23 lutego 2003

Kredyty preferencyjne – kiedy i dla kogo?

Na pytania lekarzy odpowiada Włodzimierz Pisarski, p.o. zastępca dyrektora Departamentu Organizacji Ochrony Zdrowia w MZ

Kto może uzyskać kredyt preferencyjny?

Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów udzielanych lekarzom, lekarzom stomatologom, pielęgniarkom, położnym oraz o umarzaniu tych kredytów (Dz.U. nr 128, poz. 1406 z późn. zm.) wskazuje: kto, pod jakimi warunkami może uzyskać kredyt preferencyjny.
Znowelizowana ustawa wymienia podmioty, które mogą taki kredyt otrzymać, a są to: lekarze, lekarze stomatolodzy, pielęgniarki oraz położne, spełniający warunki, o których mowa w ustawie.
Osoby wykonujące inne zawody, np. psycholog, logopeda czy rehabilitant, nie mogą mieć przyznanego kredytu preferencyjnego, nawet jeżeli prowadzą działalność w niepublicznym zakładzie opieki zdrowotnej, ustawa bowiem nie przewiduje możliwości przyznania im takiego kredytu.
W chwili obecnej nie przewiduje się tworzenia podobnego aktu prawnego, który objąłby swoim zakresem przedmiotowym także inne osoby pracujące w służbie zdrowia.
Kredyt może być przeznaczony na adaptację pomieszczeń, zakup wyposażenia, aparatury lub sprzętu medycznego oraz środków transportu służących prowadzeniu prywatnej działalności.

Jaka jest wysokość kredytu?

Wysokość kredytu preferencyjnego wynosi:

  • 70 000 zł dla lekarza i lekarza stomatologa,
  • 40 000 zł dla pielęgniarki i położnej.

Kredytobiorca może również korzystać z więcej niż jednego kredytu objętego dopłatami, z tym że łączna kwota kredytu objętego dopłatami nie może przekroczyć kwot, o których mowa wyżej.
W razie wykonywania zawodu w formie praktyki grupowej lub indywidualnej kredyt może uzyskać każdy z członków tej praktyki. Podobna sytuacja ma miejsce w razie prowadzenia niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej. Wówczas kredyt preferencyjny będzie mógł uzyskać każdy ze wspólników, udziałowców bądź akcjonariuszy.

Jakie warunki należy spełnić, aby kredyt uzyskać?

Kredyt preferencyjny mogą uzyskać osoby, które nie nabyły uprawnień do świadczeń emerytalnych w dniu zawarcia umowy kredytowej oraz nie korzystają z uprawnień do świadczeń rentowych, jeżeli:

  1. rozwiązano z nimi umowę o pracę w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej z przyczyn dotyczących pracodawcy oraz podjęły działalność po dniu 1 stycznia 2000 roku.
    Z brzmienia tego artykułu wynika, że obie przesłanki, a mianowicie rozwiązanie umowy o pracę w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej oraz podjęcie działalności muszą mieć miejsce po dniu 1 stycznia 2000 roku.
    Jeżeli więc rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w 1999 roku, a podjęcie działalności – po 1 stycznia 2000 roku (przez podjęcie działalności należy rozumieć datę rejestracji niepublicznego zakładu w rejestrze wojewody), taki podmiot nie może otrzymać kredytu preferencyjnego, ponieważ jeden z warunków miał miejsce przed datą określoną w ustawie.
  2. osoby te były zatrudnione w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej w dniu 1 stycznia 2002 roku i złożą pisemne oświadczenie o gotowości rozwiązania umowy o pracę oraz podjęcia prywatnej działalności.
    Jeżeli potencjalny kredytobiorca był zatrudniony w dniu 1 stycznia 2002 roku w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej, może otrzymać kredyt preferencyjny, o ile złoży jeden z dokumentów wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 (czyli zaświadczenie o wpisie praktyki indywidualnej lub grupowej do rejestru albo decyzję wojewody o wpisie niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej lub też oświadczenie o gotowości rozwiązania stosunku pracy). W przypadku gdy ubiegający się o kredyt złoży oświadczenie o gotowości rozwiązania umowy o pracę oraz podjęcia działalności, o której mowa w art. 1 ustawy, rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić po podpisaniu umowy kredytowej, najpóźniej z upływem 3 miesięcy po uruchomieniu kredytu.
    Kredytu preferencyjnego nie mogą uzyskać osoby niespełniające tych warunków, a więc np. lekarze, którzy rozpoczęli działalność w 1999 roku.

Czy rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron w sytuacji likwidacji zakładu i jego przekształcenia w niepubliczny zakład jest podstawą do otrzymania takiego kredytu?

Na pojęcie przyczyn dotyczących pracodawcy wskazuje ustawa z dnia 28 grudnia 1989 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (Dz.U. nr 112, poz. 980). Ustawa zalicza do nich przyczyny ekonomiczne lub związane ze zmianami organizacyjnymi, produkcyjnymi albo technologicznymi, w tym także zmiany, które następują w celu poprawy warunków pracy lub warunków środowiska naturalnego.
Wydaje się więc, że rozwiązanie stosunków pracy w przypadku wyodrębnienia się podstawowej opieki zdrowotnej ze struktur zakładu opieki zdrowotnej można uznać za rozwiązanie stosunków pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy. Musi to jednak wynikać z dokumentu potwierdzającego rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron.
Ostateczną decyzję co do spełnienia przez ubiegającego się o kredyt warunków określonych w ustawie oraz udzielenia danej osobie kredytu podejmuje bank udzielający takiego kredytu.

Czy Minister Zdrowia może wyrazić zgodę na odstępstwa od warunków przewidzianych w ustawie?

Ponieważ ustawa nie przewiduje możliwości wyrażenia zgody na odstępstwa od wyżej wymienionych zasad, Minister Zdrowia nie może wystąpić do banku o przyznanie kredytu osobie niespełniającej wymogów ustawowych.

Pod jakimi warunkami kredyt może być umorzony?

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy banki umarzają 20% udzielonego kredytu po terminowej spłacie 80% kapitału kredytu oraz należnych odsetek, przy wykorzystaniu kredytu zgodnie z przeznaczeniem określonym w ustawie, oraz gdy zachodzi jeden z warunków wymienionych w ustawie:

  1. Jeżeli kredytobiorca prowadzi indywidualną praktykę lekarską, powinien zatrudniać przez okres nie krótszy niż 3 lata, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, co najmniej jednego pracownika. W przypadku indywidualnych praktyk pielęgniarskich zatrudnienie dotyczy pracownika, którego czas pracy, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, stanowi równoważnik 0,5%.
  2. Jeżeli kredytobiorca prowadzi praktykę grupową lub niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, powinien zatrudniać – przez okres nie dłuższy niż 3 lata – pracowników, których łączny czas pracy w przeliczeniu na pełny miesięczny wymiar czasu pracy stanowi równoważnik 1,5%.
    Oczywiście wymóg zatrudnienia odnosi się do dowolnych pracowników, niekoniecznie muszą to być osoby wykonujące zawód medyczny. Może to być np. sprzątaczka, rejestratorka itp.
  3. Kredytobiorca rozpoczyna działalność w miejscowości o liczbie mieszkańców nieprzekraczającej 10 tys.

Niezależnie od wymienionych wyżej warunków – w szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych, niezależnych od kredytobiorcy, Bank Gospodarstwa Krajowego, po rozważeniu zaistniałej sytuacji, może umorzyć 20% udzielonego kredytu pod warunkiem jego wykorzystania zgodnie z przeznaczeniem określonym w ustawie.

Jakie banki będą udzielały kredytów preferencyjnych?

Zgodnie z ustawą kredytów preferencyjnych będzie udzielał Bank Gospodarstwa Krajowego i inne banki, które zawarły z BGK stosowne umowy.
Po podpisaniu z nimi umów – na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia będą umieszczone informacje o bankach udzielających kredytów.

Jak długo można spłacać kredyt?

Kredyty preferencyjne udzielane są na okres pięciu lat, z możliwością rocznej karencji w spłacie. Okresu karencji nie wlicza się do okresu kredytowania.
W razie przyznania rocznej karencji kredytobiorca rozpocznie spłatę kredytu po upływie okresu karencji.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza