28 stycznia 2022

Informacja o wyniku badania – Analiza przypadku

Obowiązek informowania chorego o jego stanie zdrowia przez medyków ma bardzo duże znaczenie w procesie leczenia. Jednak warto zadać sobie pytanie, jak często obowiązek ten obarcza lekarzy ciężarem dotarcia do czasami nieuchwytnych pacjentów?

Karolina Podsiadły-Gęsikowska – adwokat

Aleksandra Powierża – radca prawny

W orzecznictwie coraz częściej spotkamy się ze stanowiskiem, że to pacjent powinien być najbardziej zainteresowany stanem swojego zdrowia i właśnie on, rzecz jasna pouczony np. o potrzebie odebrania wyników, powinien zadbać o pozyskanie tych informacji medycznych. Zaniedbanie przez lekarzy obowiązku informacyjnego ma poważne konsekwencje. Ale czy zawsze?

10 maja 2020 r. pani A. przeszła w szpitalu X. planowany zabieg usunięcia pęcherzyka żółciowego z kamieniami. Zlecono wykonanie badania histopatologicznego wyciętego narządu, które – jak się później okazało – wskazało na chorobę nowotworową, gruczolakoraka G2. Szpital X. otrzymał wyniki badania 22 maja 2020 r., jednak nie przekazał pacjentce informacji o jej stanie zdrowia, mimo że 26 maja 2020 r. była na badaniach kontrolnych w poradni chirurgicznej. Wobec deficytu wiedzy o swoim stanie zdrowia, pacjentka nie podjęła wówczas dalszego leczenia. 20 grudnia 2020 r. pani A. została ponownie przyjęta do szpitala X. z rozpoznaniem żółtaczki mechanicznej w przebiegu choroby nowotworowej pęcherzyka żółciowego, cukrzycy i guza nerki prawej. Guz nerki był odrębnym, niezależnym nowotworem złośliwym. Dopiero podczas tego pobytu w szpitalu X. pani A. dowiedziała się o wynikach wykonanego w maju 2020 r. badania histopatologicznego. Świadczenia zdrowotne udzielane jej miały już jednak jedynie charakter paliatywny. W wyniku rozwoju choroby nowotworowej pęcherzyka żółciowego 2 marca 2021 r. pacjentka zmarła.

Sąd Apelacyjny w Y. ustalił, że bezpośrednią przyczyną śmierci pani A. był rozwój nowotworu pęcherzyka żółciowego, a wdrożenie leczenia jeszcze w maju 2020 r. mogło wydłużyć jej życie od kilku do kilkunastu miesięcy. W związku z dwoma rozwijającymi się nowotworami złośliwymi oraz występującą cukrzycą odporność chorej była skrajnie obniżona już w maju, istniało więc prawdopodobieństwo, że nawet gdyby przeprowadzono operację pod koniec maja 2020 r., nowotwór pęcherzyka żółciowego przyjąłby formę agresywną i doszłoby do śmierci pacjentki już w czerwcu. Sąd Apelacyjny w Y. wykluczył odpowiedzialność szpitala X. za śmierć pani A., mimo niepoinformowania pacjentki o wynikach badania histopatologicznego. Uznał, że bezpośrednią przyczyną śmierci była choroba nowotworowa, a nie zaniedbanie szpitala. Rodzina zmarłej wniosła skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego w Y. do Sądu Najwyższego, który ją oddalił jako niezasadną w przedmiotowej sprawie. Potwierdził jednak niedopełnienie obowiązku informacyjnego szpitala względem pacjentki na podstawie art. 31 ustawy z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t.j. DzU z 2020 r., poz. 514 z późn. zm., dalej jako u.z.l.). W świetle okoliczności sprawy nie budzi wątpliwości, że proces diagnozowania stanu zdrowia pani A. nie został zakończony, gdyż zlecono pobranie tkanek do badań histopatologicznych, które stanowią część bardziej złożonego procesu diagnozy.

Pytanie redakcji: Jakich informacji lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi?

Odpowiedź prawnika lekarza: Stanowi o tym art. 31 u.z.l.: „Lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu”. Co więcej, pacjent ma prawo uzyskania informacji o wynikach przeprowadzonych badań zgodnie z art. 9 ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta (t.j. DzU 2020.0.849).

Pytanie redakcji: Czy pacjent ma prawo uzyskania informacji o swoim zdrowiu tylko od lekarza lub lekarza dentysty?

Odpowiedź prawnika lekarza: Co do zasady, nie tylko. Obowiązek informacyjny spoczywa również na osobach wykonujących inne zawody medyczne – pielęgniarkach, położnych, ratownikach medycznych, fizjoterapeutach. Najważniejsze, aby udzielona pacjentowi informacja uwzględniała zakres udzielanych mu świadczeń, a osoba udzielająca owej informacji posiadała stosowne do tego upoważnienie.

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza