie-ustawy-o-swiadczeniach-opieki-zdrowotnej-finansowanych-ze-srodkow-publicznych-oraz-niektorych-innych-ustaw niewykonywanie tożsamych świadczeń przez lekarzy/lekarzy dentystów specjalistów, w zakresie objętym zakazem oznacza niebranie czynnego udziału w wykonywaniu świadczeń całodobowych lub całodziennych (lub innych objętych wykluczeniem) nawet jeżeli placówka, w której dany lekarz wykonuje inne, niż objęte zakazem świadczenia, posiada kontrakt na któryś z zakresu objęty wykluczeniem ( kontrakt na świadczenia całodobowe lub całodzienne)?
Przykład: lekarz może otrzymywać zwiększone wynagrodzenie do 6750 zł na podstawie zobowiązania, o którym mowa w art. 4 ust. 3 pkt. 2 ustawy zmieniającej pracując w placówce posiadającej kontrakt na usługi całodobowe lub całodzienne, ale wykonując świadczenia z zakresu AOS (np. lekarz specjalista endokrynologii otrzymujący zwiększone wynagrodzenie przyjmuje pacjentów w ramach poradni AOS w placówce mającej kontrakt na świadczenia całodobowe i całodzienne). Wg. wymienionej wyżej interpretacji Ministra Zdrowia i w duchu porozumienia z 8 lutego 2018 roku lekarz ten może otrzymywać zwiększone wynagrodzenie, gdyż nie bierze udziału w wykonywaniu świadczeń objętych zakazem. Czy Minister Zdrowia podziela tę interpretację?
- Jak należy rozumieć zapis ustawy zmieniającej ujęty w art. 4 ust. 3 pkt. 2 w zakresie złożonego oświadczenia o nieudzielaniu odpłatnie świadczeń opieki zdrowotnej, o którym mowa w art 15 ust. 2 pkt 11 usoz tj. opieki paliatywnej i hospicyjnej w świetle wyłączenia przewidzianego w art. 4 ust. 3 pkt 2 ustawy zmieniającej, a dotyczącej świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych w hospicjach? Czy udzielanie świadczeń opieki paliatywnej oraz hospicyjnej, o których mowa w art. 15 ust. 2 pkt 11 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jest w pełni możliwe, ograniczone w określonym zakresie, a jeżeli ograniczone, to w jakim zakresie?
- Czy za świadczeniodawcę, w rozumieniu ustawy zmieniającej, może być również uznana spółka, która nie ma podpisanego kontraktu z NFZ, ale jest podmiotem współpracującym ze świadczeniodawcą, który zawarł z NFZ umowę obejmującą udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w warunkach całodobowych jak i całodziennych? Np. czy pełnienie dyżurów medycznych poprzez prywatną spółkę lub prywatny podmiot w szpitalu posiadającym kontrakt z NFZ jest wykluczone zapisami ustawy zmieniającej?
- Czy w przypadku zakończenia szkolenia specjalizacyjnego, bez zdania państwowego egzaminu specjalizacyjnego (PES) „dodatek patriotyczny” podlega zwrotowi? Ponadto, co w przypadku, gdy lekarz po zakończeniu rezydentury nie będzie mógł „odpracować” dodatku z powodu np. przejścia na urlop macierzyński lub choroby? Czy świadczenia zdrowotne, społeczne wypłacane przez ZUS wydłużają okres spłacania dodatku?
- Czy podpisanie oświadczenia, o którym mowa w dodanym art. 2b do ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty (U. 2018 poz. 617,650, 697,1515) na podstawie ustawy zmieniającej wpływa na możliwość otrzymania przez lekarza rezydenta podwyżki podstawowego wynagrodzenia w okresie późniejszym?
- Jak wygląda waloryzacja składek ZUS w świetle zmian wprowadzonych ustawą zmieniającą?
- Czy istnieje możliwość „odpracowania” świadczenia określonego w art. 2b ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty (u. 2018 poz. 617,650, 697,1515), poprzez świadczenie przez lekarza usług w stacji krwiodawstwa?
- Czy przy składaniu wniosku, o którym mowa w art. 2b ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty (u. 2018 poz. 617,650, 697,1515), można wskazać dowolny termin, od którego lekarz chciałby pobierać świadczenie?
- Czy praca w systemie teleradiologii (praca w domu) może być uznana za świadczenie tożsame, objęte wykluczeniem do pobierania przez lekarza specjalistę zwiększonego do 6750 zł wynagrodzenia, jeżeli lekarz wykonuje tę pracę dla ośrodka mającego kontrakt na usługi całodobowe i całodzienne? W jakich przypadkach usługi z zakresu teleradiologii są zabronione i czy istnieją wyłączenia?
- Czy w okresie przebywania na urlopie wychowawczym (macierzyńskim) w okresie wejścia w życie ustawy i po nim, przysługuje wyrównanie, o którym mowa w art. 4 ust. 2 ustawy zmieniającej, czy świadczenie to przysługuje dopiero po powrocie z urlopu wychowawczego (macierzyńskiego)? Czy przebywanie na urlopie wychowawczym (macierzyńskim) ogranicza możliwości złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 2 ustawy zmieniającej? Czy w przypadku Lekarki, która złoży oświadczenie do dnia 7 września, należne jest wyrównanie świadczenia od 1 lipca, pomimo przebywania na urlopie macierzyńskim (wychowawczym) i co za tym idzie rewaloryzacji świadczenia pieniężnego wypłacanego w ramach urlopu macierzyńskiego (wychowawczego)? Wg. naszej interpretacji prawnej przebywanie na ww. urlopie nie ogranicza możliwości złożenia oświadczenia, a zwiększone na jego podstawie wynagrodzenie zasadnicze powinno być przyczynkiem do rewaloryzacji i powtórnego przeliczenia świadczenia. Czy Minister Zdrowia podziela tę interpretację?
- Czy o zwiększone wynagrodzenie zasadnicze może ubiegać się lekarz specjalista pracujący w przyszpitalnej poradni AOS? Wg. interpretacji Ministra Zdrowia lekarz ten może otrzymywać zwiększone do 6750 zł wynagrodzenie. Czy jest to wykładnia prawa?
- Co oznacza sformułowanie w interpretacji Ministra Zdrowia, iż „konsultacje w innym podmiocie są traktowane jak AOS (aczkolwiek będą ściśle kontrolowane)”? Czy istnieją przypadki, w których konsultacje świadczone w innym podmiocie objętym wykluczeniem, traktowane podobnie jak AOS będą wyłączane? Jeżeli tak, to jakie są to przypadki? Który punkt ustawy o tym mówi? Jakie warunki musi spełnić konsultowanie pacjentów w innym szpitalu, aby uznane było jako świadczenie AOS, a jakie okoliczności przesądzą, iż nie będzie tak traktowane?
- Czy lekarz pobierający wyższe wynagrodzenie na podstawie ww. ustawy zmieniającej może pracować w AOS innego szpitala wykonując te same usługi? Jeżeli nie, to czy może pracować w AOS innego szpitala wykonując inne usługi? Np. lekarz ginekolog otrzymujący zwiększone do 6750 zł wynagrodzenie chciałby podjąć pracę w poradni przyszpitalnej szpitala zakaźnego. Czy sytuacja taka jest objęta zakazem konkurencji?
- Czy lekarz rezydent zmieniający od września miejsce pracy powinien złożyć oświadczenie do poprzedniego pracodawcy (lipiec i sierpień) czy do nowego, lub do obu? Który pracodawca wypłaci zaległe świadczenia z wyrównaniem od lipca 2018 roku?
- Czy lekarz specjalista psychiatrii pracujący na podstawie stosunku pracy w szpitalu nie może pracować w Poradni Zdrowia Psychicznego (u innego świadczeniodawcy)? Jeżeli tak, czy nie jest to dyskryminacja tej grupy lekarzy specjalistów, w stosunku do lekarzy innych specjalności łączących pracę w szpitalu i AOS?
- Czy lekarz rezydent chorób wewnętrznych, który rozpoczął szkolenie specjalizacyjne w momencie, w którym ww. specjalizacja nie należała do priorytetowych dziedzin medycyny, a obecnie jest do nich zaliczana otrzyma „dodatek patriotyczny” jak dla specjalizacji priorytetowej? Czy na wysokość dodatku patriotycznego ma znaczenie, kiedy dana specjalizacja stała się priorytetową dziedziną medycyny?
- Czy figurowanie na liście współpracowników innego świadczeniodawcy realizującego umowy z NFZ przy jednoczesnym nieudzielaniu przez lekarza odpłatnie świadczeń zdrowotnych u tego świadczeniodawcy umożliwia złożenie oświadczenia uprawniającego do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 4 ust. 2 ustawy zmieniającej?
- Czy pracodawca ma możliwość ograniczenia w całości lub części uprawnienia do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 4 ust. 2 ustawy zmieniającej, jedynie wobec lekarzy dyżurujących?
- Czy dyżury świadczone w formie niestacjonarnej rozumiane są jako świadczenia tożsame, wyłączające możliwość uzyskania wynagrodzenia określonego w art. 4 ust. 2 ustawy zmieniającej?
- Czy zmiana odbywania specjalizacji z trybu rezydentury na tryb pozarezydencki powoduje zwrot świadczenia, o którym mowa w art. 2b ustawy z dnia 5 grudnia 1996 o zawodach lekarza i lekarza dentysty, czy tryb pozarezydencki wlicza się już do odpracowywania świadczenia?
- Czy świadczenie usług w centrum krwiodawstwa należy rozumieć sensu largo jako świadczenia tożsame, objęte wykluczeniem do otrzymywania zwiększonego wynagrodzenia, w przypadku, gdy praca w centrum krwiodawstwa jest pracą dodatkową, czy też nie?
- Poniżej zgrupowano najczęściej pojawiające się „przypadki” wątpliwości interpretacyjnych podawanych przez lekarzy i lekarzy dentystów, członków naszej Izby i przedstawiono je w formie tabeli. Dla niepowielania tożsamych pytań uprzejmie prosimy poprzez wypełnienie rubryki na końcu tabeli o określenie stanu faktycznego po wejściu w życie omawianej ustawy zmieniającej i przedstawieniu interpretacji Ministra Zdrowia.
| L.p. | Lekarz uczestniczy w udzielaniu świadczeń w warunkach całodobowych/ całodziennych w podmiocie macierzystym | Podmiot dodatkowy, w którym zatrudniony jest lekarz, posiada umowę z NFZ w jednym z zakresów o którym mowa w art. 15 ust. 2 pkt 3, 4, 6–12, 15 i 16 usoz | Lekarz w Podmiocie dodatkowym udziela świadczeń komercyjnie lub w ramach kontraktu z NFZ | Lekarz bierze udział w wykonywaniu świadczeń z zakresów, o których mowa w art. 15 ust. 2 pkt 3, 4, 6–12, 15 i 16 usoz | Przykład wykonywanej pracy w Podmiocie dodatkowym | Czy opisany przypadek stanowi naruszenie zakazu konkurencji? |
| TAK | NIE | Komercyjne | – | Prywatny gabinet bez kontraktu z NFZ | ||
| TAK | NIE | NFZ | – | Wykonywanie kontraktu POZ/AOS | ||
| TAK | NIE | Komercyjne | – | Odpłatne konsultacje pacjentów hospitalizowanych w ramach świadczeń całodobowych lub całodziennych | ||
| TAK | TAK | Komercyjne | TAK | Odpłatne konsultacje pacjentów hospitalizowanych w ramach świadczeń całodobowych lub całodziennych | ||
| TAK | TAK | NFZ | NIE | Wykonywanie kontraktu POZ/AOS | ||
| TAK | TAK | NFZ | TAK | Wykonywanie kontraktu POZ/AOS | ||
| TAK | NIE | Komercyjne | – | Komercyjne leczenie w szpitalu bez kontraktu z NFZ | ||
| TAK | TAK | Komercyjne | TAK | Komercyjne leczenie w szpitalu z kontraktem z NFZ |
Wiceprezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie
dr n. med. Jarosław Biliński
Dokumenty do pobrania
Tagi: list do MZ, ustawa z dn. 5 lipca 2018 r., Łukasz Szumowski
