13 listopada 2018

Leczenie bólu w neuralgiach nerwów obwodowych techniką termolezji

Leczmy ból

Dr hab. n. med. Małgorzata Malec-Milewska

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CMKP, Warszawa

Ból przewlekły ma złożony mechanizm powstawania i często jest oporny na leczenie farmakologiczne. Do metod interwencyjnych, w których wykorzystuje się jako czynnik neurodestrukcyjny wysoką temperaturę, należy termolezja (ang. radio frequency thermolesion). To metoda destrukcji struktur nerwowych w wyniku kontrolowanego działania temperatury powyżej 45 st. C, którą uzyskuje się dzięki rozchodzącym się w tkankach falom radiowym o określonej długości, wytwarzanym przez generatory fal wysokiej częstotliwości.

Wykonanie zabiegu umożliwia aparat, który jednocześnie precyzyjnie mierzy temperaturę i impedancję, zapewnia dwa rodzaje stymulacji: czuciową o częstotliwości 50–100 Hz i ruchową o częstotliwości 2–5 Hz, generuje fale o wysokiej częstotliwości, wytwarzające
odpowiednio zaprogramowaną temperaturę, w ściśle ustalonym czasie, na końcu elektrody. Pomiar impedancji i dwa rodzaje stymulacji ułatwiają precyzyjne umieszczenie końca cienkiej elektrody, powlekanej na całej długości tworzywem izolującym. Niezaizolowane zakończenie igły spełnia rolę elektrody czynnej. W zabiegach termolezji wykorzystanie temperatury w zakresie 45–65 st. C pozwala na wybiórcze uszkodzenie w nerwach mieszanych cienkich włókien czuciowych A delta i C, bez upośledzenia funkcji grubszych włókien ruchowych, opornych na działanie takiej temperatury.

Decyzję o zabiegu termolezji podejmuje się wtedy, gdy zawiodą inne, nieinwazyjne metody leczenia, zwłaszcza jeżeli wynik blokady diagnostyczno-prognostycznej jest pozytywny. Nie kwalifikuje się do zabiegu chorych uzależnionych od leków lub alkoholu oraz tych, u których czynniki społeczne i psychologiczne istotnie wpływają na percepcję bólu. Termolezja wykonywana jest w następujących zespołach bólu przewlekłego: neuralgia nerwu trójdzielnego, klasterowy ból głowy, zespoły bólowe kręgosłupa (bóle, których źródłem są stawy międzywyrostkowe), neuralgia nerwów potylicznych, neuralgia międzyżebrowa, ból nowotworowy, ból kikuta, bóle naczyniowe, ból zależny od układu współczulnego.

Przykładowe zabiegi termolezji:

Termolezja nerwu nadłopatkowego

Zespół bolesnego barku to zespół objawów klinicznych okolicy obręczy barkowej, charakteryzujący się bólem, ograniczeniem ruchomości i zaburzeniami funkcji kończyny górnej. Leczenie zespołu bolesnego barku obejmuje leczenie zachowawcze (farmakoterapię i fizykoterapię) oraz inwazyjne (blokady nerwu nadłopatkowego, termolezje nerwu nadłopatkowego lub leczenie chirurgiczne).

Podsumowanie skuteczności termolezji nerwu nadłopatkowego: pozytywny wynik, który uzyskaliśmy u 90 proc. pacjentów naszej kliniki, potwierdza skuteczność zabiegu
w kompleksowym leczeniu zespołu bolesnego barku. Mała liczba powikłań i samoistne ich ustępowanie świadczy o bezpieczeństwie zabiegu. Ze względu na długi czas utrzymywania się poprawy (średnio 5 miesięcy) termolezja jest korzystną alternatywą blokad nerwu nadłopatkowego z użyciem środka znieczulenia miejscowego w leczeniu kompleksowym zespołu bolesnego barku.

Termolezja nerwów potylicznych

Neuralgia nerwów potylicznych to przewlekły ból okolicy potylicznej zlokalizowany w obrębie nerwów potylicznych: większego i mniejszego. Bólowi towarzyszą występujące okresowo, napadowe, bolesne parestezje. Najczęstszą przyczyną neuralgii nerwów podpotylicznych jest uraz, spowodowany np. pracą w pozycji z przeprostem kręgosłupa szyjnego. Rzadziej neuralgia nerwów potylicznych bywa wynikiem ucisku korzenia i nerwu rdzeniowego C2 przez zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego. W leczeniu neuralgii nerwów potylicznych zalecana jest terapia skojarzona: farmakoterapia (leki przeciwbólowe, przeciwdepresyjne, rozluźniające mięśnie), neuromodulacja, biostymulacja laserowa oraz blokady i termolezje nerwów podpotylicznych.

Podsumowanie: pozytywny wynik zabiegu u 94 proc. leczonych w naszej klinice pacjentów potwierdza skuteczność termolezji nerwów potylicznych w kompleksowym leczeniu neuralgii potylicznej. Niewielka liczba powikłań i samoistne ich ustępowanie to dowód, że zabieg jest bezpieczny. Ze względu na długi czas utrzymywania się poprawy (średnio
5 miesięcy) termolezja jest korzystną alternatywą blokad nerwów potylicznych z użyciem środka znieczulenia miejscowego w leczeniu kompleksowym neuralgii potylicznej. 

Autorka nie zgłasza konfliktu interesów związanego z prezentowanymi w artykule zagadnieniami.

Piśmiennictwo u autorki.

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza