8 czerwca 2009

Centrum Obrazowania Biomedycznego w Kajetanach

W marcu br. odbyło się uroczyste otwarcie Naukowego Centrum Obrazowania Biomedycznego – pierwszego w Polsce ośrodka, w którym będą prowadzone badania naukowe i kliniczne z zastosowaniem nowoczesnych metod obrazowych, takich jak funkcjonalny rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa. Placówka powstała przy Międzynarodowym Centrum Słuchu i Mowy Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach.

Symbolicznego otwarcia Centrum dokonał dyrektor Instytutu, prof. Henryk Skarżyński, w towarzystwie wicepremiera Waldemara Pawlaka, podsekretarza stanu w MZ Adama Fronczaka, doradcy prezydenta RP Anny Gręziak, prof. Władysława Torbicza – przewodniczącego Rady Programowej NCOB, prof. Jana Marii Wójcickiego – przewodniczącego Zarządu Sieci Naukowej Inżynierii Biomedycznej BIOMEN, oraz prof. Jana Schmidta – dziekana Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej. W trakcie uroczystości dokonano odsłonięcia tabliczek „Przyjaciół po Wsze Czasy”.
Centrum zostało wyposażone w ważący kilkanaście ton skaner rezonansu magnetycznego 3T – ogromny magnes wytwarzający pole o natężeniu 3 tesli, czyli 100 tys. razy większe niż pole magnetyczne Ziemi. Pozwala on nie tylko na badanie morfologii mózgu, ale też – dzięki odpowiedniemu oprogramowaniu – umożliwia badanie jego czynności oraz analizę przebiegu połączeń nerwowych. Prof. Henryk Skarżyński podkreśla, że nowoczesne techniki obrazowania pozwolą lepiej poznać mechanizmy rozwoju wielu schorzeń oraz opracować nowe, bezpieczniejsze metody leczenia. Np. podczas operacji neurochirurgicznych, przy usuwaniu guza mózgu bardzo ważne jest, by operator nie uszkodził ośrodka nerwowego odpowiedzialnego za mowę, słuch, ruch, czucie. Temu mają służyć badania czynnościowe mózgu wykonywane w Centrum.

Jak wyjaśnia Piotr Bogorodzki z Instytutu Radioelektroniki Politechniki Warszawskiej, technika fMRI pozwala obserwować czynności zachodzące w mózgu w sposób pośredni – w miejscu, w którym neurony nasilają pracę, wzrasta ukrwienie tkanki nerwowej i zużycie tlenu, co jest rejestrowane przez skaner. Badanie fMRI różni się od standardowego rezonansu tym, że pozwala uzyskać nie kilka obrazów dobrej jakości, ale rodzaj „filmu” o tym, co się dzieje w mózgu. Dzięki tej metodzie można lepiej zrozumieć, jakie funkcje pełnią poszczególne obszary mózgu – kora słuchowa, czuciowa, wzrokowa, ruchowa. Do badań tego typu wykorzystuje się szereg urządzeń stymulujących pacjenta w czasie testu. Np. do stymulacji słuchowej służą specjalne słuchawki piezoelektryczne (bo zwykłe nie działają); można stymulować czuciowo, motorycznie albo podawać różne zapachy przez rurkę czy pobudzać zmysł smaku.
Zdaniem Pawła Solocha
z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, za pomocą fMRI można oceniać skuteczność działania leków w różnych chorobach, takich jak np. nadpobudliwość psychoruchowa (ADHD). Ta nieinwazyjna metoda pozwoli wyznaczyć w mózgu wszystkie miejsca odpowiedzialne za procesy myślowe; pomóc w badaniach odporności na stres wśród żołnierzy czy pilotów; w rehabilitacji neurologicznej; w neuromarketingu; w badaniach zaburzeń mowy, pisania, widzenia, pamięci; badaniach procesów poznawczych i reakcji emocjonalnych; skutków uszkodzeń mózgu; wykrywaniu kłamstw. Można ją wykorzystać m.in. do sterowania urządzeniami elektronicznymi za pomocą naszych myśli; do badań nad osobami łamiącymi prawo, psychopatami.
– Dane ze świata pokazują, że najnowocześniejsze technologie w medycynie mają rentowność i opłacalność porównywalną do usług telekomunikacyjnych, które dzisiaj decydują o jakości naszego życia – podkreśla prof. Skarżyński.
Z okazji otwarcia Centrum zorganizowano międzynarodową konferencję naukową, na której wykładowcami byli wybitni specjaliści ze Stanów Zjednoczonych, reprezentujący m.in. Uniwersytet Harvarda w Bostonie, Uniwersytet Kalifornijski w Irvine, Uniwersytet Utah w Salt Lake City, Uniwersytet Brigham Young w Provo, Uniwersytet w Pensylwanii, Uniwersytet w Pittsburgu, a także przedstawiciele czołowych ośrodków europejskich – m.in. Instytutu Psychiatrii King’s College w Londynie oraz instytutów naukowych w Belgii i Norwegii. Wśród uczestników i wykładowców znaleźli się także polscy naukowcy – z Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych oraz Wydziału Mechatroniki Politechniki Warszawskiej, Instytutu Biologii Doświadczalnej PAN oraz Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN.

Renata
KORNELUK

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza