4 października 2022

W kontrze: Likwidacja stażu podyplomowego. Garść faktów

Wiosną tego roku wiceminister zdrowia Piotr Bromber udzielił wywiadu „Dziennikowi Gazecie Prawnej”, w którym omawiane były m.in. ministerialne plany likwidacji stażu podyplomowego. Publikacja wywoła dyskusję na temat zasadności takiej formy edukacji młodych lekarzy. Dyskusję nie pierwszą i zapewne nie ostatnią.

Garść faktów

tekst Michał Niepytalski

W kwietniowym wywiadzie Piotr Bromber zwracał uwagę na potrzebę zwiększenia ilości czasu poświęconego praktyce lekarskiej już podczas studiów medycznych: „Zajęcia kliniczne muszą być »przy pacjencie« i w małych grupach. Tylko wtedy mają sens. Będzie też nowość: praca dla studenta [podkreślenie – red.]. Pierwotnie zakładaliśmy, że to rozwiązanie umożliwi zatrudnianie studentów od trzeciego i czwartego roku nauki w szpitalach w określonym zakresie kompetencji. Ale zespół, który pracuje nad zmianami, a w którym są m.in. pracownicy medyczni ze szpitali i wykładowcy, młodzi lekarze, poszedł dalej. Chce, aby docelowo było to rozwiązanie stosowane już od pierwszego roku. Byłoby ono dodatkowym komponentem praktycznym uzupełniającym kształcenie. Lepiej, żeby student nie dorabiał w kawiarni czy restauracji, ale w szpitalu”.

Trzeba dodać, że zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty „środki przeznaczone na sfinansowanie stażu podyplomowego (…) przekazuje marszałkowi województwa minister właściwy do spraw zdrowia”. Innymi słowy są to pieniądze z budżetu państwa. Tymczasem w wywiadzie udzielonym „Pulsowi” pod koniec kwietnia Piotr Bromber na pytanie, kto będzie finansował pracę studentów, odpowiedział: „Rzecz jasna podmioty lecznicze. Zatrudnienie studentów nie będzie w żadnym wypadku obowiązkowe, nawet dla szpitali klinicznych. Jeżeli podmiot leczniczy zainteresuje się współpracą ze studentami, będzie zobligowany podpisać stosowne umowy i je sfinansować”.

Wiceminister w rozmowie z „DGP” ujawnił ponadto, że Ministerstwo Zdrowia rozważa możliwość wprowadzenia dobrowolnego stażu podyplomowego dla absolwentów kierunków lekarskich, którzy po studiach nie będą się czuli wystarczająco przygotowani do samodzielnego wykonywania zawodu.

Wątek stażowy kwietniowej rozmowy dziennikarek „Dziennika Gazety Prawnej” z Piotrem Bromberem pojawił się w nawiązaniu do wcześniejszej o kilka miesięcy deklaracji resortu zdrowia, o niezwłocznym podjęciu inicjatywy legislacyjnej dotyczącej zniesienia obowiązkowego stażu podyplomowego. Była to reakcja na postulat Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych, która w październiku 2021 r. przyjęła uchwałę o treści skierowanej do Ministerstwa Zdrowia, by ów obowiązek znieść. Uzasadnienie było następujące: „W opinii KRAUM zniesienie obowiązkowego stażu podyplomowego dla absolwentów kierunków lekarskiego i lekarsko-dentystycznego jest w pełni uzasadnione wysokim poziomem kształcenia na tych kierunkach, potwierdzonym przez Polską Komisję Akredytacyjną oraz liczne akredytacje międzynarodowe”.

Warto zwrócić uwagę, że likwidacja stażu podyplomowego stanowiłaby domknięcie swoistego cyklu rozpoczętego w 2012 r., kiedy… został zlikwidowany obowiązkowy staż podyplomowy. „Puls Medycyny” pisał wówczas: „Rezygnuje się z wymogu odbywania stażu podyplomowego w stosunku do absolwentów studiów rozpoczętych po 1 października 2012 r. W jego miejsce wprowadza się dwusemestralne praktyczne nauczanie zawodu w dziedzinach klinicznych, które ma odbywać się na ostatnim roku studiów (szóstym na kierunku lekarskim i piątym na kierunku lekarsko-dentystycznym). Ma się to wiązać z wprowadzeniem obowiązku złożenia egzaminów z najważniejszych przedmiotów na roku przedostatnim. Dzięki temu student ostatniego roku, po przedstawieniu zaświadczenia o stanie studiów, będzie mógł przystąpić do Lekarskiego/Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Końcowego”. Motorem zmian była wówczas, podobnie jak i dziś, chęć jednorazowego szybkiego zwiększenia liczby pełnoprawnych lekarzy.

Nowy stan rzeczy nie potrwał jednak długo. Nim osoby, które rozpoczęły studia w 2012 r., zdążyły je ukończyć, w 2016 r. ówczesny minister zdrowia Konstanty Radziwiłł mówił: „Przywrócenie stażu podyplomowego (…) z pełnym prawem wykonywania zawodu, wydawanym w celu odbycia stażu podyplomowego na czas odbycia stażu pod nadzorem opiekuna, jest rozwiązaniem korzystnym dla wszystkich stron włączonych w udzielanie świadczeń zdrowotnych”. Większość nowych przepisów weszła w życie 1 stycznia 2017 r.

STANOWISKO OKRĘGOWEJ RADY LEKARSKIEJ W WARSZAWIE Z 7 WRZEŚNIA 2022 R.

w sprawie koncepcji likwidacji stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty

Staż podyplomowy jest obecnie nieodłączną częścią procesu kształcenia podyplomowego lekarzy i lekarzy dentystów. Najważniejszym celem stażu podyplomowego jest umożliwienie lekarzom przyswojenia umiejętności praktycznych w zakresie pracy z pacjentami. Dzisiejszy stan prawny oraz faktyczny w znacznym stopniu utrudniają zdobywanie przez przyszłych lekarzy umiejętności praktycznych w trakcie kształcenia przeddyplomowego.

Okręgowa Rada Lekarska w Warszawie stoi na stanowisku, że likwidacja stażu podyplomowego odbije się negatywnie na kształceniu oraz umiejętnościach lekarzy i lekarzy dentystów. Podobnie wprowadzenie dobrowolności, tj. możliwości rezygnacji ze stażu podyplomowego na życzenie absolwenta studiów medycznych, może skutkować gorszym przygotowaniem do wykonywania zawodu lekarza.

Aby właściwie przygotować studentów do praktycznego wykonywania zawodu z pominięciem stażu podyplomowego, konieczna byłaby nie tylko zmiana programu studiów, ale również znaczące wsparcie finansowe uczelni medycznych w Polsce. Nauczanie praktyczne przy łóżku pacjenta powinno się w tym przypadku odbywać w schemacie 1–2 osób uczących się na każdego nauczającego.

W celu poprawy jakości kształcenia podyplomowego rekomendujemy wdrożenie zmian programu stażu podyplomowego, które zostały zawarte w ustawie z 16 lipca 2020 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw (DzU 2020, poz. 1291).

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza