18 kwietnia 2024

Aktualności prawnomedyczne

Uruchomiono Centralny Rejestr Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego

 

26 marca 2024 r. weszły w życie przepisy ustawy o niektórych zawodach medycznych. Od tego dnia do wykonywania następujących zawodów medycznych: asystentka stomatologiczna, elektroradiolog, higienistka stomatologiczna, instruktor terapii uzależnień, opiekun medyczny, optometrysta, ortoptystka, podiatra, profilaktyk, protetyk słuchu, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda, technik sterylizacji medycznej, terapeuta zajęciowy, będą uprawnione wyłącznie osoby, które zostaną wpisane do Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego. Rejestr ma umożliwiać pracodawcom i pacjentom sprawdzanie osób wykonujących poszczególne zawody medyczne. Jest prowadzony w systemie teleinformatycznym, a   administratorem danych w nim przetwarzanych jest minister zdrowia. Szef resortu opublikował obszerną informację o dostępie do rejestru oraz sposobie jego funkcjonowania.

 

autor: FILIP NIEMCZYK, adwokat

Decyzja rzecznika praw pacjenta dotycząca leczenia niezgodnego z aktualną wiedzą medyczną

Rzecznik praw pacjenta poinformował, że wydał decyzję w sprawie naruszenia zbiorowych praw pacjenta do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej w związku z długotrwałym stosowaniem antybiotyków w leczeniu boreliozy (ILADS) oraz stosowania terapii oligonukleotydami (SOT) w leczeniu pacjentów z chorobami onkologicznymi, bakteryjnymi, a także wirusowymi.

 

W toku postępowania rzecznik ustalił, że podmiot leczniczy stosuje u pacjentów w leczeniu chorób onkologicznych, bakteryjnych oraz wirusowych terapię SOT, polegającą na dożylnym podaniu oligonukleotydów wytworzonych z krwi pacjentów, przy czym przygotowanie preparatu ma miejsce w podmiocie mieszczącym się w Grecji. Poza tym podmiot ów stosuje metodę ILADS w leczeniu boreliozy, która przewiduje wielomiesięczne antybiotykoterapie, również z wykorzystaniem więcej niż jednego antybiotyku jednocześnie, mimo że obowiązujące standardy przewidują stosowanie pojedynczego antybiotyku do 30 dni.

 

Opierając się na stanowisku Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych oraz opiniach siedmiu konsultantów wojewódzkich, rzecznik ustalił m.in., że stosowanie oligonukleotydów jest postępowaniem eksperymentalnym, a dotychczasowy stan wiedzy nie pozwala ocenić wpływu tej procedury na zwiększenie skuteczności leczenia przednowotworowego. W odniesieniu do leczenia ILADS przyjął natomiast, że jest ono niezgodne z aktualną wiedzą medyczną, nie ma uzasadnienia medycznego, nie jest skuteczne, a także przynosi znaczne szkody dla zdrowia pacjenta. Konsekwencje stosowania wielomiesięcznej antybiotykoterapii obejmują trwałe uszkodzenie wątroby, trzustki, jelit, nerek, ośrodkowego układu nerwowego, zapalenia ścięgien oraz zwiększenie predyspozycji do zakażeń.

 

Rzecznik poinformował, że w związku z opisanym przypadkiem zawiadomione zostały organy ścigania, a od podmiotu leczniczego stosującego wspomniane metody oczekuje ich zaniechania pod rygorem zastosowania kary pieniężnej do 500 tys. zł.

 

Komunikat ministra zdrowia dotyczący recept rocznych

Minister zdrowia poinformował, że na mocy ustawy o zmianie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw od 1 marca 2024 r. obowiązują nowe zasady wystawiania i realizacji tzw. recept rocznych. Uruchomiono system informatyczny obliczający ilości leku, środka spożywczego lub wyrobu medycznego, przepisanego na e-recepcie rocznej, jaką można wydać pacjentowi w aptece. System ma ułatwić osobie wystawiającej e-receptę precyzyjne zapisanie informacji o schematach dawkowania oraz okresie stosowania leku, środka spożywczego itd. Do 1 kwietnia 2024 r. oprogramowanie gabinetowe powinno zostać dostosowane do nowych rozwiązań.

 

Projekt nowelizacji ustawy o publicznej służbie krwi

Ministerstwo Zdrowia skierowało do konsultacji publicznych projekt nowelizacji ustawy o publicznej służbie krwi. W uzasadnieniu projektu wskazano, że aktualny sposób przeliczania oddanych składników krwi na krew pełną opracowano 17 lat temu. Jest bardzo uproszczony, więc nie wyczerpuje wszystkich możliwości pobierania składników krwi przy użyciu różnych typów separatorów komórkowych, jakimi dysponują centra krwiodawstwa i krwiolecznictwa. Rozwiązaniem zaproponowanym w projekcie nowelizacji ustawy jest przeniesienie przepisów dotyczących przeliczania oddanych składników krwi na krew pełną z poziomu regulacji ustawowej na poziom aktu wykonawczego, w celu bardziej elastycznego określania istotnych jej cech oraz objęcia wszystkich możliwych typów.

 

Rzecznik praw obywatelskich w sprawach z zakresu prawa medycznego

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich ponownie wykazało znaczącą aktywność w kwestiach związanych z zagadnieniami prawa medycznego.

 

Rzecznik zwrócił się do ministra sprawiedliwości z kwestią konieczności uchwalenia kompleksowej ustawy o biegłych sądowych. Resort miał rozpocząć prace nad projektem już w 2015 r., ale do dziś projekt nie powstał. Tak długa zwłoka negatywnie odbija się na rzetelności procesów sądowych, w których znaczenie mają wiadomości specjalne, szczególnie z zakresu medycyny. Problem jest źródłem skarg kierowanych do rzecznika zarówno przez strony postępowań (na niedostateczną jakość opinii biegłych), jak i przez biegłych (na stawki wynagrodzeń).

 

RPO zwrócił się także do ministra zdrowia o pilne zainteresowanie się sprawą i rozważenie dokonania stosownych zmian legislacyjnych w związku z pozbawieniem możliwości wypisywania przez lekarzy psychiatrów bezpłatnych leków. Zgodnie z art. 43a ust. 1 i 1a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, poza lekarzami i pielęgniarkami podstawowej opieki zdrowotnej recepty na bezpłatne leki mogą wystawiać lekarz lub pielęgniarka w ramach umowy z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej oraz lekarz w ramach umowy z zakresu leczenia szpitalnego w związku z zakończeniem tego leczenia. Art. 15 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych stanowi, że opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień jest odrębnym od wymienionych zakresem. W praktyce oznacza to, że pacjenci do 18. roku życia oraz osoby w wieku powyżej 65 lat wypisywane z oddziału psychiatrycznego nie mogą otrzymać recepty na bezpłatne leki. Podobna sytuacja dotyczy również pacjentów centrów zdrowia psychicznego dla dorosłych, ośrodków II i III poziomu referencyjnego nowego modelu opieki psychiatrycznej dla dzieci młodzieży, poradni zdrowia psychicznego, zespołów leczenia środowiskowego i oddziałów dziennych.

 

Ministerstwo Zdrowia udzieliło odpowiedzi na pytanie rzecznika dotyczące zbyt długiego czasu pracy lekarzy zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych. Rzecznik zwracał uwagę, że lekarze zatrudnieni w szpitalach w oparciu o taką umowę pracują nawet dwie doby bez przerw na odpoczynek, a przepisy ustawy o działalności leczniczej, dotyczące wymaganych okresów odpoczynku i zasad pełnienia dyżurów, ograniczają się do zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

 

W odpowiedzi Ministerstwo Zdrowia wskazało, że nie są planowane prace legislacyjne dotyczące czasu pracy lekarzy. Podniesiono, że odpowiedzialność za kształtowanie stosunków prawnych łączących szpital z lekarzami i innymi osobami wykonującymi zawód medyczny w sposób, który pozwoli należycie dbać o dobro pacjenta, spoczywa na kierowniku podmiotu leczniczego. Również lekarz, pielęgniarka, położna, fizjoterapeuta, których oświadczenie woli jest tak samo ważne przy zawieraniu umowy cywilnoprawnej, jak oświadczenie woli kierownika szpitala, powinien mieć na względzie późniejszą możliwość faktycznej realizacji postanowień umowy, zgodnie z przewidzianymi prawem zasadami wykonywania zawodu oraz deontologii zawodowej.

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza