3 października 2018

Stulecie

SMS z Krakowa

W Krakowie wszystko jest starsze. W całym kraju 100-lecie odzyskania niepodległości świętujemy 11 listopada 2018 r., w Krakowie rzecz się właściwie zaczęła 4 lata wcześniej. Bo to z Galicji, w kierunku Królestwa Polskiego (z zamiarem wyzwolenia go), wymaszerowała 6 sierpnia 1914 r. I Kompania Kadrowa (zalążek Legionów) Józefa Piłsudskiego, notabene byłego studenta medycyny w Charkowie, wydalonego po I roku studiów za udział
w demonstracji antyrządowej.

Lekarzem I Kompanii Kadrowej był Władysław Stryjeński, w randze komendanta patrolu sanitarnego (na 3 miesiące przed obroną dyplomu). Przyszły psychiatra, senator Obozu Zjednoczenia Narodowego w II RP, kreator nowoczesnej wizji Szpitala dla Umysłowo i Nerwowo Chorych w Kobierzynie. Po wybuchu II wojny światowej ewakuowany z rządem do Rumunii, potem osiadł w Szwajcarii, był m.in. wykładowcą uniwersyteckim w Zurychu. W jego biogramie w Wikipedii jest mnóstwo detali, ale brakuje „drobiazgu”. Mianowicie informacji, że w latach 1934–1939 pełnił funkcję prezesa Izby Lekarskiej w Krakowie i wiceprezesa Naczelnej Rady Lekarskiej.

Jego uczniem był nie mniej znany psychiatra, którego 100. rocznica urodzin właśnie mija
– Antoni Kępiński. Jego biogram to nieomal scenariusz filmowy. Były więzień faszystowskiego obozu koncentracyjnego w Hiszpanii Miranda de Ebro, zwolniony w 1943 r., dotarł do Anglii, gdzie pod koniec wojny m.in. latał jako pilot RAF.

Ale to tylko wtrącenie, bo nie starczyłoby stron w „Pulsie” na przypomnienie biografii lekarzy zaangażowanych w latach I wojny światowej w działania na rzecz niepodległości. Marian Ciećkiewicz (ojciec Jana), Józef Walczyński, Bolesław Wicherkiewicz, Stefan Schoengut-Strzemiński, Marian Zieliński, Aleksander Ślączka, Filip Eisenberg – to tylko niektórzy z nich.

Oczywiście, jak to w Krakowie, w 100. rocznicę uzyskania niepodległości wpisują się także powstałe podczas działań wojennych placówki medyczne, które do dzisiaj pełnią swoją misję.
W Krakowie we wrześniu, w odstępie tygodnia, uroczystość 100-lecia obchodziły 5. Wojskowy Szpital Kliniczny i równie zasłużony Wojewódzki Szpital Okulistyczny w Witkowicach (od paru lat w nowej siedzibie, na Wzgórzach Krzesławickich).

Historia materialna Polski cieszy się niestety umiarkowanym zainteresowaniem odkąd zamilkli wybitni autorzy jej obrazu, w rodzaju Melchiora Wańkowicza, Aleksandra Bocheńskiego czy Stefana Bratkowskiego. Szkoda, bo przecież nie tylko zrywy wyzwoleńcze kreują rzeczywistość. <

Stefan Ciepły

 

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza