5 maja 2011

Epitafium

Zbigniew Przetakiewicz
(1924-2010)

Profesor Zbigniew Przetakiewicz, emerytowany profesor Akademii Medycznej w Warszawie, urodził się 17 wrześ-nia 1924 r. w Jabłonowie w powiecie mławskim w rodzinie nauczycielskiej.
31 sierpnia 1939 r., na własną prośbę i za zgodą rodziców, został wcielony do Wojska Polskiego jako goniec II kompanii karabinów maszynowych II batalionu 80. pułku piechoty. Dzień później dla młodego żołnierza rozpoczęła się krótka karta II wojny światowej, zakończona w dniu kapitulacji stolicy. Zbigniew Przetakiewicz trafił do niemieckiego obozu jenieckiego, a od grudnia 1939 r. do sowieckiego, by w 1941 r., w wyniku wojny niemiecko-sowieckiej, znaleźć się ponownie pod okupacją niemiecką. W tym samym roku uciekł z transportu na roboty do Niemiec. Dalszą część wojny spędził pracując jako pomoc ogrodnika w majątku Uniszki-Żulinek.
W 1947 r. zdał egzamin na Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego. Po jego ukończeniu w 1952 r. rozpoczął pracę w I Klinice Chirurgii, kierowanej przez profesora Tadeusza Butkiewicza, a potem przez profesora Jana Nielubowicza. W klinice tej uzyskał specjalizację z chirurgii ogólnej oraz doktorat i habilitację.
W 1981 r. doc. Zbigniew Przetakiewicz został oddelegowany do pełnienia funkcji ordynatora na Oddziale Chirurgii w Szpitalu Czerniakowskim. W związku z decyzją o powołaniu III Kliniki Chirurgii II Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Warszawie, na bazie Szpitala Czerniakowskiego, ówczesny rektor, profesor Jan Nielubowicz, powołał pracującego tam docenta Przetakiewicza na kierownika tej kliniki. Profesor Przetakiewicz prowadził ją do 1988 r., zmieniając w istotny sposób zakres operacji wykonywanych na tym oddziale, kształcąc lekarzy tam pracujących i nowych, podejmujących dopiero pracę (wielu uzyskało specjalizację z chirurgii ogólnej, a kilku doktoryzowało się pod Jego kierunkiem).
Wysoka kultura osobista Profesora oraz umiejętność utrzymywania przyjacielskich stosunków z całym biały personelem powodowała, że był powszechnie lubianym i szanowanym chirurgiem. Był zapalonym wędkarzem, często wielu młodszych kolegów zabierał „na ryby” na Mazury. O tych wyprawach krąży wiele anegdot.
Z powodu choroby profesor Przetakiewicz odszedł na wcześniejszą emeryturę, ale pozostał związany z kliniką, przez kolejnie lata pracując w wymiarze 1/2 etatu jako konsultant. W tym czasie konsultował również w Przychodni Ordynatorsko-Profesorkiej na ul. Waliców. Do ostatnich chwil był w stałym kontakcie ze stworzoną przez siebie kliniką, biorąc aktywny udział we wszystkich uroczystościach i obchodach klinicznych. Profesor Zbigniew Przetakiewicz zmarł 2 listopada 2010 r., pozostawiając w smutku i żałobie żonę, troje dzieci i pięcioro wnuków. Pozostawił także swoją klinikę, środowisko lekarskie i rzesze wdzięcznych, wyleczonych chorych, którzy do dnia dzisiejszego pytają o Niego, wspominają Go z szacunkiem i uznaniem.

Jerzy Polański

Z głębokim żalem pożegnaliśmy naszego Kolegę prof. dr. hab. med. Zbigniewa Przetakiewicza – wspaniałego człowieka. Był wielkim lekarzem, oddanym swoim pacjentom, życzliwym, sumiennym, uczciwym.
Znaliśmy się ze studiów, uczestniczył zawsze w naszych spotkaniach. Pierwsze, w Brystolu, w 1963 r., a później – co 5 lub 10 lat. Ostatnio często spotykaliśmy się w Klubie Lekarza przy ul. Raszyńskiej lub w kawiarni u Bliklego. Już na emeryturze razem pracowaliśmy w Lecznicy Alfa, w Warszawie. Był miłym, wesołym kolegą. Mimo choroby chętnie przychodził na nasze spotkania, kiedyś żartobliwie powiedział: „Do ciebie, Krysiu, nawet wszedłbym na 12. piętro…”.
Może się kiedyś spotkamy, żegnaj Przyjacielu.

Krystyna Kolińska z kolegami ze studiów

Adam Sznurek
(1938-2010)

29.11.2010 r. zmarł nasz kolega dr n. med. Adam Szurek. Był lekarzem – specjalistą ortopedii i rehabilitacji. Pozostał w naszej pamięci jako osoba nieprzeciętna, po utracie której pozostało puste miejsce. Był wspaniałym kolegą i życzliwym, wrażliwy na ludzkie problemy człowiekiem. Nie działał w instytucjach charytatywnych, bo sam był instytucją. Pracował w Konstancinie z pacjentami najciężej poszkodowanymi, którym pomagał jako chirurg i rehabilitant z ogromną empatią.
Był wielkim humanistą, znawcą literatury i sztuki, a także niezrównanym gawędziarzem i świetnym fotografikiem. Jego drugą po medycynie pasją było taternictwo. Już jako 18-letni chłopak był znakomitym taternikiem, a później instruktorem. Brał udział w pierwszej po wojnie wyprawie w Dolomity. Był wieloletnim członkiem Polskiego Związku Alpinizmu.
Oddzielny rozdział w Jego życiu stanowiła praca w Afryce, był chirurgiem w Libii, Nigerii i Zambii.
Życie zawodowe związał głównie z Konstancinem. 12 lat pracował w Stołecznym Centrum Rehabilitacji, gdzie pod okiem prof. Mariana Weissa zdobywał szlify w chirurgii ortopedycznej i rehabilitacji. Po licznych stażach w kraju i za granicą był jednym z pierwszych w Polsce chirurgów ręki. Po latach wrócił do Konstancina, do Centrum Kompleksowej Rehabilitacji przy ul. Gąsiorowskiego. Tu z wielkim zaangażowaniem pełnił funkcję kierowniczą, miał bardzo duży wkład w wizję i rozwój ośrodka. Jako szef przywiązywał wielką wagę do utrzymania dobrego, koleżeńskiego klimatu w zespole. Nietuzinkowa osobowość, lekarz z charyzmą, człowiek dobry i skromny, poświęcił życie medycynie i górom. Pracował do końca. Odszedł samotny wśród przyjaciół, pozostawiając po sobie pamięć ciepłą i serdeczną.

koledzy z Centrum Kompleksowej Rehabilitacji w Konstancinie

Hubert Kwieciński
(1948-2011)

Prof. dr hab. n. med. Hubert Kwieciński urodził się w roku 1948 w Starachowicach.
W latach 1965-1972 studiował na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Warszawie. Naukę zakończył z wyróżnieniem, otrzymał tzw. czerwony dyplom lekarza. Brał aktywny udział w protestach studenckich w marcu 1968 r. Z Kliniką Neurologii AM związany był od końca studiów, podczas których należał do studenckiego koła naukowego. W trakcie stażu podyplomowego, który odbywał jako wolontariusz, rozpoczął pracę naukową pod kierunkiem doc. Konstantego Mrożka w pracowni elektrofizjologii mięśni Kliniki Neurologii. W 1973 r. otrzymał stypendium doktorskie w Instytucie Psychoneurologicznym w Warszawie i na okres szkolenia specjalizacyjnego oraz realizacji przewodu doktorskiego został oddelegowany do wspomnianej kliniki. W 1977 r. uzyskał stopień dr. n. med. za pracę na temat miotonii doświadczalnej u szczurów, w 1979 r. – tytuł specjalisty neurologa II stopnia, w 1988 r. zaś – stopień dr. hab. n. med. za pracę habilitacyjną pt. „Patofizjologia miotonii i jej leczenie”. Promotorem Jego pracy doktorskiej oraz opiekunem pracy habilitacyjnej była prof. Irena Hausmanowa-Petrusewicz.
W latach 1980-1982 pracował w Klinice Neurologii i w Instytucie Fizjologii Uniwersytetu w Monachium jako stypendysta naukowy Fundacji Humboldta. Wspólnie z niemieckimi kolegami, prof. F. Lehmann-Hornem oraz prof. R. Rüdelem, przeprowadzili wówczas pionierskie badania biofizyczne i po raz pierwszy zmierzyli w warunkach in vitro prądy jonowe w mięśniu szkieletowym człowieka. Badania zostały przeprowadzone w zdrowym i miotonicznym mięśniu. Udowodniono, że przyczyną miotonii wrodzonej jest znacznie obniżona przewodność jonowa w kanałach chlorkowych sarkolemmy. Wyniki tych badań przyczyniły się po kilku latach do odkrycia tzw. genetycznych kanałopatii mięśniowych.
W latach 1988-1989, jako stypendysta Fundacji Fogarty (NIH), pracował naukowo na Uniwersytecie Yale w Stanach Zjednoczonych. Z tamtego okresu pochodzą oryginalne prace dotyczące biofizyki pojedynczych kanałów sodowych oraz mechanizmu działania leków blokujących kanały jonowe. Po powrocie do kraju kontynuował bliską współpracę naukową z zespołem prof. Louisa J. Ptačka (obecnie UCSF w San Francisco), który jest wybitnym neurologiem i neurogenetykiem reprezentującym młode pokolenie naukowców amerykańskich.
W wyniku tej współpracy zostały odkryte genetyczne kanałopatie mięśnia szkieletowego: paramiotonia i hiperkaliemiczne porażenie okresowe (kanały Na), miotonia wrodzona (kanały Cl), hipokaliemiczne porażenie okresowe (kanały Ca) oraz zespół Andersen w połączeniu z zespołem LQT-7 (kanały K).
W 1990 r. na podstawie decyzji Rady I Wydziału Lekarskiego warszawskiej AM powołano Go na stanowisko kierownika Katedry i Kliniki Neurologii, a w 1992 r. został profesorem nadzwyczajnym AM. Akt nadania tytułu profesorskiego odebrał 22 listopada 2007 r.
Dorobek naukowy prof. Huberta Kwiecińskiego obejmuje ponad 300 publikacji. Dotyczą one: chorób nerwowo-mięśniowych, kanałów jonowych, udarów mózgu (jest współautorem europejskich rekomendacji udarowych), stwardnienia bocznego zanikowego, intensywnej terapii neurologicznej, śmierci mózgu, neurogenetyki. Ponadto był współautorem lub redaktorem książek z dziedziny chorób nerwowo-mięśniowych oraz chorób naczyniowych mózgu.
Prof. Kwieciński wielokrotnie otrzymywał nagrody naukowe rektora macierzystej uczelni, trzykrotnie nagrody ministra zdrowia. Był laureatem dwóch nagród naukowych międzynarodowych towarzystw naukowych (ENS i ECTRIMS). Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Krzyżem Zasługi.
Był członkiem kilku międzynarodowych towarzystw naukowych, w których sprawował ważne funkcje – wiceprezydenta w European Society for Clinical Investigation (1986-1987), członka w Executive Committee European Stroke Initiative (1998-2006), a od 2003 r. członka w Congress Program Committee European Federation of Neurological Societies. W 1997 r. został wybrany na Honorowego Członka Francuskiego Towarzystwa Neurologicznego, najstarszego towarzystwa neurologicznego w Europie, a od 2002 r. był zagranicznym członkiem korespondentem najstarszego towarzystwa neurologicznego na świecie – American Neurological Association.
W latach 1996-2002 był członkiem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, w latach 2000-2005 wchodził w skład komitetu redakcyjnego „European Neurology”, od 2002 r. – czasopisma „Neurologia i Neurochirurgia Polska”. W latach 1998-2010 pełnił funkcję konsultanta krajowego w dziedzinie neurologii. W latach 1996-1997 był członkiem zespołu doradców marszałka Senatu RP, a w latach 1990-1993 – członkiem Senatu AM oraz przewodniczącym senackiej Komisji ds. Dydaktyki.
Ponadto sprawował następujące funkcje: członka rady naukowej Fundacji Nauki Polpharma, członka rady programowej Polkard przy Ministerstwie Zdrowia, zastępcy przewodniczącego Komisji ds. Wyrobów Medycznych Urzędu Rejestracji, przewodniczącego zespołu eksperckiego ds. neurologii w Agencji Ochrony Technologii Medycznych.
Jego przedwczesna śmierć sprawiła, że straciliśmy niezastąpionego przyjaciela, lubianego kolegę, szanowanego przełożonego, wybitnego nauczyciela, utalentowanego naukowca. Był głęboko wrażliwy na potrzeby pacjentów, poświęcał im wiele czasu, dokładnie analizując wszystkie możliwości diagnostyczne i terapeutyczne. Zapamiętamy Go jako człowieka nieprzeciętnego, sprawdzającego się w trudnych sytuacjach. Był postacią powszechnie znaną w środowisku, człowiekiem imponującym wiedzą i doświadczeniem.
Pożegnaliśmy Go 7 kwietnia 2011 r. mszą żałobną w kościele Dominikanów, po której nastąpiło złożenie prochów w rodzinnym grobie w Konstancinie-Jeziornie. W imieniu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego pożegnali Go rektor prof. Marek Krawczyk oraz dziekan I Wydziału Lekarskiego prof. Mirosław Wielgoś.
Swoimi dokonaniami potwierdził maksymę Plutarcha: Trzeba żyć, a nie tylko istnieć.

Anna Kamińska

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza