14 stycznia 2009

Nowe przepisy prawne

I. 1 września 2008 r. weszło w życie zarządzenie ministra zdrowia z dnia 5 sierpnia 2008 r. w sprawie powołania zespołu ds. aktualizacji Strategii Rozwoju Ochrony Zdrowia w Polsce na lata 2007-2013, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 9, poz. 54.

II. 1 września 2008 r. weszło w życie zarządzenie ministra zdrowia z dnia 25 sierpnia 2008 r. w sprawie powołania zespołu ds. opracowania założeń reformy kształcenia przeddyplomowego i podyplomowego lekarzy i lekarzy dentystów, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia
nr 9, poz. 59.

Do zadań zespołu należy opracowanie i przedstawienie ministrowi zdrowia założeń reformy kształcenia przeddyplomowego
i podyplomowego lekarzy i lekarzy dentystów, a w szczególności:
– opracowanie szczegółowej koncepcji reformy kształcenia przeddyplomowego i podyplomowego lekarzy i lekarzy dentystów,
– wypracowanie projektu nowych standardów kształcenia i programów kształcenia dla kierunku lekarskiego i lekarsko-dentystycznego z uwzględnieniem możliwości likwidacji stażu podyplomowego.
Zespół przedstawi ministrowi zdrowia założenia reformy w terminie do 30 czerwca 2009 r.

III. 15 września 2008 r. weszło w życie zarządzenie ministra zdrowia z dnia 4 września 2008 r. w sprawie powołania zespołu ds. koordynacji przygotowań do turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA 2012, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 10, poz. 69.

IV. 16 września 2008 r. z mocą obowiązującą od 2 stycznia 2008 r. weszło w życie rozporządzenie ministra obrony narodowej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie trybu uzyskiwania tytułu specjalisty przez lekarza i lekarza dentystę będącego żołnierzem w czynnej służbie wojskowej, lekarza i lekarza dentystę pełniącego służbę lub zatrudnionego w zakładzie opieki zdrowotnej, w stosunku do którego minister obrony narodowej pełni funkcję organu założycielskiego, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 167, poz. 1036.

Lekarz może odbyć specjalizację lub staż kierunkowy w zakładzie opieki zdrowotnej Ministerstwa Obrony Narodowej, wpisanym na listę przez ministra zdrowia.
Lekarz, za zgodą szefa jednostki organizacyjnej realizującej zadania z zakresu spraw zakładów opieki zdrowotnej obsługującej ministra obrony narodowej, może odbyć specjalizację lub staż kierunkowy we wpisanej na wym. listę jednostce organizacyjnej innej niż zakład opieki zdrowotnej Ministerstwa Obrony Narodowej.
Okres odbywania specjalizacji może być przedłużony nie więcej niż o połowę okresu jej trwania.
Okres odbywania specjalizacji może być przedłużony w ramach udzielonego lekarzowi przez pracodawcę urlopu wychowawczego.
Lekarz może rozpocząć specjalizację w wybranej specjalności, jeżeli został zakwalifikowany do jej odbywania w wyniku postępowania kwalifikacyjnego.
W celu przystąpienia do postępowania kwalifikacyjnego lekarz składa wniosek o rozpoczęcie specjalizacji do szefa jednostki organizacyjnej właściwej do spraw zdrowia w terminie: do 31 marca lub do 31 października każdego roku.
Lekarz będący żołnierzem w czynnej służbie wojskowej składa wniosek do szefa jednostki organizacyjnej właściwej do spraw zdrowia drogą służbową.
Lekarz zatrudniony w jednostce wojskowej lub zakładzie opieki zdrowotnej Ministerstwa Obrony Narodowej składa wniosek do szefa jednostki organizacyjnej właściwej do spraw zdrowia, po uzyskaniu zgody pracodawcy na odbywanie specjalizacji.
We wniosku o rozpoczęcie specjalizacji lekarz może zaproponować zakład opieki zdrowotnej Ministerstwa Obrony Narodowej, w którym odbywałby specjalizację.
Postępowanie kwalifikacyjne przeprowadza komisja kwalifikacyjna powołana przez szefa jednostki organizacyjnej właściwej do spraw zdrowia dwa razy w roku w następujących terminach: od 1 grudnia do 31 stycznia oraz od 1 maja do 30 czerwca.
Postępowanie kwalifikacyjne obejmuje ocenę formalną wniosku o rozpoczęcie specjalizacji oraz postępowanie konkursowe.
Postępowanie konkursowe obejmuje i uwzględnia:

– w przypadku lekarza, który występuje o rozpoczęcie specjalizacji w podstawowej dziedzinie medycyny:

a) jeżeli nie ma odpowiedniej specjalizacji I lub II stopnia bądź tytułu specjalisty – rozmowę kwalifikacyjną oraz wynik Lekarskiego Egzaminu Państwowego lub Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Państwowego,

b) jeżeli ma odpowiednią specjalizację I lub II stopnia bądź tytuł specjalisty – rozmowę kwalifikacyjną oraz wynik egzaminu w zakresie odpowiedniej specjalizacji I, II stopnia lub Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego,

– w przypadku lekarza, który występuje o rozpoczęcie specjalizacji w szczegółowej dziedzinie medycyny – rozmowę kwalifikacyjną oraz wynik egzaminu w zakresie odpowiedniej specjalizacji.
Do odbywania specjalizacji zostają zakwalifikowani lekarze, których liczba odpowiada liczbie wolnych miejsc szkoleniowych w danej dziedzinie medycyny przydatnej w wojskowości, w kolejności od najwyższego wyniku uzyskanego w postępowaniu kwalifikacyjnym, z wyjątkiem lekarzy, których komisja nie zakwalifikowała do jej odbywania.
Wynik postępowania kwalifikacyjnego stanowi procent maksymalnej liczby punktów uzyskanych z rozmowy kwalifikacyjnej i Lekarskiego Egzaminu Państwowego lub Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Państwowego albo egzaminu w zakresie odpowiedniej specjalizacji – w postępowaniu kwalifikacyjnym dotyczącym specjalizacji podstawowej lub szczegółowej w dziedzinie medycyny.
Maksymalna liczba punktów wynosi:
– rozmowy kwalifikacyjnej – 15 punktów,
– z egzaminu w zakresie specjalizacji – 200 punktów.

Od decyzji komisji lekarz może odwołać się do ministra obrony narodowej w terminie 14 dni od dnia zakończenia postępowania kwalifikacyjnego.
Decyzja ministra obrony narodowej dotycząca odwołania jest ostateczna.
Po zakończeniu postępowania kwalifikacyjnego szef jednostki organizacyjnej wskazuje termin rozpoczęcia i kieruje lekarza zakwalifikowanego do odbywania specjalizacji, biorąc pod uwagę:
– propozycję wyrażoną przez lekarza we wniosku o rozpoczęcie specjalizacji, w ramach posiadanych przez nią wolnych miejsc szkoleniowych w danej dziedzinie medycyny,
– wynik postępowania kwalifikacyjnego,
– miejsce zatrudnienia i pełnienia służby,
– wstępną akceptację kierownika jednostki organizacyjnej prowadzącej specjalizację.
Szef jednostki organizacyjnej właściwej do spraw zdrowia powiadamia Wojskową Izbę Lekarską lub właściwą okręgową izbę lekarską, której lekarz jest członkiem, o rozpoczęciu przez niego specjalizacji oraz przekazuje do Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, po przeprowadzonych postępowaniach kwalifikacyjnych, aktualne informacje o lekarzach odbywających specjalizację.
Lekarz przed przystąpieniem do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego składa do szefa jednostki organizacyjnej właściwej do spraw zdrowia następujące dokumenty:
– wniosek,
– kartę szkolenia specjalizacyjnego,
– indeks wykonanych zabiegów i procedur medycznych.

Wymienione dokumenty, wraz ze szczegółowym planem albo indywidualnym harmonogramem odbywania specjalizacji, lekarz może złożyć w jednym z dwóch terminów: do 31 lipca lub do 31 grudnia każdego roku kalendarzowego – jednak w terminie nie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia zaliczenia szkolenia specjalizacyjnego przez kierownika specjalizacji.
W przypadku PES w dziedzinie urologii lekarz może złożyć dokumenty na trzy miesiące przed terminem egzaminu ustalonym
w danej sesji przez konsultanta krajowego w dziedzinie urologii.
Lekarzowi, który uzyskał tytuł specjalisty w określonej dziedzinie medycyny po odbyciu szkolenia i złożeniu PES z wynikiem pozytywnym, Centrum Egzaminów Medycznych wydaje dyplom i przekazuje jego kopię szefowi jednostki organizacyjnej właściwej do spraw zdrowia.

V. 22 września 2008 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 19 września 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 170, poz. 1050.

W celu przystąpienia do postępowania kwalifikacyjnego lekarz składa wniosek o rozpoczęcie specjalizacji w danej dziedzinie medycyny do Wojewódzkiego Centrum Zdrowia Publicznego, na którego obszarze zamierza odbywać specjalizację, w terminach: do 28 lutego lub do 30 września każdego roku.
Postępowanie kwalifikacyjne przeprowadza WCZP dwa razy w roku w terminach: od 1 marca do 31 marca oraz od 1 października do 31 października.
Postępowanie kwalifikacyjne obejmuje ocenę formalną wniosku o rozpoczęcie specjalizacji oraz postępowanie konkursowe.
Postępowanie konkursowe obejmuje i uwzględnia:

– w przypadku lekarza, który występuje o rozpoczęcie specjalizacji:

a) jeżeli nie ma żadnej lub odpowiedniej specjalizacji I lub II stopnia bądź tytułu specjalisty – wynik Lekarskiego Egzaminu Państwowego, albo, w przypadku lekarza dentysty, Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Państwowego,

b) jeżeli ma odpowiednią specjalizację I lub II stopnia bądź tytuł specjalisty – wynik egzaminu w zakresie odpowiedniej specjalizacji I lub II stopnia albo Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego albo wynik LEP/L-DEP, na podstawie którego lekarz może uzyskać najkorzystniejszą liczbę punktów w tym postępowaniu,
– średnią ocen uzyskaną w okresie studiów liczoną do dwóch znaków po przecinku – w przypadku uzyskania przez dwóch lub więcej kandydatów ubiegających się o miejsce szkoleniowe
w tej samej dziedzinie i w tym samym WCZP identycznej liczby punktów za LEP/L-DEP albo liczby punktów za egzamin w zakresie odpowiedniej specjalizacji I lub II stopnia albo PES,
– rozmowę kwalifikacyjną – w przypadku uzyskania takiej samej liczby punktów również za średnią ocen z okresu studiów.

Od wyniku postępowania kwalifikacyjnego lekarz może się odwołać do właściwego wojewody w terminie 14 dni od dnia zakończenia postępowania kwalifikacyjnego.
WCZP kieruje lekarza do odbycia specjalizacji, po przedstawieniu przez niego „Prawa wykonywania zawodu”, w terminie nie dłuższym niż do 15 listopada lub do 15 kwietnia.

VI. 22 września 2008 r. został opublikowany wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 września 2008 r., sygn. akt U5/08.

Wyrok TK dotyczył zgodności z Konstytucją oraz art. 34 ustawy
z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. nr 145 z 2005 r., poz. 1221 ze zm.) przepisu § 13 ust. 1 rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 23 marca 1999 r.
w sprawie badań lekarskich i psychologicznych osób ubiegających się o wydanie licencji oraz posiadających licencję pracownika ochrony fizycznej (Dz. U. nr 30, poz. 299 ze zm.) stanowiącego, że opłatę za badania lekarskie i psychologiczne ponosi osoba badana, a w przypadku przeprowadzenia badania w okresach krótszych niż 3 lata na wniosek pracodawcy w razie uzasadnionego podejrzenia utraty zdolności fizycznej i psychicznej do wykonywania zadań – opłatę ponosi pracodawca.

VII. 25 września 2008 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 25 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazywania informacji o programach zdrowotnych oraz wzoru dokumentu zawierającego te informacje, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 163, poz. 1024.
Gmina przekazuje powiatowi informacje o zrealizowanych w ubiegłym roku programach zdrowotnych oraz o programach zdrowotnych planowanych na rok bieżący w terminie do 31 stycznia każdego roku.
Powiat przekazuje marszałkowi województwa informacje o zrealizowanych w ubiegłym roku programach zdrowotnych oraz
o programach zdrowotnych planowanych na rok bieżący, w tym również informacje o programach zdrowotnych otrzymane od gmin, w formie zbiorczej, w terminie do 5 lutego każdego roku.
Samorząd województwa przekazuje wojewodzie informacje o zrealizowanych w ubiegłym roku programach zdrowotnych oraz
o programach zdrowotnych planowanych na rok bieżący, w tym również informacje o programach zdrowotnych otrzymane od gmin i powiatów, w formie zbiorczej, w terminie do 12 lutego każdego roku.

VIII. 1 października 2008 r. weszło w życie zarządzenie ministra zdrowia z dnia 26 września 2008 r. w sprawie powołania zespołu ds. analizy skutków prawnych, społecznych, gospodarczych i finansowych projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie stosowania praw pacjenta
w transgranicznej opiece zdrowotnej, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 11, poz. 75.

Do zadań zespołu należy analiza skutków prawnych, społecznych, gospodarczych i finansowych projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie stosowania praw pacjenta w transgranicznej opiece zdrowotnej, prowadzona na podstawie prac Grupy Roboczej Rady Unii Europejskiej ds. Zdrowia Publicznego, nad projektem wym. dyrektywy.

IX. 1 października 2008 r. wszedł w życie komunikat głównego inspektora sanitarnego z dnia 25 września 2008 r. zmieniający komunikat w sprawie zasad przeprowadzania szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym w 2008 r., opublikowany w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 11, poz. 76.

X. 3 października 2008 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 29 sierpnia 2008 r. w sprawie odznak „Dawca Przeszczepu” i „Zasłużony Dawca Przeszczepu”, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 168, poz. 1043.

Zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. nr 169, poz. 1411), dawcy szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek przysługuje tytuł: Dawca Przeszczepu.
Odznakę i legitymację potwierdzającą posiadanie tytułu Dawca Przeszczepu wydaje zakład opieki zdrowotnej, który pobrał szpik lub inne regenerujące się komórki lub tkanki.
Dawcy Przeszczepu, który oddał szpik lub inne regenerujące się komórki i tkanki więcej niż raz oraz dawcy narządu, przysługuje tytuł: Zasłużony Dawca Przeszczepu.
Odznakę i legitymację, potwierdzającą posiadanie tytułu Zasłużonego Dawcy Przeszczepu, wydaje minister zdrowia na wniosek Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji „Pol-transplant”.
Wydatki związane z wydaniem legitymacji i odznak, o których mowa wyżej, są pokrywane z budżetu państwa, z części której dysponentem jest minister zdrowia.

Rozporządzenie określa:

– wzory legitymacji i odznak „Dawca Przeszczepu” i „Zasłużony Dawca Przeszczepu”,
– sposób i tryb nadawania odznak,
– sposób dokumentowania ilości pobrań dla celów ich nadania.

Kierownik zakładu opieki zdrowotnej, w którym dokonano pobrania szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek, zawiadamia listem poleconym dawcę szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek o terminie i miejscu wręczenia odznaki „Dawca Przeszczepu” wraz z legitymacją.
Zawiadomienie wysyła się nie później niż na 30 dni przed terminem wręczenia.
Kierownik zakładu opieki zdrowotnej lub osoba przez niego upoważniona dokonuje wręczenia odznaki „Dawca Przeszczepu” wraz z legitymacją.
Do wniosku Centrum „Poltransplant” o nadanie odznaki „Zasłużony Dawca Przeszczepu” dołącza się dokument wystawiony na podstawie dokumentacji medycznej osoby, której dotyczy wniosek, przez kierownika zakładu opieki zdrowotnej, w którym dokonano pobrania szpiku lub innych regenerujących się komórek
i tkanek albo narządu, określający datę i miejsce pobrania.
Minister zdrowia zawiadamia listem poleconym osobę, której dotyczy wniosek, o terminie i miejscu uroczystego wręczenia odznaki „Zasłużony Dawca Przeszczepu” wraz z legitymacją.
Zawiadomienie wysyła się nie później niż na 30 dni przed terminem wręczenia.
Minister zdrowia lub osoba przez niego upoważniona dokonuje uroczystego wręczenia odznaki „Zasłużony Dawca Przeszczepu” wraz z legitymacją.

XI. 1 stycznia 2009 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 16 września 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie trybu doprowadzania, przyjmowania i zwalniania osób w stanie nietrzeźwości oraz organizacji izb wytrzeźwień i placówek utworzonych lub wskazanych przez jednostkę samorządu terytorialnego, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 178, poz. 1102.

Izba posiada ambulatorium składające się z gabinetu lekarskiego oraz pokoju zabiegowego, zaopatrzone w produkty lecznicze, sprzęt medyczny i aparaturę diagnostyczną, w tym atestowane urządzenie służące do pomiaru zawartości alkoholu w organizmie z możliwością wydruku wyniku pomiaru.
Wykaz produktów leczniczych oraz listę sprzętu medycznego
i aparatury diagnostycznej, w które wyposaża się ambulatorium, określa załącznik do rozporządzenia.

XII. 1 stycznia 2009 r. weszła w życie ustawa z dnia 23 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 180, poz. 1108.

Ochrona zdrowia psychicznego obejmuje realizację zadań dotyczących w szczególności:
– promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym,
– zapewnienia osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym,
– kształtowania wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych, a zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałania ich dyskryminacji.
Wymienione zadania są realizowane przez działania określone
w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego.
Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego określa
w szczególności:
– okres jego obowiązywania,
– diagnozę sytuacji i zagrożeń dla zdrowia psychicznego, w tym zróżnicowań regionalnych,
– cele główne i szczegółowe,
– podmioty biorące udział w jego realizacji,
– sposób realizacji zadań,
– niezbędne działania legislacyjne, w szczególności mające na celu zapewnienie przestrzegania praw osób z zaburzeniami psychicznymi.

Prowadzenie działań określonych w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego należy do:
1) zadań własnych samorządów województw, powiatów i gmin,
2) zadań Narodowego Funduszu Zdrowia oraz ministrów właściwych ze względu na charakter działań określonych w programie.
Wskazane w pkt 1 działania polegają w szczególności na:
– promowaniu zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym,
– zapewnieniu osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej, zintegrowanej i dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy niezbędnych do życia w środowisku społecznym, rodzinnym i zawodowym.

mec. Beata KOZYRA-ŁUKASIAK
Autorka jest radcą prawnym Dolnośląskiej Izby Lekarskiej

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza