24 czerwca 2024

Znowelizowany KEL – sukces całego środowiska lekarskiego

Choć XVI Krajowy Zjazd Lekarzy odbył się już miesiąc temu (16–18 maja), wciąż dla delegatów żywe pozostają obrazki i wydarzenia z Łodzi. To szczególne święto samorządności lekarskiej pokazało prawdziwe oblicze samorządu, który – mimo często napiętych relacji między jego członkami – potrafi pochylić się nad najważniejszymi dla wykonywania naszego zawodu zasadami, czyli Kodeksem Etyki Lekarskiej. W wartkiej dyskusji zmieniano i poprawiano niektóre przygotowywane przez rok zapisy, odbyły się dziesiątki głosowań nad brzmieniem poszczególnych paragrafów, ale na końcu zdecydowaną większością głosów przyjęto nowy kodeks, co spotkało się z satysfakcją uczestników zjazdu.

 

tekst Artur Drobniak, prezes ORL w Warszawie

KEL w obecnie obowiązującej formie pozostawał niezmieniony od 21 lat, poprzednia nowelizacja miała miejsce we wrześniu 2003 r. Dla rozwoju medycyny i technologii medycznych to prawdziwa epoka. Internet nie był wówczas powszechnie dostępnym medium, a komputery nie były powszechnie używanym sprzętem, Polska dopiero przygotowywała się do dołączenia do Unii Europejskiej. Mimo że my, lekarze, jesteśmy dość konserwatywnym środowiskiem, po 21 latach większość z nas dostrzegała, jak nieżyciowe są niektóre zapisy.

 

Skupiając się nad znowelizowanym KEL, który będzie nas obowiązywał od 1.01.2025 r., warto podkreślić, że wprowadza on wiele istotnych zmian mających na celu dostosowanie przepisów do współczesnych realiów medycyny oraz oczekiwań społecznych. Przedstawię najważniejsze, w mojej opinii, zmiany i nowości wprowadzone w kodeksie.

 

Aspekty, które wywoływały najwięcej emocji już na etapie konsultacji środowiskowych, dotyczyły możliwości reklamowania się lekarzy oraz korzystania z telemedycyny. Telemedycyna pozostawała w poprzedniej wersji KEL niedookreślona, a pandemia COVID-19 pokazała nam, że wraz z rozwojem systemów łączności możliwe jest obiektywne i wysokojakościowe prowadzenie pacjentów zdalnie. Dotyczący telemedycyny art. 9 brzmi: „Lekarz podejmuje się opieki nad pacjentem po uprzedniej ocenie jego stanu. Lekarz wybiera taką formę konsultacji (w szczególności wizyta stacjonarna, teleporada), która zapewnia pacjentowi dostępną jakość i ciągłość opieki medycznej”.

 

Zapis ten daje nam pole do decyzji o formie pracy, przy zapewnieniu, że świadczenie pozostanie merytorycznie odpowiedniej jakości, a pacjent i lekarz będą mieli możliwość wyboru formy świadczenia do kontynuacji terapii.

 

Nowością w KEL jest art. 12 określający ramy korzystania ze sztucznej inteligencji w medycynie. O ile algorytmy stają się coraz powszechniejsze i coraz więcej z nich uzyskuje odpowiednią certyfikację, o tyle wprowadzenie wspomnianego zapisu do kodeksu zdecydowanie pokazuje kierunek ich użycia. Nie zgadzam się z twierdzeniem, że każde zastosowanie algorytmu sztucznej inteligencji winno wymagać ŚWIADOMEJ zgody pacjenta (jak teraz będą wyglądać zgody radiologiczne?), jednakże pozostałe zapisy tego artykułu wyraźnie wskazują aspekty korzystania z AI, o których każdy lekarz wiedzieć powinien: informować o użyciu sztucznej inteligencji i to on, lekarz, podejmuje ostateczną decyzję diagnostyczno-terapeutyczną i  ponosi za nią odpowiedzialność.

 

Z kolei art. 72 stanowi swego rodzaju złamanie paradygmatu dotyczącego zakazu reklamy. W związku z prawodawstwem unijnym, nakazującym równość wobec prawa, jako samorząd musieliśmy przeanalizować sytuację i w jak najmniej uciążliwy sposób umożliwić lekarzowi udzielanie informacji o sobie oraz rodzaju i efektach swojej pracy.

 

Zwracam też Państwa uwagę na podkreśloną w znowelizowanym KEL kwestię relacji zawodowych między lekarzami a innymi pracownikami ochrony zdrowia:

–  współpraca między zawodami medycznymi – promuje się interdyscyplinarne podejście do opieki nad pacjentem oraz poszanowanie kompetencji i wiedzy innych specjalistów,

–  etyka konkurencji – nowe przepisy precyzują zasady uczciwej konkurencji między lekarzami, zabraniając m.in. praktyk szkodzących reputacji konkurentów.

 

Gorąco zachęcam Państwa do poświęcenia czasu na zapoznanie się ze znowelizowanym KEL, kluczowym dla wykonywania naszej pracy dokumentem. Wierzę, że Wy, Koleżanki i Koledzy, przyjmiecie nowy KEL jako dokument, po który będziecie chętnie sięgać, pamiętając w swojej praktyce o przestrzeganiu zawartych w nim zasad wykonywania naszego pięknego zawodu.

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza