12 maja 2003

Choroby śródmiąższowe płuc – rzadki oznacza: trudny

Szkoła Pneumonologii Warszawsko – Otwockiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ftyzjopneumonologicznego ma już blisko roczne doświadczenia i cieszy się rosnącym zainteresowaniem.
W spotkaniach uczestniczy ponad 600 lekarzy, nie tylko z Mazowsza. Niezaprzeczalnym walorem Szkoły jest nieograniczanie się do marketingowych dziedzin pneumonologii, ale poruszanie również trudnych i rzadziej omawianych problemów.

Znakomitym tego przykładem była kolejna konferencja Szkoły Pneumonologii. Poświęcono ją chorobom śródmiąższowym płuc (chśp). Pierwsza sesja, pod przewodnictwem prof. Kusia i prof. Kowalskiego, dotyczyła zagadnień diagnostycznych. Prof. Kuś, krajowy konsultant ds. chorób płuc, omawiając klasyfikację i epidemiologię tych chorób, przedstawił trudności, które napotykają lekarze przy ich rozpoznawaniu. Tylko pozornie są one rzadkie, bo choć rzeczywiście określone jednostki nie występują zbyt często, to łączna liczba przypadków – ponad 100 jednostek chorobowych – stanowi co najmniej 15% wszystkich problemów pneumonologicznych. Choć na chśp choruje pokaźna liczba osób, to lekarze często nie są tego świadomi. Pierwszym sygnałem sugerującym chśp jest obraz radiologiczny klatki piersiowej. Dr Bestry, kierująca zakładem radiologii, przedstawiła zróżnicowane zmiany radiologiczne w chśp. Z kolei dr Boros z Instytutu Gruźlicy zwrócił uwagę na to, że prosta, choć nie zawsze dostępna, spirometria nie jest wystarczającym badaniem do wykrycia zaburzeń czynnościowych układu oddechowego w tych chorobach. Powoduje to konieczność diagnozowania tych chorób wyłącznie w ośrodkach specjalistycznych. Wciąż jeszcze rzadko w diagnostyce chorób układu oddechowego wykorzystujemy badania scyntygraficzne, o których opowiedziała dr Kunikowska z Akademii Medycznej w Warszawie.
Po przerwie kontynuowano zagadnienia diagnostyczne w czasie sesji prowadzonej przez doc. Chciałowskiego ze Szpitala Wojskowego na Szaserów i doc. Ziorę ze Śląskiej Akademii Medycznej. Dr Krenke z Kliniki Pneumonologii Warszawskiej Akademii Medycznej omówił potrzeby i możliwości badań bronchoskopowych oraz bioptycznych w rozpoznawaniu chśp. Następnie dr Langfort, wytrawny patolog płucny, przedstawiła główne zmiany morfologiczne obserwowane w tych chorobach. W kolejnym wykładzie doc. Ziora przedstawił sposoby wykorzystania metod diagnostycznych w praktyce klinicznej. Zaprezentowany na końcu wykładu przypadek kliniczny przejdzie do annałów medycyny – jako kwintesencja trudności diagnostycznych w chśp. Część poświęconą rozpoznawaniu zamknęła dr Sobiecka, przedstawiając bardzo ciekawe przypadki chśp. Kazuistyka powinna stanowić stały element kształcenia podyplomowego lekarzy.
Sesję po przerwie prowadzili prof. Marek i prof. Rowińska-Zakrzewska. Rozpoczęła ją prezentacja obrazu klinicznego sarkoidozy, najczęściej spotykanej chśp. Podkreślono jej układowy charakter, utrudniający diagnostykę różnicową. Następny wykład, dr Korzeniewskiej z Instytutu Gruźlicy, dotyczył alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych, które powstaje w wyniku wdychania pyłów pochodzenia organicznego.
Wśród celów, które stawia sobie Szkoła Pneumonologii, jest nie tylko nauczenie lekarzy standardów rozpoznawania i leczenia chorób płuc, lecz również prezentacja wybitnych polskich pneumonologów. Tym razem podkreślono niezaprzeczalnie wielkie zasługi prof. Kazimierza Marka z Instytutu Medycyny Pracy w Sosnowcu. Całe swoje życie zawodowe poświęcił on chorobom zawodowym układu oddechowego. Jako autor rozdziałów poświęconych pylicom płuc w rozlicznych książkach i podręcznikach – prof. Marek był nauczycielem wielu pokoleń lekarzy, właściwie wszystkich uczestników Szkoły. Na konferencji wygłosił referat na temat skutków wdychania pyłów nieorganicznych. Sesję zakończył wykład prof. Rowińskiej-Zakrzewskiej na temat eozynofilii płucnej.
Czwarta sesja dotyczyła aspektów klinicznych i terapeutycznych. Rozpoczął ją dr Wesołowski, przedstawiając włóknienie płuc jako jeden z ważniejszych problemów w dziedzinie chśp. Po nim ponownie wystąpiła dr Korzeniewska, tym razem prezentując zmiany w płucach w przebiegu chorób tkanki łącznej. Wykazała, jak ważny jest to problem w praktyce klinicznej, wciąż jeszcze niedoceniany przez różnych specjalistów. Prof. Rowińska-Zakrzewska omówiła zmiany w płucach w przebiegu chorób przewodu pokarmowego, a całość zakończył prof. Kuś wykładem nt. zasad leczenia chśp w świetle najnowocześniejszej wiedzy medycznej.
Była to niezwykła dawka wiedzy na bardzo trudny i rzadko prezentowany temat. Słowa uznania należą się wszystkim znakomitym wykładowcom, którzy – zgodnie z tradycją posiedzeń PTFP – wykładają w Szkole Pneumonologii honorowo.
7 czerwca zapraszamy na IV sesję Szkoły Pneumonologii PTFP, poświęconą nowotworom płuc. Spotkanie odbędzie się w Novotelu; początek – godz. 10.00. Wstęp wolny.

Tadeusz Maria ZIELONKA
Autor jest przewodniczącym Warszawsko-Otwockiego
Oddziału PTFP,
Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii
i Alergologii Akademii Medycznej w Warszawie.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza