7 kwietnia 2003

W sprawie szczepień przeciwko ospie prawdziwej

W 1784 roku Edward Jenner wprowadził szczepionkę – po raz pierwszy w historii – skutecznie chroniącą przed ospą prawdziwą. Z pewnymi modyfikacjami stosowana była aż do 1980 r. Jej skuteczność była tak wielka, że doprowadziła do całkowitej likwidacji ospy prawdziwej na całym świecie – w 1980 roku. Wirus pozostał jedynie w kilku laboratoriach badawczych – skąd, niestety, został wyniesiony i użyty do produkcji broni biologicznej. W związku z tym ponownie pojawiła się groźba choroby, nieistniejącej od 23 lat.
W Polsce ostatnia epidemia choroby wystąpiła w 1963 r. Od 1980 r., zarówno Polsce, jak i na całym świecie, zaniechano szczepień przeciwko ospie prawdziwej. Tak więc cała populacja urodzona po 1980 r. nie była szczepiona przeciwko tej chorobie.
Obecne potencjalne zagrożenie nakazało władzom większości państw zgromadzić zapasy szczepionki i przygotować środki oraz procedury związane z ewentualnym rozpoczęciem akcji szczepień na wypadek bezpośredniego zagrożenia ospą prawdziwą. Nigdzie jednak poza USA nie rozpoczęto akcji szczepień.
Ewentualne rozpoczęcie jej będzie uwarunkowane sytuacją, np. wykryciem przypadków zachorowań. Będzie to skuteczne, ponieważ szczepionka zapobiega rozwojowi choroby, gdy podana jest w czasie do 72 godzin po kontakcie nieuodpornionej osoby z wirusem ospy prawdziwej. Ponieważ obecnie w kalendarzu szczepień nie uwzględnia się szczepionek przeciwko ospie prawdziwej (ze względu na eradykację), to ich wprowadzenie może nastąpić jedynie w drodze rozporządzenia ministra zdrowia, wydanego w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych, na podstawie Ustawy o chorobach zakaźnych i zakażeniach.
W razie narastającego, lecz niebezpośredniego zagrożenia, zaszczepione będą grupy osób – począwszy od najbardziej zagrożonych: pracownicy laboratoriów wirusologicznych, personel oddziałów chorób zakaźnych, służby graniczne, strażacy, policjanci itd.
W przypadku wystąpienia zachorowań na ospę prawdziwą szczepieniu zostaną poddane osoby chore (do 72 godzin od wystąpienia objawów) oraz osoby kontaktujące się z chorymi.

Na podstawie informacji Głównego Inspektora Sanitarnego

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza