28 kwietnia 2023

Cyfryzacja zdrowia: Rekomendacje

Kluczowym aspektem rozwoju społeczeństwa cyfrowego jest zaufanie obywateli do systemu publicznego, za który odpowiadają władze. Zależy ono od właściwie wytyczonych celów cyfryzacji, opisujących je ram prawnych, w szczególności mechanizmów ochrony prywatności danych zdrowotnych, które uważane są za wyjątkowo wrażliwe, a przede wszystkim od ich przestrzegania i rzeczywistego stosowania. Zaufanie wymaga dialogu społecznego, szczególnie w okresie głębokiej transformacji systemu ochrony zdrowia, która czeka nas w najbliższej przyszłości.

  1. Cyfryzacja ma służyć interesowi społecznemu: poprawie jakości opieki zdrowotnej, czyli uzyskiwaniu lepszych wyników leczenia, zwiększeniu bezpieczeństwa pacjentów oraz sprawniejszej organizacji pracy personelu medycznego.

  2. Gromadzenie danych nie może być celem samym w sobie. Kluczowe jest, by w oparciu o zgromadzone dane politycy, organizatorzy ochrony zdrowia i sami medycy podejmowali decyzje zmieniające codzienną praktykę funkcjonowania opieki medycznej.

  3. Cyfryzacja ochrony zdrowia musi się opierać na zasadach projektowania zorientowane­go na użytkownika, a wdrażane rozwiązania powinny charakte­ryzować się wysokim poziomem użyteczności i wygody użytkow­nika.

  4. Konieczne jest uregulowanie kwestii odpowiedzialności za błędy i zdarzenia niepożądane wynikające z pracy urządzeń cyfrowych i algorytmów.

  5. Potrzebne jest wypracowanie standardów technicznego roz­woju sztucznej inteligencji (AI), z równoczesnym dostosowaniem ram prawnych do nowych „nie­ludzkich” wzorców dyskrymi­nacji generowanych przez algo­rytmy. Należy jednoznacznie podkreślić konieczność pozosta­wienia zawsze ostatecznej decyzji – poprzez wykonywany nadzór – w rękach człowieka.

  6. Utworzenie tzw. piaskownic regulacyjnych pozwoli zbudować kontrolowane środowisko, w któ­rym rozwiązania z dotyczące nowych wyzwań, takich jak AI i inne innowacje, będą bezpiecznie testowane. Ze względu na tempo postępu technicznego ważne jest monitorowanie wprowadza­nych rozwiązań, aby prawo­dawca mógł w odpowiednim cza­sie reagować na nieznane dotąd wyzwania.

  7. Należy uregulować zasady wyko­rzystywania zasobów danych i wybierania dostawców chmuro­wych i oprogramowania, w tym przez zakupy grupowe. Obecnie dokonywanie wyborów infrastruk­tury i oprogramowania cyfrowego odbywa się często w sposób cha­otyczny, a wydatki na cyfryzację ponoszone są na trzech różnych płaszczyznach: centralnej, regio­nalnej i lokalnej. Trzeba odpowied­nio skoordynować wydatki na ten cel w taki sposób, by ujed­nolicić standardy, zapewnić bezpie­czeństwo i uniezależnić się od jednego dostawcy (vendor lock-in).

  8. Należy utworzyć wspólnicę danych zdrowotnych. Rozwój nowoczesnych rozwiązań leczni­czych jest uzależniony od dostępu do danych. W odpowiedzi na te potrzeby i presję ze strony regulato­ra (unijny projekt EHDS) konieczne jest stworzenie polskiej wspólnicy danych zdrowotnych – zaufanej przestrzeni współużytkowania i dostępu do danych zdrowotnych. Taka insty­tucja powinna powstać w modelu publicznym, ale jednocześnie umożliwiać społeczną kontrolę nad dostępem do danych i korzystanie z praw obywa­teli do zarządzania danymi.

  9. Dostęp do łączy szerokopasmo­wych oraz fizyczną i finansową dostępność urządzeń pozwa­lających na swobodne korzysta­nie z narzędzi cyfrowych należy uznać za prawa pacjenta i obywa­tela, gdyż cyfrowe uwarunkowa­nia zdrowia nabierają coraz większego znaczenia.

  10. Obywatele powinni mieć moż­liwość dochodzenia praw w ramach przejrzystych pro­cedur antydyskryminacyjnych, uwzględniających cyfrowe uwa­runkowania zdrowia. Zwalczanie dyskryminacji cyfrowej wymaga też większej przejrzystości istnie­jących baz danych, gromadzenia dodatkowych danych, by nie dopuścić do nierównego trakto­wania grup defaworyzowanych, jak również monitorowania zbio­rów danych pod kątem ich stronniczości.

  11. Konieczna jest rozbudowa sys­temu inwestycji w polskie fir­my cyfrowe albo inicjatywy typu start-up (naukowe, informatycz­ne, szkoleniowe, konsultingowe) w celu wsparcia polskiej nauki i gospodarki.

  12. Należy wypracować spójny proces refundacji, wdrażania i monitorowania rozwiązań oraz technologii cyfrowych w opie­ce zdrowotnej pod kątem skutecz­ności i bezpieczeństwa pacjenta oraz opłacalności.

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum