27 lutego 2015

Holistyczne spojrzenie

38. sesję Szkoły Pneumonologii Warszawsko-Otwockiego Oddziału PTChP poświęcono zmianom płucnym w przebiegu chorób innych narządów. Współorganizatorem konferencji był Wojskowy Instytut Medyczny.
Pierwsza sesja poświęcona została kardio-pneumonologii. Przedstawiłem na niej problem duszności w praktyce pneumonologicznej. Wiele milionów osób cierpiących na choroby płuc skarży się na duszność. Jeśli zgłasza się pacjent z tym objawem, lekarz musi stwierdzić, czy przyczynę stanowi choroba płuc, serca, czy układu nerwowego.
Gościem honorowym sesji był prof. Grzegorz Gielerak.
W laudacji podkreślono wieloletnią owocną współpracę PTChP z WIM. Profesor omówił aktualne zasady diagnostyki i leczenia niewydolności serca, której głównym objawem jest duszność. To jeden z ważniejszych i stale rosnących problemów zdrowotnych, gdyż mimo postępów medycyny połowa chorych, którzy trafiają do szpitala z tego powodu, umiera w ciągu pięciu lat.
Dr Katarzyna Hałas z WIM przedstawiła zaburzenia w układzie krążenia w przebiegu obturacyjnego bezdechu podczas snu, takie jak: nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca, choroba wieńcowa i nagły zgon sercowy.
W kolejnym wykładzie dr Małgorzata Dybowska z IGiChP odpowiedziała na bardzo ważne pytanie: czy powszechnie stosowane w kardiologii beta-blokery mogą być szkodliwe dla chorych na obturacyjne choroby płuc? Nie posiadamy jeszcze wyników badań z randomizacją, z udziałem dużych populacji, ale dotychczasowe obserwacje nie potwierdziły niekorzystnego wpływu tych leków na przebieg astmy, POChP lub obturacyjnego bezdechu podczas snu.
Drugą sesję poświęcono zagadnieniom nefro-gastro-pneumonologicznym. Rozpoczął ją wykład prof. Stanisława Niemczyka, kierownika Kliniki Nefrologii WIM, na temat zespołów nerkowo-płucnych w przebiegu zapaleń naczyń. Są to choroby układowe, w których często dochodzi do nieodwracalnego uszkodzenia nerek, wymagającego hemodializy.
Dr Aleksandra Rymarz z WIM przedstawiała zespół Goodpasture’a. To choroba autoimmunologiczna, w której dochodzi do powstania przeciwciał przeciw błonom podstawnym pęcherzyków płucnych i kłębków nerkowych, co powoduje krwiomocz i krwawienie do pęcherzyków płucnych.
Prof. Rafał Krenke z Kliniki Pneumonologii WUM omówił zespół wątrobowo-płucny powstający głównie w przebiegu marskości wątroby. Jest on powodowany hipoksemią wynikającą z zaburzeń dyfuzji tlenu na skutek poszerzenia naczyń krwionośnych w łożysku płucnym, pod wpływem nadmiaru tlenku azotu, i powstania przecieku naczyniowego powodującego przepływ krwi z pominięciem pęcherzyków płucnych.
Na zakończenie dr Dariusz Gawryluk z IGiChP przedstawił bardzo intrygujące zagadnienie częstego występowania zaburzeń układu oddechowego w przebiegu przewlekłych chorób zapalnych jelit.
Kolejna sesja poświęcona była zmianom płucnym w chorobach reumatologicznych. Płucne manifestacje twardziny i układowego tocznia trzewnego omówiła dr Elżbieta Radzikowska z IGiChP.
Dr Joanna Kur-Zalewska z Kliniki Reumatologii WIM przedstawiła różnorodne zaburzenia w układzie oddechowym, takie jak: zmiany węzłowe, oskrzelowe, śródmiąższowe, opłucnowe i naczyniowe u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów.
Dr Małgorzata Sobiecka z IGiChP zwróciła uwagę na coraz częściej obserwowane zmiany płucne po zastosowaniu pewnych leków. Bardzo trudno odróżnić działania niepożądane, wymagające odstawienia niektórych leków, od nieskuteczności leczenia choroby zasadniczej, powodującej konieczność jego intensyfikacji.
Na zakończenie dr Justyna Swarowska-Knap z WIM omówiła objawy, diagnostykę, leczenie i rokowanie w przypadku trzech najważniejszych zapaleń naczyń: mikroskopowego zapalenia naczyń, ANCA-dodatniego zapalenia naczyń i zespołu Churg-Strauss.
Ostatnią sesję rozpoczęła prof. Maria Korzeniewska-Koseła z IGiChP wykładem na temat gruźlicy pozapłucnej.
W Polsce stanowi ona zaledwie 5,6 proc. wszystkich zachorowań na gruźlicę, ale w niektórych krajach zachodnich – ponad połowę, a średnia europejska wynosi 23 proc.
Powikłania płucne w przebiegu chorób układu krwiotwórczego i chłonnego przedstawił dr Waldemar Sawicki z Kliniki Hematologii WIM. Szczególną rolę odgrywają infekcje, zwłaszcza oportunistyczne. Największe trudności powodują zakażenia grzybicze.
Dr Krzysztof Gawroński z Kliniki Hematologii WIM omówił najważniejsze zmiany płucne w przebiegu chorób układu chłonnego i krwiotwórczego.
Na koniec dr Anna Kempisty z IGiChP przedstawiła niebezpieczne dla życia lokalizacje sarkoidozy w sercu i układzie nerwowym.
Konferencja miała charakter interdyscyplinarny, a słuchacze chwalili holistyczne spojrzenie wykładowców na medycynę.

Tadeusz M. Zielonka,
przewodniczący Warszawsko-Otwockiego Oddziału PTChP,
Warszawski Uniwersytet Medyczny

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza