18 kwietnia 2012

100 lat 'św. Zofii’

Małgorzata Skarbek

Szpital Ginekologiczno-Położniczy św. Zofii znany jest w Warszawie i na Mazowszu nie tylko z dobrej opieki nad rodzącymi matkami i noworodkami, ale także z innowacyjnych działań.
To w nim w maju 1992 r. odbył się pierwszy w Polsce poród rodzinny, zapoczątkowujący rewolucję w naszym systemie opieki położniczej.

Można powiedzieć, że pionierskie działanie nie jest dla tej placówki niczym nowym. To bowiem pierwszy publiczny szpital położniczy w Warszawie, który właśnie świętuje setną rocznicę powstania.
Został otwarty 20 stycznia 1912 r. w wybudowanym na ten cel jednopiętrowym budynku przy ul. Żelaznej 88 i był przygotowany na przyjęcie 36 rodzących. Powstał staraniem dr. Stanisława Zaborowskiego, ale głównym fundatorem placówki – obok magistratu miejskiego – był Leon Goldstand. I to dla upamiętnienia jego matki Zofii, która zmarła przy porodzie, Miejskiemu Zakładowi Położniczemu nadano imię św. Zofii.
Dr Zaborowski, lekarz i społecznik, organizator m.in. Miejskiej Szkoły Położnych, zadbał o to, aby placówka miała najwyższy poziom medyczny i higieniczny. Obok sal porodowych oddział położniczy posiadał także „wylęgarkę” dla dzieci przedwcześnie urodzonych oraz łazienkę i ubikację. Sala operacyjna wyposażona była w wentylację i oświetlenie elektryczne o mocy tylko trochę mniejszej niż sala ówczesnej filharmonii. Ponadto zainstalowano sterylizację działającą na parę. W następnych latach placówka rozbudowuje się, uzyskując 76 łóżek położniczych i 10 operacyjno-ginekologicznych.
Dzięki wysiłkom dr. Zaborowskiego, jego kolegów i następców podnosi się poziom opieki nad rodzącymi. W 1937 r. umieralność matek wynosi 5 na 100 porodów i jest to osiągnięcie na miarę europejską.

W 1939 r. szpital traci swój profil. Najpierw jest lazaretem wojskowym, później szpitalem więziennym Pawiaka, koszarami żandarmerii wojskowej, a po 1945 r. szpitalem Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.
Dopiero w 1956 r. odzyskuje dawną funkcję. Remont i rozbudowa pozwalają na zwiększenie liczby łóżek, usprawnienie funkcjonowania. Po kolejnym remoncie placówka dysponuje już 127 łóżkami dla kobiet i 45 dla noworodków (po kolejnych modernizacjach te liczby się zmieniają).
W 1992 r., gdy szpital zostaje wyłączony ze struktury ZOZ Warszawa-Ochota, do jego nazwy – Szpital Ginekologiczno-Położniczy – wraca dawna patronka św. Zofia, a konkurs na dyrektora wygrywa dr Wojciech Puzyna, rozpoczyna się nowy etap intensywnego rozwoju.
W placówce szybko przyjęły się nowatorskie formy opieki nad rodzącą – oprócz porodów rodzinnych, m.in.: sale w systemie rooming-in, możliwość wyboru pozycji podczas rodzenia, kontakt matki z noworodkiem tuż po porodzie i częstsze kontakty w następnych dniach. Te nowości i dobra, przyjazna opieka personelu zyskały szpitalowi ogromną popularność wśród warszawianek, mieszkanek Mazowsza, a nawet cudzoziemek.
Jednocześnie przygotowywano się do nadchodzących zmian w systemie opieki zdrowotnej. Kadra kierownicza przechodziła szkolenia menedżerskie, personel – medyczne w kraju i za granicą, powstała fundacja działająca na rzecz placówki. W 1996 r. szpital staje się pierwszym samodzielnym zakładem medycznym w Warszawie, zarejestrowanym w Sądzie Gospodarczym.
Systematycznie uzupełnia aparaturę i modernizuje pomieszczenia, m.in. w 1994 r. otrzymuje laparoskop, później – mammograf. Blok operacyjny po modernizacji dysponuje trzema salami. Od 1999 r. szpital ma status ośrodka referencyjnego II stopnia w dziedzinie perinatologii.

Działania te sprawiają, że staje się dobrze zarządzanym zakładem świadczącym usługi wysokiej jakości. Dowodzą tego liczne wyróżnienia, np. I i II miejsce w głośnej akcji „Gazety Wyborczej” pod hasłem „Rodzić po ludzku”, certyfikat „Szpital przyjazny dziecku”, Certyfikat Akredytacyjny, certyfikat ISO, a przede wszystkim decyzje kobiet, które tę placówkę wybierają na miejsce urodzin swoich dzieci. Z roku na rok rośnie liczba noworodków (zwykle najwięcej z warszawskich szpitali), ale także pacjentek ginekologicznych, operacji i zabiegów, w tym m.in. laparoskopowych. Laparoskopie dominują przy likwidowaniu zaawansowanej endometriozy oraz w zabiegach onkologicznych. Ponadto ginekolodzy wykonują histeroskopie, rekonstrukcje dna macicy i zabiegi zapobiegające wysiłkowemu nietrzymaniu moczu. Operacje wymagające otwarcia powłok brzusznych stanowią obecnie mniej niż 20 proc. wszystkich procedur operacyjnych. Oddziałem Ginekologii od 18 lat kieruje dr n. med. Paweł Siekierski.
W ostatnich 20 latach przyszło tu na świat ponad 70 tys. dzieci. W 2011 r. hospitalizowano 11 994 osoby, wykonano 915 operacji i 987 zabiegów.
W budynku przy Żelaznej jest coraz ciaśniej. Zapada więc decyzja o rozbudowie szpitala i w maju 2007 r. na dziedzińcu zostaje wmurowany kamień węgielny.
Na początku br. kompletnie wykończoną nową, trzypiętrową część oddano do użytku. Znalazły się w niej: izba przyjęć, blok operacyjny z czterema salami operacyjnymi, pooperacyjną oraz intensywnego nadzoru medycznego, blok porodowy z sześcioma salami, Oddział Wcześniaków i Patologii Noworodka, Oddział Położniczy i Patologii Ciąży, a także centralna sterylizatornia z najnowocześniejszym sprzętem, w tym przelotowymi myjniami-dezynfektorami. Wszystkie sale porodowe są pojedyncze, wyposażone w różne udogodnienia dla rodzących – wanny, piłki, drabinki oraz liny, a ponadto w promienniki ciepła, które umożliwiają wykonanie pierwszego badania noworodka bez przenoszenia go do innego pomieszczenia. Wszystkie wnętrza są kolorowe, ciepłe, estetycznie wykończone.
Także Oddział Wcześniaków i Patologii Noworodka im. Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy otrzymał nowoczesną aparaturę: inkubatory zamknięte i otwarte, respiratory, sprzęt do nieinwazyjnej wentylacji, monitory funkcji życiowych, które znajdują się w salach: intensywnej terapii, opieki ciągłej, obserwacyjnej oraz septycznej. Oddział ten ma ogromne zasługi w ratowaniu wcześniaków, tylko w 2011 r. leczono tu 270 takich noworodków. Najmniejsze uratowane dziecko ważyło zaledwie 460 g.

Już w dniu uroczystego otwarcia – 20 stycznia br., szpital był całkowicie wykończony i pracował. Rozbudowa została w 93 proc. sfinansowana przez organ założycielski – Urząd m.st. Warszawy. Koszt inwestycji wyniósł nieco ponad 42 mln zł.

Uroczystości z okazji stulecia

Swoje stulecie Szpital św. Zofii uczcił nie tylko otwarciem nowego skrzydła. Odbyła się również konferencja naukowa oraz gala, podczas której wręczono pracownikom odznaki i wyróżnienia.
Konferencja naukowa, zorganizowana pod patronatem WUM oraz Warszawskiego Towarzystwa Ginekologicznego w Centrum Dydaktycznym WUM, poświęcona została zagadnieniom naukowym, a także ginekologii praktycznej i położnictwu, wygłoszono referaty przygotowane przede wszystkim na podstawie doświadczeń pracowników szpitala. W konferencji wzięli udział również przedstawiciele krajowych szpitali ginekologiczno-położniczych oraz goście z zagranicy.
W czasie uroczystości, która odbyła się w Pałacu Kultury i Nauki, obok okolicznościowych wystąpień miało miejsce wręczenie odznaczeń przyznanych przez prezydenta RP, ministra zdrowia oraz wyróżnień „Zasłużony dla Warszawy”. Medalem im. Jerzego Moskwy, przyznanym przez Okręgową Radę Lekarską w Warszawie, uhonorowano dr. n. med. Pawła Siekierskiego, ordynatora Oddziału Ginekologii. Placówka otrzymała medal pamiątkowy „Pro Mazovia”, przyzwany przez marszałka województwa.

mkr

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza